عنوان

قبله و فلسفه آن در اسلام و ادیان(اهل کتاب و غیر اهل کتاب)

زبان متن نوشتاري يا گفتاري و مانند آن

فارسی

عنوان اصلي

قبله و فلسفه آن در اسلام و ادیان(اهل کتاب و غیر اهل کتاب)

نام نخستين پديدآور

فرشته غلامعلی مجدآبادی

محل نشرو پخش و غیره

پایگاه اطلاع رسانی حوزه

تاریخ نشرو بخش و غیره

1387

متن يادداشت

هر دینی خود را بطور مستقیم از طریق نمادهایی معرفی می کند. قبله نمادی از ادیان الهی است که از طریق آن دین معرفی می گردد و به ماورای خود اشاره می کند. لذا تنها بر معنای ظاهریش حمل نمی شود. اهمیت قبله به قدری است که اصولا پذیرش هر قبله ای برابر است با پذیرش دین آن قبله. در لغت قبله اسم عمل است بر وزن«فعله» که بر هیأت فعل دلالت دارد. پس قبله به طرز ایستادن و روبرو شدن با چیزی که با حضور ذهن انجام گیرد، گویند و چون عبادت ما رو به مکانی که خداوند به عنوان قبله تشریع فرموده، باید با حضور ذهن و دل صورت گیرد، از اسم این عمل اسم مکان قصد می گردد و مکانی را قبله گویند به اعتبار اینکه مورد اقبال و توجه قرار می گیرد و«ما یقبل الیه» است. نظامات و قوانین تشریعی خداوند بر پایه های حکمت و بر محور مصلحت دور می زند. فلسفه تشریع قبله در آثار و فواید اجتماعی، روحی و جسمی، دنیوی و اخروی مترتب بر آن است. در این میان اصالت با آثار و فواید روحی و معنوی است که انسان ساز است. اما منافاتی ندارد که به فواید جسمی و فیزیکی آن هم عنایت شده باشد. مکان خاص در قبله شدن موضوعیتی ندارد. یعنی مکانها نسبت به یکدیگر حالت استواء دارند. مکان ذاتاً صلاحیت قبله شدن را ندارد لذا قبله تغییر پذیر است. در عین حال سوابق تاریخی و قداستهای دینی یک مکان در قبله شدن آن مکان تأثیر می گذارد. چنانکه کعبه، قبله مسلمین، که قبله انبیای پیشین و مطاف حضرت ابراهیم علیه السلام بوده است، از تقدس خاصی برخوردار است. انتخاب یک نقطه و مکانی برای عبادت با توجه به اینکه ذات باری تعالی مجرد و منزه ازمکان است و با توجه به اینکه قرآن می فرماید:«اینما تولو فثم وجه الله» بر سبیل تمثیل است. زیرا عبادات ما که بخواهد از چهار دیواری قلب و ضمیر تجاوز کند و به صورت فعلی از افعال درآید، با اینکه فعل جز با مادیات سروکار ندارد، پس به ناچار این عبادت باید بر سبیل تمثیل باشد و توجه به خدا نیز بر سبیل تثبیل توجه به مکان خاص در می آید. قبله با علوم دیگر ارتباط پیدا می کند لذا از علوم ریاضی، هندسه، جغرافیا و هیأت برای شناخت جهت قبله می توان بهره برد. همچنین قبله در علم معماری تأثیر می گذارد بنابراین کشورهای اسلامی که قبله ای واحد دارند، معماری شهرهایشان بسیار به هم نزدیک است. بحث قبله در ادیان الهی مطرح است و ادیان غیر الهی که اهل کتاب آسمانی نیستند موضوعی به نام قبله ندارند و ما استقبال آنان به بت ها و خدایانشان را با توجه به معنای قبله، قبله آنان می انگاریم. در این صورت قبله آنان و معبودشان متحداً یکی می شوند

مشخصه منبع قراردادي

نوع ماده

پ‍ای‍ان‌ن‍ام‍ه;