تحقیق حاضر که ترجمه قسمتی ازکتاب نجات شیخ الرئیس ابوعلی سیناست با مختصر شرحی از زندگانی ابن سینا آغاز می شود و در ادامه به 9 گفتار درباره معرفت نفس، نفس حیوانی، حواس درونی، قوای نفس ناطقه، قوه نظریه و مراتب آن، فراگرفتن نفس ناطقه، تربیت قوا از نظر ریاست وخدمت، فوق ادراک ، حس، تخیل، وهم و عقل، هیچ مدرک جزئی مجرد و هیچ مدرک کلی مادی نیست تقسیم می شود. در هر گفتار به شرحی در آن مقوله پرداخته شده است. این رساله از آثار، تألیفات و منابع ارزشمندی چون: قرآن کریم، اسفار صدر المتألهین، اشارات ابن سینا، تفسیر کبیر فخر رازی و.... بهره جسته است.