عنوان

قاعده"ایاک اعنی واسمعی یا جاره"

کد کشور

IR

شماره

پ۴۴۱

زبان متن نوشتاري يا گفتاري و مانند آن

فارسی

کشور محل نشر

IR

عنوان اصلي

قاعده"ایاک اعنی واسمعی یا جاره"

نام عام مواد

[پایان‌نامه]

نام نخستين پديدآور

/مصطفی رضوی

نام ساير پديدآوران

؛استاد مشاور: هادی حجت

نام ناشر، پخش کننده و غيره

دانشکده علوم حدیث(قم)

نام خاص و کميت اثر

۱۵۷ص

متن يادداشت

چاپی

متن يادداشت

کتابنامه: ص.۱۵۷ - ۱۵۱ ؛ همچنین به صورت زیرنویس

جزئيات پايان نامه و نوع درجه آن

کارشناسی ارشد

نظم درجات

، تفسیر اثری

زمان اعطا مدرک

1388/11/19

کسي که مدرک را اعطا کرده

، دانشکده علوم حدیث(قم)

امتياز متن

عالی

متن يادداشت

یکی از ابزارهای عقلایی و اسلوبهای بیانی برای تفهیم و مفاهمه، کنایه است و در میان گونه‌های کنایه نیز شیوه کنایه تعریضی مبتنی بر ضرب المثل "ایاک اعنی و اسمعی یا جاره" از روشهای متداول در محاورات عرفی است. خاستگاه ضرب‌المثل و نحوه دلالت، نوع کنایه به کار رفته در آن را در فصل اول آورده‌ایم. برای اثبات حجیت این قاعده می‌توان دلایل و مستندات متعددی را ارائه نمود. آیات مختلفی وجود دارد که خطاب آن به پیغمبر اسلام(ص) است، اما حکم آیه اختصاص به ایشان نداشته، سایر مسلمانان را هم شامل می‌شود. در آیاتی دیگر هرچند خطاب به پیامبر است، اما حکم آیه به امت او اختصاص دارد و چنین حکمی در مورد آن حضرت از قبیل سالبه به انتقاء موضوع است. احادیث متعددی نیز از طرق مختلف نقل شده است که بعضی از آنها به صورت کلی و اجمالی بر این قاعده دلالت می‌کند و بعضی دیگر به این قاعده تصریح نموده، آیاتی از قرآن را بر آن تطبیق می‌کند. به جزء قرآن و سنت، سیره عقلایی نیز از مستندات این قاعده به حساب می آید. چرا که این قاعده یکی از شیوه‌های ساری و جاری در عرف اهل محاوره بوده، در بین همه گروه‌ها و طبقات عقلا جریان دارد و سیره اهل شرع نیز بر همین قاعده جاری است. این سیره متصل به زمان معصوم(ع) بوده، نه تنها شارع مقدس آن را منع نکرده بلکه خود شارع نیز در کلماتش آن را به کار برده است. این قاعده اختصاص به تفسیر ندارد بلکه مانند قواعد عقلائی دیگر، در علوم مختلف عقلی و نقلی از جمله عرفان، تاریخ، فقه، اصول، حدیث و کلام کاربرد دارد که در فصل سوم این تحقیق، از هرکدام نمونه‌هایی ذکر می‌شود. اصل بر این است که ظاهر کلام گوینده با اراده او مطابقت داشته باشد و کسی که مورد خطاب واقع می‌شود مراد اصلی و واقعی او باشد. به عبارت دیگر اصل بر عدم استفاده از این قاعده است و حمل کلام الهی بر این قاعده نیازمند دلیل است مثل اینکه اخذ به ظاهر آیه مخالف دلیل قطعی و یا مخالف آیات و روایات دیگر باشد که در این تحقیق از آن به عنوان شروط جریان قاعده نام برده‌ایم. به یقین می‌توان گفت که قاعده"ایاک اعنی و اسمعی یا جاره" به صورت ارتکازی در تفسیر رعایت شده است و بسیاری از مفسران شیعه و سنی از آن استفاده کرده‌اند. عده قابل توجهی نیز به نام این قاعده تصریح کرده‌اند که در فصل چهارم به برخی از آنها اشاره شده است.

عنصر شناسه اي

رضوی حائری

ساير عناصر نام

، مصطفی

مستند نام اشخاص تاييد نشده

احسانی‌فر لنگرودی، محمد، استاد راهنما

مستند نام اشخاص تاييد نشده

رضوی، مصطفی، استاد مشاور

کشور

ایران

سازمان

کتابخانه دانشگاه علوم و قرآن حدیث

شماره بازیابی

P،/۴۴۱،پایان‌نامه

وضعیت فهرست نویسی

نمایه‌سازی قبلی

فرمت انتشار

p

نوع ماده

TF

پیشوند ISBD اعمال شده است

1

سطح دسترسي

a

تكميل شده

Y

تكميل شده

Y