آغاز موجود: به خدمت آورد پادشاه حقیقت پرسید سقا ابتدا تا انتها به عرض رسانید و آن بیمروت همان به سقا دعوی ده اشرفی و انگشتر داشت.
متن يادداشت
انجام موجود: دید که سری برهنه کرده چیزی مینویسد از عقبش درآمد و سرش را به دندان گرفت. میر گفت هنوز از مغز خر خوردن سیر نشدهای.
یادداشتهای مربوط به عنوان و پدیدآور
متن يادداشت
مقدمه مولف از آغاز نسخه افتاده اما چند جا او به احوال خود اشاره کرده که اکثر آنها هم مربوط به سفرش به هند است: «محمدحسین پسر کوچک خواجه مذکور (خواجه درویش محمد کلانتر حومه شیراز) به هند آمده نوکر خان زمان شد. خان را پادشاه لشکر عظیمی همراه داده به جنگ دکنی و تاخت ولایت بیجاپور مقرر فرمود. راقم این حروف که در سلک منصبداران و بندگان درگاه خلایق پناه منسلک است از همراهان خان مشارالیه بود. چون از بیجابور لشکر دکنی آمد و به حوالی عساکر پادشاهی رسید» (ص ۳۵۳-۳۵۴) و «دیگر راقم این حروف در سفر هندوستان از بنارس به اکبرآباد میآمد و در اثنای راه به سرایی رسید» (ص ۳۹۶).
متن يادداشت
مولف مدتی نیز در شیراز میزیسته است (ص ۲۰۶).
متن يادداشت
وی اشعار زیادی هم از خود نقل کرده است.
یادداشتهای مربوط به مشخصات ظاهری اثر
مشخصات ظاهری
نوع خط:
مشخصات ظاهری
تزئینات متن:
مشخصات ظاهری
تزئینات نسخه:
مشخصات ظاهری
رکابه نویسی:
مشخصات ظاهری
نوع کاغذ:
مشخصات ظاهری
تزئینات جلد:
متن يادداشت
نستعلیق.
متن يادداشت
عناوین و نشانیها شنگرف.
متن يادداشت
معمولا بر فراز کلمات آغازین هر حکایت خط شنگرف رنگی کشیده شده است.
متن يادداشت
بین پارههای اشعار سه نقطه مثلثی شنگرف.
متن يادداشت
دارد.
متن يادداشت
حنایی آهار مهره.
متن يادداشت
میشن قهوهای. قطر: ۳/۱.
یادداشتهای مربوط به نسخه موجود
خصوصیات نسخه موجود
1
خصوصیات نسخه موجود
2
خصوصیات نسخه موجود
3
متن يادداشت
آغاز نسخه ۳ برگ معرفی کتاب از باستانیراد.
متن يادداشت
جزوها ۸ برگی.
متن يادداشت
آثار سطرانداری در بعضی از برگها باقیمانده است (با مسطر).
متن يادداشت
در حاشیه صفحات هم یادداشتهای مطالعه او بسیار نوشته شده است.
متن يادداشت
نشان صحاف در گوشه بالای سمت راست ورق وسط هر جزو (به صورت خط کوچک مورب و مشکی).
یادداشت منشاء
تملک و سجع مهر
1
متن يادداشت
خریداری از حسینعلی باستانیراد در مهر ۱۳۴۸ش.
یادداشتهای مربوط به کتابنامه ، واژه نامه و نمایه های داخل اثر
متن يادداشت
این عناوین در این نسخه دیده میشود:
متن يادداشت
فصل دویم: در بیان بعضی از حکایات فرج بعد از شدت (ص ۳۹).
متن يادداشت
فصل سیوم: در بیان حکایات متفرقه که از هر کتاب انتخاب نموده و از هر کس شنیده و ذکر هر کدام از آن مشتمل است بر یک گونه فایده و نصیحت و تجربه و از بعضی حکایات آن طبیعت را انتعاش و شکفتگی حاصل آید و لحظهای به مطالعه آن فرحی دست دهد (ص ۹۷)
متن يادداشت
فصل چهارم: در بیان فراست و لطایف قاضیان و فقیهان و واعظان و تدبیرات پسندیده معبران و احکام برگزیده منجمان و بعضی از لطایف و ظرایف به رتبه مشایخ و طبیبان و شاعران (ص ۱۶۸).
