گرچه اذعان به وجود عقل در آدمی از باورهای بدیهی و یا نزدیک به بداهت است، اما شناخت ذات و حقیقت آن و ارائه تعریف جامع و مانع از آن و کارکرد آن در شناخت معارف نظری و احکام عملی از مسائل مورد اختلاف و در خور تحقیق و بررسی است. در این مقاله، عقل از ابعاد گونا
موضوع (اسم عام یاعبارت اسمی عام)
عنصر شناسه ای
نفس ناطقه;جوهر مجرد;عقل نظری((مدرک مربوط به نظر)، مقابل عقل عملی);عقل عملی((مدرکات عقل عملی)، اصطلاح وابسته);عقل;
تقسیم فرعی موضوعی
تفکر در خلقت;اولو الالباب;حدس((قوه)، اصطلاح وابسته);عقل فطری;رابطه تدبیری نفس و بدن;تجرد نفس ناطقه;عقلانیت دینی;ادراک کلیات;عقل اکتسابی;اوصاف عقل در روایات;مراتب طهارت باطن;انسان شناسی مادی;معرفت شناسی;علم نفس;تجرد عقل;فطرت;مراتب عقل نظری(اصطلاح وابسته);ع