سپر پارسایان: بحثی پیرامون فلسفه روزه از نظر قرآن و سنت
نام نخستين پديدآور
سکینه دامن پاک جامی
وضعیت نشر و پخش و غیره
محل نشرو پخش و غیره
پایگاه اطلاع رسانی حوزه
تاریخ نشرو بخش و غیره
1391
یادداشتهای مربوط به خلاصه یا چکیده
متن يادداشت
روزه به اعتبار اینکه یک سنت الهی و یک فریضه ی دینی است دارای اهمیت ویژه ای است و سابقه ی دیرینه ای دارد و منحصر به دین مقدس اسلام هم نیست ، چنانکه در قرآن کریم آمده است: «یا ایها الذین آمنو کتب علیکم الصیام کما کتب علی الذین من قبلکم لعلکم تتقون؛ ای اهل ایمان همانا روزه بر شما نوشته شد همچنان که بر پیشینیان شما نوشته شده بود، باشد که رستگار شوید». البته در میان اقوام و ملل گذشته احتمالا روزه داری شکل های مقتضی زمان و مکان خود بوده است. روزه را اگر از این زاویه ی دید بخواهیم بررسی کنیم نیاز به اطلاعات علمی و تجربی کافی درباره ی آن داریم، اگرچه معنای عبودیت اطاعت است، اما گاهی از جنبه های علمی و منطقی عقاید و احکام عبادی در تحکیم آن ها نقش حیاتی و تعیین کننده دارد. روزه در اسلام آغاز یک مرحله ی تربیتی است در طی جریان این عبادت انسان نه تنها از خوردن و آشامیدن بلکه از بسیاری مسائل ضد اخلاقی و اجتماعی دوری می جوید و خود را از گناه منزه و برای تکامل و تخلیه و اسغاثه آماده می سازد. روزه نفس اماره را مهاره می نماید.ماه مبارک رمضان دوران تمرین ریاضت نفس است و بدین وسیله به نفس صفا و نورانیت می بخشد. گرایش فطری کمال جویی انسان که همواره با نگرشی نقادانه به زندگی همراه است در ماه رمضان با زمینه سای برای تغییر رفتارهای نامطلوب پرورش می یابد و ضرورت خود سازی و اثرات مثبت آن در تصفیه باطن و پاک سازی از آلودگی های نفسانی بیش از پیش نمایان می شود. انسان با اخلاص به دنبال تقرب الی الله و تکمیل نفس به خود سازی دست می زند. برای رسیدن به موفقیت در این راه، اقدام به نوسازی عقیدتی و اخلاقی و رفتاری و استمرار آن در تمام مراحل مختلف زندگی تلاش می کند و با نیروی سعی و همت به مبارزه در اصلاح رفتار و تقویت روحیه بر اثر خودسازی و نوسازی افکار و عقاید زندگی را به سوی مطلوب الهی سوق می دهد. روزه بهترین نوع ریاضت نفس و پرورش روح و جسم استو ثمراتی همچون صبر در برابر گرسنگی و تشنگی و خواسته های نفسانی و جلوگیری از امیال متعدد دیگر دارد و در تحت کنترل درآوردن تمام صفات و حالات انسانی کارآمدترین وسیله است. و چه زیبا سخن گفته سعدی : اندون از طعام خالی دار تا در آن نور معرفت بینی تهی از حکمتی به علت آن که پری از طعام تا بینی آری، زندگی و برنامه ی غذایی این ائمه معصومین(ع) و همه ی اولیاء و انبیاء(ع) مشحون است پرورش روح به وسیله ی خودداری از هواهای نفسانی و تقویت مراتب و درجات روحانی.آن بزرگواران چون در تمام شئون زندگانی از روی اصول عقلی و تذبیر در امور کار می کردند و ذره ای از این اصول پا فراتر نمی نهادند، لذا مراتب تقوی و فضیلت را هم تا حد اعلای توان طی می کردند. با عنایت به آیات و روایات می فهمیم که روزه به عنوان یکی از واجبات انسان مسلمان مطرح می شود و در معنای روزه این چنین تفسیر می شود که بر دو گونه است : 1- روزه حقیقی که به معنای ترک خوردن و آشامیدن است. 2-و دیگر روزه حکمی که به معنای نگهداری اعضای بدن از گناه و تطهیر روح و جان است. به طور کلی در بحث فلسفه ی روزه بیشترین تأکید در روزه داری رسیدن به تقوای الهی است و با تقوای الهی می شود بنده به بالاترین حد کمال برسد. روزه راهی است به سوی ارتباط با خدا و نهایتی ندارد. تمام راه ها و کوچه پس کوچه های آن عشق است و گل و آفتاب و آئینه، عشق به خدا رسیدن و گل معرفت را در آفتاب روشنایی بوئیدن و آن گاه در آئینه شناخت انسان شدن، انسان باقی ماندن و به آرامش رسیدن