یادداشتهای مربوط به کتابنامه ، واژه نامه و نمایه های داخل اثر
متن يادداشت
کتابنامه: ص ۸۷۱ - ۸۸۱؛ همچنین به صورت زیر نویس
یادداشتهای مربوط به خلاصه یا چکیده
متن يادداشت
ندیشه شهروندی مفهومی برآمده از تاریخ فکر زندگی شهرنشینی و تشکیل اجتماع سیاسی در بشر است. مفهوم شهروندی از مفاهیمی است که تعابیر و تصورات متفاوتی را در بین آراء و اندیشه اندیشمندان از جمله معاصرین شیعه و جریانهای سیاسی به همراه داشته است. شهروندی در اسلام، وام گرفته از قرآن و سنت پیامبر اسلام در دولت شهر مدینه است. آن حضرت با تشکیل دولت شهر مدینه و بهرهگیری از اصل شورا و دعوت به مشارکت سیاسی اصحاب از طریق به کارگیری اصل مشورت در مسائل مهمه به منظور نیل به کرامت انسانی ساکنین مدینه و احترام گذاشتن به دانایان، از طرفی با خلق اصول و ارزشهای اخلاقی و فضائل انسانی تکالیفی را برای مسلمانان و سایر ساکنین در مدینه منوره ترسیم فرمودند. از طرفی دیگر با نگاه به قرآن به ویژه خطابات عام قرآنی در ارتباط با انسان و مومنین در میابیم که افاده تکلیف عممی برای همه انسانهای ساکن در روی زمین را به همراه دارد. به طوری که از آن شهروند جهانی تحت عنوان امت اسلامی برداشت میشود. طبق این بیان اسلام با حقوق فطری - طبیعی و حقوق بشر در پیوند است. دیگر مولفههای تعالیم قرآنی بهرهگیری از اصل شوراکراسی است. امروزه اصل شوراها یکی از دغدغههای اندیشمندان دینی ما خصوصا مرحوم طالقانی و دیگر متفکرین و نواندیشان دینی معاصر قرار گرفته است. این اصل که از آن به مردمسالاری دینی یاد میشود و به کرامت انسانی شهروند التفات دارد، زمینه مشارکت فعال سیاسی شهروندان در عرصه تصمیمگیری و سیاستگذاری تا اجرا را فراهم میسازد. از طرفی متضمن آزادیهای بیان آرا و اندیشه شهروند است. میتوان گفت که آزادی اندیشه موهبتی الهی است که خداوند به آدمی ارزانی داشته است. اکنون از دهه دوم استقرار نظام جمهوری اسلامی در ایران و همزمان با تحولات جهانی دغدغه خاصی به موضوع شهروند و شهروندی و التفات به حقوق و تکالیف شهروندان در محافل مختلف سیاسی، مطبوعات، رسانههای جمعی و مباحثات علمی خصوصا در مراجع قانونگذاری صورت پذیرفته است. این دغدغهها، در گذشتههای تاریخ سیاسی ایران نیز وجود داشته است. حال آن در تدوین قانون اساسی و در نظر گرفته شدن فصلی تحت عنوان حقوق ملت بود. که بعدها به منظور تحقق آن اصول، تحولات سالهای ۸۷۳۱ تا ۸۸۳۱ و خواسته نواندیشان دینی که همانا آزادی بیان عقاید و اندیشه شهروند را میتوان مطالعه کرد. بیشک شهروندی مدرن حاصل تلاش رسانهها و برخی از روشنفکران و نویسندگان نوانیدشان دینی ما از آغاز مشروطیت تا انقلاب اسلامی در ایران است که واکنشهایی نیز از سوی سنتگرایان و فقیهان شیعه معاصر و علمای حوزههای علمیه، به همراه داشته است. نویسنده در این رساله سعی دارد با بررسی دیدگاه اندیشمندان سیاسی معاصر شیعه و چگونگی بازتاب آن در قوانین، به طرح مشکلات نظری مربوط به این موضوع بپردازد و راهکارهای سیاسی مناسب ارائه دهد. در این راستا از دستاوردهای اندیشهای نظریهپردازانی چون عبدالکریم سروش، عماد افروغ، آیت الله جوادی آملی و آیت الله مصباح یزدی و دیگران بهره جسته است
عنوان قراردادی
عنوان قراردادي
شهروند در اندیشه سیاسی اسلام معاصر شیعه (در دوره جمهوری اسلامی ایران)