عنوان

بررسی و نقد نظریه فیض فارابی از منظر آیات و روایات

شماره

پ۸۴۱

زبان متن نوشتاري يا گفتاري و مانند آن

فارسی

عنوان اصلي

بررسی و نقد نظریه فیض فارابی از منظر آیات و روایات

نام عام مواد

[پایان نامه]

نام نخستين پديدآور

/ سید مسیح شاهچراغ

نام ساير پديدآوران

؛ استاد مشاور: سید محمود موسوی

نام ناشر، پخش کننده و غيره

: دانشگاه قرآن و حدیث(پردیس تهران)

تاریخ نشرو بخش و غیره

، ۱۳۹۲

نام خاص و کميت اثر

۱۶۲ص.

متن يادداشت

کلیدواژه: فیض، فارابی، خلق من غیر شیء، ابداع، اراده ی الهی، تباین ذاتی.

متن يادداشت

چاپی

متن يادداشت

کتابنامه: ص. ۱۵۶ - ۱۶۱؛ همچنین به صورت زیرنویس

جزئيات پايان نامه و نوع درجه آن

کارشناسی ارشد

نظم درجات

علوم حدیث(گرایش کلام و عقاید)

زمان اعطا مدرک

۱۹/۶/۱۳۹۲

امتياز متن

۵/۱۹

متن يادداشت

این پژوهش، به بررسی و نقد نظریه ی فیض و صدور آیات و روایات پرداخته است و تلاش شده است تا با عرضه ی این نظریه به محضر آیات و روایات ، میزان صحت و سقم آن مشخص گردد. بر اساس تحقیقی که صورت پذیرفته است، فیض نظریه ای است که منشأ و فرایند پیدایش جهان را توضیح می دهد که در یک طرف آن اصل کامل و متعالی و نیز موجودات نازل تری است که در طی روندی از خداوند ناشی شده اند و در طرف دیگر، حاصل اشراق دفعی و غیر زمانی بین آن دو می باشد. فارابی به عنوان مؤسس فلسفه ی اسلامی ،در طرح نظریه ی فیض خود وامدار فلوطین بوده است. وی تحت تأثیر کتاب اثولوجیا که به گمان وی برگرفته از آثار ارسطو بوده است (در حقیقت برداشتی آزاد از اثار فلوطین می باشد)به تبیین و توضیح این نظریه پرداخته است. فیض فارابی مبتنی بر مؤلفه هایی است که شاکله ی اصلی این نظریه را تشکیل می دهند. این مؤلفه ها عبارتند از: فاعلیت وجودی پروردگار که از منظر فارابی و حکمای مشاء فاعلیت بالعنایه است، اراده ی ذاتی پروردگار که همان علم به نظام اصلح می باشد، سنخیت بین علت و معلول، فاعده ی الواحد، ضرورت علیت و مسئله ی نفی واسطه در جریان فیض که مهمترین آن بی زمان بودن آفرینش پروردگار می باشد. از منظر آیات و روایات ما سوی الله شده است و خداوند آن را از غیر شئ آفریده است. بر اساس آموزه ی خلقت، فاعلیت پروردگار، فاعلیت به مشیت و اراده می باشد و تمامی انحاء فاعلیت وجودی و فیضانی نفی شده است. اراده ی پروردگار نیز، اراده ی فعلی است که همان ایجاد و احداث خداوند می باشد. در این دیدگاه ارتباط خالق و مخلوق بر تباین ذاتی آنها استوار است و هیچ سنخیتی بین آنها وجود ندارد بر همین اساس، قاعده ی الواحد نیز که مبتنی بر سنخیت علت و معلول می باشد منتفی است. بر اساس دیدگاه نصوص دینی ، خداوند به اختیار خویش ما سوی الله را آفریده است و هیچ ضرورتی بر او تحمیل نشده است. در آیات و روایات تأکید شده است که خلقت در بستر زمان شکل نمی پذیرد. زمان یکی از مخلوقات پروردگار است که پس از عدم و نفی صرف آفریده شده است. استعمال کلماتی از قبیل بعد و قبل و... نیز در بیان خلق پس از عدم، به جهت ضیق و تنگنای زبانی است. در نتیجه، نظریه ی فیض فارابی با آموزه ی خلقت ناسازگار می باشد و با دیدگاه آیات و روایات ناهماهنگ است.

عنصر شناسه اي

شاهچراغ

ساير عناصر نام

، مسیح

عنصر شناسه اي

برنجکار

عنصر شناسه اي

موسوی

ساير عناصر نام

، رضا

ساير عناصر نام

، محمود

کد نقش

، استاد راهنما

کد نقش

، استاد مشاور

کشور

ایران

سازمان

کتابخانه دانشگاه قرآن و حدیث(پردیس تهران)

تاريخ عمليات

20140224

شماره بازیابی

p ۸۴۱ پایان‌نامه

فرمت انتشار

p

نوع ماده

TF

کد کاربرگه

92029

پیشوند ISBD اعمال شده است

1

سطح دسترسي

a

تكميل شده

Y