عنوان

جوهر و تطور آن در حکمت سینوی

زبان متن نوشتاري يا گفتاري و مانند آن

فارسی

عنوان اصلي

جوهر و تطور آن در حکمت سینوی

نام نخستين پديدآور

جعفر شانظری , مهدی گنجور

محل نشرو پخش و غیره

تهران

تاریخ نشرو بخش و غیره

زمستان / 1391

نام ناشر، پخش کننده و غيره

دانشگاه تربیت دبیر شهید رجایی

متن يادداشت

از مسائل و مباحث مهم فلسفی که قدمتی بیش از دو هزار سال دارد و از آغاز پیدایش حکمت در یونان باستان مطرح بوده است، مسأله جوهر است. برخی اصل بحث در مقوله جوهر را فکری ارسطویی دانسته ­اند و ریشه این انتساب را در رویکرد ارسطو به وجود و نسبت آن با جوهر و ماهیت اشیا می­ دانند. زیرا بر مبنای تفکر ارسطویی، شناخت وجود چیزی جز شناخت ماهیت و جوهر اشیا نیست، لذا در نظر معلم اول، واژه موجود و جوهر مترادف است. اما سرنوشت جوهر در حکمت سینوی به برکت تمایز وجود و ماهیت دگرگون شده و یکباره راه خود را از وجود جدا کرده است. ابن سینا برخلاف ارسطو، مقسم جوهر و عرض را ماهیت اشیا دانسته و مقولات ارسطویی را بر ماهیت اشیای موجود تطبیق داده است. نوشتار حاضر با توجه به جایگاه و اهمیت بحث جوهر در تفکر ابن سینا و سیر تحول تاریخی آن در فلسفه، با رویکردی مسأله محور، به بررسی ابعاد و زوایای مختلف این مقوله در حکمت سینوی می ­پردازد. بدین ترتیب، با توجه به عدم اتفاق بر تعریف واحد و با عنایت به سیر تنوع معنایی جوهر در حکمت سینوی بدیهی است کاوش از چیستی و تطوّر معرفتی جوهر، بیان مقسم جوهر و اعراض، چگونگی حصر تقسیمات جوهر، و موضع خاص ابن سینا در باب جوهریت واجب تعالی، مهم­ترین مسائلی است که در این نوشتار مورد پژوهش قرار می­ گیرد.

عنصر شناسه ای

ماهیت;موجود;جوهر;فلسفه (عام);عرض;

تقسیم فرعی موضوعی

مابعدالطبیعه;عالم مثال ها;مقسم جوهر و عرض;شبهه عرض بودن جوهر در وجود ذهنی;جواهر پنج گانه;جوهریت خدا;زیادت وجود بر ماهیت;ترکیب ماده و صورت;ماهیت نداشتن خداوند;ذره گرایی;مقولات ده گانه ارسطویی;ترادف ماهیت و موجود;واژه شناسی جوهر;سعه مفهومی جوهر;قبول ضد;نفسی

مشخصه منبع قراردادي

نوع ماده

مقاله;