متن يادداشت
شامل این بخشها:
متن يادداشت
- ذکر فراست حکما و اطبا و لطایف و ظرایف ایشان (ص ۱۸۱).
متن يادداشت
- مذکور تعبیرات معبران (ص ۱۹۲).
متن يادداشت
- مذکور لطایف و ظرایف شعرا و سخنان بدیهه ایشان (ص ۲۰۱).
متن يادداشت
- مذکور لطایف عارفان (ص ۲۰۸).
متن يادداشت
فصل پنجم: در احکام عجیبه از علم غریبه شانهبینان (ص ۲۰۹).
متن يادداشت
فصل ششم: در بیان سخنان با رتبه دیوانگان و ذکر فراست و شعور طفلان دانشمند سرشت و حرفهای غلامان و ظرایف و لطایف هر کدام از ایشان (ص ۲۲۳). شامل:
متن يادداشت
- ذکر سخنان اطفال صاحب شعور و لطایف ایشان (ص ۲۳۰).
متن يادداشت
- مذکور لطایف و ظرایف غلامان و سخنان به موقع ایشان (ص ۲۳۹).
متن يادداشت
فصل هفتم: در حکایات زنانه عاقله و سخنهای به موقع بامزه و لطایف خاطر خواه ایشان و ذکر مکر و فریب ناقص عقلان آن طایفه و ظرایف آنها (ص ۲۴۳).
متن يادداشت
فصل هشتم: در نقل سخنان مدعیان نبوت و گفتار ابلهان و حرفهای سادهلوحان و کارهای دزدان و مهمانی بخیلان و طمع گدایان و هزل و ظرافت هر کدام از ایشان (ص ۳۳۵). شامل:
متن يادداشت
- مذکور سخنان مدعیان نبوت (ص ۳۷۶).
متن يادداشت
- بیان کارهای دزدان و ظرافت ایشان (ص ۳۷۹).
متن يادداشت
- ذکر مهمانی بخیلان و طمع گدایان و ظرافتهای ایشان (ص ۴۰۳).
متن يادداشت
فصل نهم: در ذکر سخنان کران و کوران و عوران و احولان و لطایف آنها و بعضی از ظرافتهای هر کس (ص ۴۲۰). شامل:
متن يادداشت
- مذکور احولان و عوران (ص ۴۲۴).
متن يادداشت
- بیان لطایف و ظرایف هر کس (ص ۴۲۵).
متن يادداشت
علاوه بر عناوین بالا بنا بر فهرست باستانی راد (در آغاز نسخه) این حکایات نیز راجع به سلاطین صفوی و شعرای معاصر و امرا و بزرگان ایران در کتاب درج شده است:
متن يادداشت
۱. حکایت سوداگر اصفهانی و زن عیار و یارانش و تدبیر شاه عباس در یافتن جواهرات بازرگان (ص ۸).
متن يادداشت
۲. حکایت مرد جواهری و دزدیدن رفقا ازو و تدبیر شاه عباس در یافتن دزدان (ص ۱۳).
متن يادداشت
۳. حکایت حاکم کاشان و شکایت نداف (ص ۳۲).
متن يادداشت
۴. حکایت سپاهی که از خراسان به تبریز میرفت (ص ۱۲۸).
متن يادداشت
۵. سیاست شاه عباس قاضی غلامعلی اصفهانی و پسرش نورا را به جهت رشوه گرفتن (ص ۱۷۵).
متن يادداشت
۶. حکایت شاه طهماسب و قاضیزاده کرهرود (ص ۱۷۳).
متن يادداشت
۷. حکایت شاه صفی و حکم محمود شانهبین خراسانی در شکست عثمانیان در ایروان و انتحار سرعسکر (ص ۲۲۰).
متن يادداشت
۸. عیاشیهای شاه عباس و لطیفهگوئی شاه با محبوبه و مطرب خاص خود لاله خاتون (ص ۳۲۲).
