این تحقیق در زمینه هجرت و مهاجرت از نظر قرآن و نهج البلاغه و جامعه شناسی است و در پنج بخش به نگارش درآمده است: در بخش اول رابطه هجرت و تمدن، و در بخش دوم، هجرت در قرآن بررسی شده است. بخش سوم، به بررسی آیات مربوط به هجرت بر اساس شأن نزول و مهاجرت پیامبران بزرگ الهی، و بخش چهارم، به بیان انواع مهاجرت از دیدگاه قرآن اختصاص دارد و در بخش پنجم، هجرت در نهج البلاغه مورد بررسی قرار گرفته و از موضوعاتی از قبیل واژه هجرت و مهاجرین در نهج البلاغه، توضیح و تبیین اصل هجرت در نگاه امیرمؤمنان(ع)، طلقاء مهاجرین، منزلت هجرت و مهاجرین نزد امیرمؤمنان(ع) و تعرّب بعد از هجرت بحث شده است.