دعا و بداء و رابطه آن با قضا و قدر با ملاحظه آیات و روایات
نام نخستين پديدآور
فرانک راسخی
وضعیت نشر و پخش و غیره
محل نشرو پخش و غیره
پایگاه اطلاع رسانی حوزه
تاریخ نشرو بخش و غیره
1387
یادداشتهای مربوط به خلاصه یا چکیده
متن يادداشت
این نوشتار، در مورد دعا و نقش حیاتی آن در زندگی انسان است با توجّه به مباحث فرعی ای که به دنبال خود مطرح خواهد ساخت. همچنین موضوعاتی مانند رابطه دعا و قضا و قدر و تغییر سرنوشت، کیفیت صحیح ارتباط با خدا، شرایط اجابت و عدم اجابت دعا، و بحث جبر و اختیار نیز مطرح شده است. روش محقّق به این ترتیب بوده که در هر سه فصل، ابتدا با توضیح معنای لغوی و سپس معنای اصطلاحی واژه مورد بحث، سخن را آغاز می کند و سپس با توجّه به آیات و روایات مستند، به توضیح و تبیین معنای صحیح کلامی و فلسفی مباحث این فصول پرداخته است. تکیه بیشتر او در هر سه فصل بر استفاده از نظریات متکلّمان و فلاسفه و علمای شیعه بوده، علاوه بر این که نظر علمای اهل سنّت و دیگر فرق اسلامی در کتب دیگر نیز بررسی شده است. این پایان نامه، سه فصل دارد. در فصل اوّل به تناسب موضوع، بحث قضا و قدر مطرح شده و در ضمن تعریف لغوی و اصطلاحی هر یک، نظر فلاسفه و متکلّمان را در مورد قضا و قدر، اقسام آن، و رابطه علم خداوند با این دو، و همچنین رابطه این دو با تغییرناپذیری در طبیعت، مطرح شده است. بحث دیگر این فصل، درباره جبر و اختیار و رابطه آن با بحث قضا و قدر است. عناوینی چون: نظریات جبریون، قانون علّیت و قضا و قدر، آزادی و اختیار انسان، تقدیر و اراده انسانی، در این قسمت به چشم می خورد. وی در قسمت دیگر این بخش، نظر مفوّضه را در باب تفویض و همچنین نظر شیعه را در قول به «امر بین الأمرین» مطرح کرده و با استناد به آیات و روایات معصومان علیهم السلام این فصل را پایان داده است. فصل دوم، درباره «بداء» است، در این فصل، ابتدا نظر شیعه در مورد بداء مطرح شده و پس از ذکر معنای بداء، تأثیر اعمال در تغییر سرنوشت، از منظر آیات و روایات بررسی شده است. سپس اختلاف نظر در باب معنای بداء، به عنوان نزاع لفظی توضیح داده شده و با در نظر گرفتن این که در تشریع و تکوین،امکان نسخ وجود دارد و هیچ منافاتی بین بداء و علم الهی نیست، شرحی درباره اجل و اقسام آن آمده و در پایان، نتایج نظری و علمی بحث بداء و اعتقاد به آن، مطرح شده است. فصل سوم، درباره دعاست. تبیین معنای واژه «دعا» و کاربرد آن و فواید دعا کردن و اجابت دعا و شرایط آن، از جمله مسائل مطرح شده در این فصل است. نگارنده، پس از بیان اشکالات مطرح شده توسّط معارضان و معاندان نسبت به اصل مسئله دعا، و ردّ هر کدام با ادلّه مربوط به آن، رابطه دعا با قضا و قدر را بررسی نموده و امکان تغییر قضا به وسیله دعا را با تمسّک به آیات و روایات بررسی نموده است. در پایان نیز دعا و تأثیر آن در قرآن مجید را مطرح کرده و توضیح داده است.