/ از: خواجه نظامالملک ابوعلی حسن بن علی بن اسحق طوسی (۴۰۸-۴۸۵ق.)
مشخصات ظاهری
ابعاد
وزیری. ۱۵*۲۲/۵سم. ۱۶۲گ. ۱۲س.
يادداشت کلی
متن يادداشت
شارل شفر مستشرق فرانسوی در ۱۸۹۱م. آن را چاپ کرده و اخیرا در تهران از روی همان کتاب تجدید طبع کردهاند (۱۳۱۰ش.) مقدمه
یادداشتهای کلی مربوط به اطلاعات توصیفی
آغاز، انجام، انجامه
1
متن يادداشت
سپاس خدای را عز و جل که افریدکار زمین و آسمان و روزیدهنده بندکانست و شناسنده اشکار و نهان و امرزنده کناهانست و درود بر بهترین خلایق محمدبن عبدالله علیه الصلوه و السلام که مهتر پیغامبر و کزیده خدای جهانست و دارنده فرمان است و بر یاران و عترت او اجمعین بنده حسن الطوسی چنین گوید که چون تاریخ سال چهارصد و هفتاد و اند آمد پروانه اعلی سلطانی شهنشاهی معزالدنیا والدین ابوالفتح ملک شاه بن محمد یمین امیرالمومنین اعزالله انصاره و ضاعف اقتداره به بنده و دیکر بندکان برسید که هریک در معنی ملک اندیشه کندی و بنگرید تا چیست که در عهد روزکار ما نه نیک است و بر درگاه و در دیوان و بارگاه مجلس ما شرط آن به جای نمیآرند یا بر ما پوشیده شده است و کدام شغلست که پیش از این پادشاهان شرایط آن به جای میآوردهاند ما تدارک آن نمیکنیم و نیز هرچه از آیین و رسم ملک و ملوک است در روزگار گذشته بوده است از ملوک سلجوق بیاندیشید و روشن بنویسید و بر رای ما عرضه کنید تا در آن تامل کنیم و بفرماییم پس ازین کارها، دینی و دنیاوی بر آیین خویش رود و آنچه دریافتنی است دریابیم و شرط هر شغلی بر قاعده خویش و فرمان ایزد تعالی به جای فرماییم آوردن و آنچه نه نیک است و پیش ازین رفته است در توانیم یافت که چون ایزد تعالی جهان و ملک جهان را بما ارزانی داشت و نعمتها بر ما تمام کردانید و دشمنان ما را مقهور کرد نباید که هیچ چیز در مملکت ما بعد ازین بر نقصان یا بر خلل یا خلاف شرع و فرمان ایزد تعالی رود بنده انچه درین معنی دانسته بود و دیده و بروزکار تجربه افتاده و از استادان آموخته درین خدمت شرح داد و این خدمت را بر پنجاه فصل نهاد...
یادداشتهای مربوط به مشخصات ظاهری اثر
مشخصات ظاهری
نوع خط:
متن يادداشت
نستعلیق.
یادداشتهای مربوط به عنوانهای مرتبط
متن يادداشت
این کتاب به نام سیاستنامه نیز معروف است.
یادداشتهای مربوط به نسخه موجود
خصوصیات نسخه موجود
1
متن يادداشت
شش صفحه از فصل هشتم تا دهم ناقص است.
یادداشتهای مربوط به نمایه ها، چکیده ها و منابع اثر
يادداشت هاي مربوط به نمايه ها، چکيده ها و منابع
ماخذ فهرست: مجلد دوم، صفحه ۱۲۲۲-۱۲۲۳.
يادداشت هاي مربوط به نمايه ها، چکيده ها و منابع
نک: فهرست نسخ فارسی موزه بریتانیا، ۲/ ۴۴۴.
یادداشتهای مربوط به خلاصه یا چکیده
متن يادداشت
در آیین و رسم ملوک و تدابیر امور ملک و مملکت.
متن يادداشت
مقدمه مذکور فوق در نسخه (آغاز) چاپی نیست و از فصل اول «اندر احوال مردم روزکار و مدح خداوند عالم» شروع شده است.
متن يادداشت
چند سطر که علی الرسم میبایست در پایان کتاب باشد در آخر مقدمه نوشتهاند و ما آن را درج کردیم: «اول این کتاب نظام الملک نورالله قبره بر بدیهه سی و نه باب کفته بود مختصر و بعد از آن تمییز کرد و به سبب رنجی که بر دل او میبود از جهت مخالفان این دولت یازده فصل دیکر در افزود و در هر فصلی آنچه لایق آن فصل بود زیادت کرد و به وقت حرکت بنده را داد و چون او را در راه بغداد آن واقعه افتاد و باطنیان خروج کردند و مردم به زیان آمدند این کتاب را آشکار نیارست کرد تا آنگاه که عدل و انصاف و اسلام به بقای خداوند عالم خلدالله ملکه قوت گرفت ایزد تعالی این دولت تا قیامت بداراد».