مباحث مطرح شده در رساله حاضر عبارتند از: تعریف تصوف و عرفان انواع مکاتب عرفانی و نگرشهای مختلف نسبت به آن مقایسه مکاتب عرفانی منشأ و پیدایش عرفان و تصوف اختلاف عرفان و فلسفه و علم عرفان در نهج البلاغه اختلاف اساسی مکتب عرفانی نهج البلاغه با مکاتب دیگر خداشناسی (طبیعی تجربی، فلسفی، کلامی و عرفانی) جهانشناسی تصاویر مختلف از دنیا انسان شناسی ومباحث مربوط به آن رابطه انسان وخدا ابزار و راههای ایجاد رابطه با خدا مقامات فردی (توبه، مبارزه با نفس و دنیا، شناخت مقام سخن و سکوت، عزلت و تفرید، ورع، زهد، فقر، صبر، توکل، رضا) مقامات اجتماعی (عدالت و مؤلفه های آن، جهاد) احوال (مراقبه، قرب، عشق و محبت، خوف و رجا، شوق، انس، اطمینان، یقین، مشاهده، مکاشفه و فنا)