متن يادداشت
۹. شاه عباس و گل عنایت مسخره دربار (ص ۲۸۸).
متن يادداشت
۱۰. راجع به دزدانی که در اردوی عثمانیها بوده و اسب سربازان را کشته و برای شاه عباس جاسوسی میکردهاند (ص ۳۸۸).
متن يادداشت
۱۱. راجع به صوفیان عراق و ستایش شیخ صفی در مجالس و حلقه ذکر و اوراد خود و خلیفه آنان (ص ۳۲۴).
متن يادداشت
۱۲. راجع به صفی قلی خان پسر امام قلی والی فارس (ص ۲۳۴).
متن يادداشت
۱۳. حکایت فصل گل کاشان و روزهای شنبه و میر قدرت شاعر کاشی (ص ۲۳۹).
متن يادداشت
۱۴. حکایت ملک طیفور در کاشان (ص ۲۸۸).
متن يادداشت
۱۵. حکایت غنی تفرشی (ص ۲۸۹).
متن يادداشت
۱۶. لطیفهای چند از حکیم شفایی اصفهانی (ص ۱۸۴، ۲۰۳، ۳۲۰).
متن يادداشت
۱۷. حکایت غیاثای حلوائی و نظامای مگس شیرازی (ص ۴۲۵).
متن يادداشت
۱۸. حکایت ملا حاتم شاعر کاشی و حالات او (ص ۲۰۲).
متن يادداشت
۱۹. حکایت معزی قهستانی (ص ۲۰۴).
متن يادداشت
۲۰. ملا محمد صوفی (ص ۲۰۶).
متن يادداشت
۲۱. ملا فریبی و خود مولف (ص ۲۰۶).
متن يادداشت
۲۲. شاعر کور اعمی تخلص قمی (ص ۴۲۴).
متن يادداشت
۲۳. شاعر درویش دهکی و ادعای پیغمبری او (ص ۲۰۲).
متن يادداشت
۲۴. شاعر مظفر هروی و ملک حسین کرت (ص ۲۰۶).
متن يادداشت
۲۵. شاعر شمس دده و کارهای او در هند و شعرش (ص ۲۹۰).
متن يادداشت
۲۶. محبوبه شاعره شیرازی نهانی تخلص و شعر او (ص ۲۴۶).
متن يادداشت
۲۷. راجع به میر شمس هروی (ص ۲۳۵).
متن يادداشت
۲۸. راجع به معزالملک اردستانی و طراریها و کارهای عجیب او (ص ۱۲۱، ۱۲۵، ۱۲۷).
متن يادداشت
۲۹. راجع به حاجی اسد بیگ تبریزی خالوی امامقلی خان والی فارس و حالات او (ص ۳۴۶).
متن يادداشت
۳۰. راجع به داود خان برادر امامقلی خان (ص ۳۵۰).
متن يادداشت
۳۱. راجع به الهویردی خان والی فارس (ص ۳۵۱).
متن يادداشت
۳۲. راجع به خواجه درویش محمد کلانتر حومه شیراز و کارهای احمقانه او (ص ۳۵۲).
متن يادداشت
۳۳. حالات میر ابو محامد شیرازی و سادهلوحیهای او (ص ۳۴۹).
متن يادداشت
۳۴. حالات شاه خلیلالله یزدی و کارهای عجیب و رفتارهای او (ص ۳۶۱ - ۳۶۶).
متن يادداشت
۳۵. بهرام بیگ پسر سلطانعلی بیگ اردوبادی و نوکر شدن او نزد امامقلیخان در شیراز و داروغگی خنج (ص ۳۷۵).
متن يادداشت
۳۶. طراریهای کمال رنگریز اصفهانی (ص ۳۹۸).
متن يادداشت
۳۷. شاه حسین بیگی و طراریها و دزدیها و کارهایی که در گرمسیرات فارس کرده (ص ۴۰۰).
متن يادداشت
۳۸. حالات مردم فارساین قزوین (ص ۳۹۱).
متن يادداشت
۳۹. سفر آقا تقی همدانی به هند و نوکر شدن او نزد مولف و حالات او (ص ۳۷۴).
متن يادداشت
۴۰. راجع به اسکندر لودی و حالات او (ص ۵۷).
