عنوان

اصول اخلاقی پزشکی در اسلام

کد کشور

IR

شماره

پ۶۰۸

زبان متن نوشتاري يا گفتاري و مانند آن

فارسی

کشور محل نشر

IR

عنوان اصلي

اصول اخلاقی پزشکی در اسلام

نام عام مواد

[پایان‌نامه]

نام نخستين پديدآور

/محمود متوسل آرانی

نام ساير پديدآوران

؛استاد مشاور: حسن میاندرای

نام ناشر، پخش کننده و غيره

دانشکده علوم حدیث(قم)

تاریخ نشرو بخش و غیره

، ۱۳۹۱

نام خاص و کميت اثر

۳۲۰ص

متن يادداشت

چاپی

جزئيات پايان نامه و نوع درجه آن

دکتری

نظم درجات

، مدرسی معارف اسلامی(گرایش قرآن و متون اسلامی)

زمان اعطا مدرک

1391/04/22

کسي که مدرک را اعطا کرده

، دانشکده علوم حدیث(قم)

امتياز متن

۱۸/۵

متن يادداشت

اخلاق پزشکی از موضوعات مهم حوزه بهداشت و سلامت در امر آموزش، پژوهش و درمان است. تقویت فضایل اخلاقی پزشکان از دیرباز مورد توجه حکیمان بوده و همواره در نگاشته‌های طبی و فلسفی خود، بخشی را به آن اختصاص می‌داده‌اند.رشد و گسترش فناوری در حوزه‌های زیستی و درمانی، مسایلی فراتر از رابطه پزشک و بیمار را پیش روی جامعه پزشکی قرار داده، که حل مطلوب آنها بدون درک درست از رویکردهای فلسفی و دینی در حوزه اخلاق، امکان پذیر نیست. در این میان، رویکرد اصول گرایی، چهار اصل اتونومی، سودمندی، عدم ضرر رسانی و عدالت را برای حل مسایل اخلاق پزشکی پیشنهاد می‌کند. این رویکرد، از مبانی فلسفی سکولار بر آمده و در درون خود از جامعیت و انسجام لازم برخوردار نبوده و در تعارضات اخلاقی نیز کارآمد نیست.در بررسی این اصول بامبانی اسلامی، نقاط ضعف و قوت هریک روشن و دیدگاه اسلام درباره هر کدام، با استناد به آیات و روایات تبیین شده است. اتونومی، با نگاه وظیفه گرایانه، جلب رضایت بیمار را وظیفه پزشک می‌داند و آن را اصل خدشه ناپذیر اخلاق پزشکی می‌شمرد. اما در فرهنگ دینی، در صورت تعارض میان خواست بیمار و حکم خدا، عمل به حکم خدا برای تحصیل خشنودی او مقدم است. سودمندی که از نگاه پیامدگرایی برآمده است، سودمند بودن عمل برای بیمار را کافی می‌داند؛ با آنکه در اخلاق اسلامی، حسن فعلی بدون داشتن حسن فاعلی ارزش اخلاقی ندارد، گرچه برای بیمار سودمند است.عدم ضرر رسانی، سومین اصل از اصول اخلاق پزشکی نوین است که البته در تعارض با اصل اتونومی، کارایی خود را از دست می دهد و لذا اتانازی و سقط جنین، که مباشرت یا مشارکت در گرفتن جان بیمار یا نوزاد است، به استناد اتونومی مجاز می‌شود. اما در فرهنگ اسلامی، قواعد نفی ضرر، نفی حرج و اضطرار بر همه احکام حاکم است و حتی وظایف دینی در صورت ضرری بودن، با تخفیف یا تعطیل روبرو می‌شوند.عدالت در توزیع، منابع، امکانات و خدمات بهداشتی درمانی، مورد تاکید اخلاق پزشکی نوین است. اما آموزه‌های دینی، عدالت به معنای فراتر و گسترده‌تر را مورد توجه قرار داده، همه انسانها را در برخورداری از حق حیات و سلامت برابر شمرده و رعایت مساوات در حقوق اجتماعی را وظیفه حاکمان در برابر مردم دانسته است. پس از نقد و بررسی اصول چهارگانه از منظر اسلام، سه فضیلت تقوا، احسان و امانتداری، از مجموع فضایل اخلاق اسلامی استخراج و استنباط گردید که هدف و مقصود نهایی این پایان‌نامه نیز همین امر بوده است. تقوا، جامع‌ترین فضیلت اخلاق اسلامی است که در واژگان قرآن بیش‌ترین فراوانی را دارد و ملاک کرامت و شرافت انسان، نزد خداوند شمرده می‌شود. برخورداری از این فضیلت، عامل پیشگیری از برخی مشکلات و راهگشای بسیاری از معضلات اخلاقی در حوزه درمان است. احسان، کاربردی‌ترین فضیلت اخلاقی است که منشا خدمت، خیرخواهی و خیررسانی با انگیزه الهی می‌شود و در ارائه خدمات درمانی، بسیار کارآمدتر از اصل سودمندی است. احسان شمردن حرفه پزشکی، آن را مشمول قاعده‌ای می‌سازد که در روابط پزشک و بیمار نقش تعیین کننده‌ای دارد. امانت‌داری، عام‌ترین فضیلت اخلاقی است که گستره آن در حوزه درمان، رعایت صرفه و صلاح در اموال عمومی، عدالت در توزیع امکانات و منابع انسانی، مسئولیت پذیری حرفه‌ای، حفظ محیط زیست، مراقبت از جسم و ناموس بیمار، رازداری و حقیقت‌گویی را در بر می‌گیرد. امانت دار بودن، پزشک را بهره‌مند از قاعده استیمان می‌سازد که در منابع فقهی مطرح گردیده است.

عنصر شناسه اي

م‍ت‍وس‍ل‌

ساير عناصر نام

، م‍ح‍م‍ود

تاريخ

، ۱۳۴۳ -

مستند نام اشخاص تاييد نشده

لاریجانی، باقر، استاد راهنما

مستند نام اشخاص تاييد نشده

جوادی، محسن، استاد راهنما

مستند نام اشخاص تاييد نشده

میانداری، حسن، استاد مشاور

کشور

ایران

سازمان

کتابخانه دانشگاه علوم و قرآن حدیث

شماره بازیابی

P،/۶۰۸،پایان‌نامه

وضعیت فهرست نویسی

نمایه‌سازی قبلی

فرمت انتشار

p

نوع ماده

TF

پیشوند ISBD اعمال شده است

1

سطح دسترسي

a

تكميل شده

Y

تكميل شده

Y