متن يادداشت
۴۱. راجع به ملک عنبر غلام نظامشاه دکنی والی دولتآباد و فطانت او (ص ۳۳).
متن يادداشت
۴۲. راجع به نظامشاه والی دکن (ص ۳۶).
متن يادداشت
۴۳. راجع به سید مبارک حاکم حویزه (ص ۹۸).
متن يادداشت
۴۴. راجع به مقرب خان و اکبر شاه (ص ۱۸۱، ۱۸۷).
متن يادداشت
۴۵. راجع به یوسف شاه کشمیری (ص ۲۱۰).
متن يادداشت
۴۶. راجع به بیرام خان ترکمان ملقب به خانخانان (ص ۱۷۳).
متن يادداشت
۴۷. راجع به کردیسم بن ابراهیم کردی (ص ۶۰).
متن يادداشت
۴۸. راجع به قاضی محمد هروی و لطائف او (ص ۱۷۴).
متن يادداشت
۴۹. راجع به بشیر بریان پز شیرازی و کارهای طرارانه او (ص ۴۳۲).
متن يادداشت
۵۰. راجع به میر نورالله و محمدباقر منشی شیرازی (ص ۴۳۵).
متن يادداشت
۵۱. راجع به شیخ فیضی و عرفی شیرازی (ص ۲۰۷).
متن يادداشت
۵۲. راجع به شیخ فیضی و پسر خان عالم (ص ۲۰۷).
متن يادداشت
۵۳. راجع به حسن خان بیگ عمری صاحب صوبه کابل (ص ۲۱۶).
متن يادداشت
۵۴. راجع به خاف و مردم آن جا (ص ۲۱۴).
متن يادداشت
۵۵. راجع به یکی از اعزه قزوین که در هند به مرتبه امارت رسید و کارهای او و سخنانش (ص ۳۴۲).
متن يادداشت
۵۶. راجع به ذوالفقار خان ایلچی شاه عباس و مکالمه و جواب خردمندانه او به خواندگار روم (ص ۲۸۸).
متن يادداشت
۵۷. راجع به گلپری فاحشه اصفهانی (ص ۳۲۸).
متن يادداشت
۵۸. راجع به شاجی فاحشه هندی (ص ۳۳۰).
متن يادداشت
۵۹. راجع به غوریها و حماقت و ابلهی آنان (ص ۳۴۷).
متن يادداشت
۶۰. راجع به شاه طاهر ادکنی و اخلاق و رفتار بزرگوارانه و افتخارآمیز او در هند (ص ۲۸۹).
متن يادداشت
۶۱. راجع به ریش تراشیدن اکبر شاه هندی و ابوالقاسم بیگ (ص ۳۵۸).
متن يادداشت
۶۲. آمدن حاجی وقاس از ماوراءالنهر به هند و خدمت آصف خان پسر اعتمادالدوله (ص ۳۷۴).
متن يادداشت
۶۳. مسافرت مولف از بنارس به اکبرآباد و وقایع او (ص ۳۹۶).
متن يادداشت
۶۴. راجع به گرانی و قدر اسب در ملک دکن و عادلشاه والی بیجاپور و حکایاتی در این مورد (ص ۴۰۱).
متن يادداشت
۶۵. حکایات متعدد درباره چند تن از معاریف شانهبینی و مهره آنان که کارهای آنها را آنچه خود شاهد بوده و یا شنیده آورده (ص ۲۰۹).
متن يادداشت
۶۶. حکایت میرزا میران شاه ابن امیر تیمور و محمد شیرین مغربی و کمال مجید (ص ۲۰۵).
یادداشتهای مربوط به نمایه ها، چکیده ها و منابع اثر
يادداشت هاي مربوط به نمايه ها، چکيده ها و منابع
ماخذ فهرست: جلد ۱/۲۹، صفحه ۵۴۴-۵۴۷.
یادداشتهای مربوط به خلاصه یا چکیده
متن يادداشت
مجموعه داستانها و اشعار و حکایات مختلف است که از لحاظ تاریخ اجتماعی و مردمشناسی دوره صفوی اهمیت دارد.