عنوان

نامه فرهنگیان

کد کشور

IR

شماره

۱۰-۱۹۶۸۶

زبان متن نوشتاري يا گفتاري و مانند آن

فارسی

عنوان اصلي

نامه فرهنگیان

نام عام مواد

[نسخه خطی]

نام نخستين پديدآور

/ از: عبرت (محمدعلی بن میرزا عبدالخالق) نائینی.

نام ناشر، پخش کننده و غيره

عبرت نائینی.

ابعاد

خشتی. ۱۶*۲۲/۵سم. ۴۴۸گ. ۲۴بیت.

متن يادداشت

عبرت در سرگذشت خود در حرف (ع) این کتاب (ص ۶۵۸) گوید: در ۱۲۸۵ق. بدین جهان آمده، غزل را بی‌نهایت خوب می‌سراید. قصائد خوب و اقسام دیگر شعر هم دارد، خط نسخ را خوب می‌نگارد و زندگانیش از راه کتابت می‌گذرد، نسخ بسیار به خط وی در این کتابخانه می‌باشد و با اینکه اینک هفتاد و پنج سال از عمر وی گذشته روح جوانی و نشاط کامل دارد.

متن يادداشت

گذشته از این تذکره که خود آن را نامه فرهنگیان نام نهاده به نگارش تذکره‌ای مفصل مشغول است که گذشته از شرح حال و عکس شعرا و منتخبی از اشعار آنان، نمونه‌ای از خط آنان را نیز شامل می‌باشد و تاکنون به آخر نرسیده امید است که موفق به انجام آن گردد.

متن يادداشت

نامه فرهنگیان تذکره‌ای است از ۳۵تن (با خود مولف) از شعرای مشهور ق ۱۴ق. که در تهران و نادرا در چند شهر بزرگ ایران زندگانی می‌کرده و می‌کنند و در حدود بیست هزار (۲۰۰۰۰) بیت نظم و نثر عربی و فارسی می‌باشد و آنان که در این کتاب نام برده شده‌اند به ترتیب عبارتند از:

متن يادداشت

۱. امیری فراهانی (ص ۱-۶۰)، ۲. ادیب نیشابوری (۶۱-۱۰۴)، ۳. حاج میرزا ابوالفضل تهرانی (۱۰۵-۱۳۳)، ۴. ادیب کرمانی، غلامحسین خان افضل الملک (۱۳۵-۱۷۶)، ۵. اختر طوسی (۱۷۷-۱۸۴)، ۶. ادیب نیشابوری (۱۸۵-۱۹۶)، ۷. ایرج میرزا (۱۹۷-۲۱۶)، ۸. اخضر (شرح حال و عکس این شاعر را ندارد)، (۲۱۷-۲۲۲)، ۹. بقای اصفهانی (۲۲۵-۲۷۰)، ۱۰. بهار خراسانی ملک الشعرا (ص ۲۷۱-۳۰۱)، میان این شاعر و شاعر نامبرده بعد چهار برگ ننوشته گذارده به امید اینکه اگر کسی را به تخلص حرف تاء بیابد نام او را در آنجا دهد، ۱۱. ثریا، محمدحسین هروی (۲۱۱-۳۳۰) پس از این شاعر هم هشت صفحه ننوشته می‌باشد، ۱۲. جلوه، میرزا ابوالحسن اصفهانی (۳۳۹-۳۶۷)، سه صفحه ننوشته پس از این شاعر می‌باشد، ۱۳. حیرت قاجار، شیخ الرئیس ابوالحسن میرزا (۳۷۱-۳۹۱)، ۱۴. حضوری، میرزا حسین خان سلماسی پیشخدمت ناصرالدین شاه (۳۹۱-۴۲۱)، ۱۵. حاجب شیرازی، حیدرعلی (۴۲۳-۴۵۰)، هشت صفحه ننوشته پس از این شاعر می‌باشد، ۱۶. خسروی شرح حال این شاعر را ننوشته و فقط منتخبی از اشعار او را نگاشته است (۴۵۹-۴۷۷)، ۱۷. دانش تبریزی (۴۷۷-۶۰۴)، ۱۸. دانای حائری (۶۰۵-۶۰۶) فقط به شرح حال وی پرداخته و دو صفحه و نیم برای منتخب اشعار او سفید گذارده، ۱۹. سرخوش تفرشی (۶۰۹-۶۲۰)، ۲۰. صبوری ملک الشعرای خراسان پدر آقای بهار (۶۲۳-۶۲۶)، پس از شرح حال صبوری و چند بیت که از وی نقل نموده هشت صفحه ننوشته است، ۲۱. حاجی میرزا علی‌اکبر قائم مقامی نوه پسری میرزا ابوالقاسم قائم مقام (۶۳۵-۶۳۴)، هفن صفحه ننوشته نیز اینجا است، ۲۲. سید عبدالرحیم اصفهانی (۶۵۱-۶۵۷)، ۲۳. عبرت نائینی مولف کتاب (۶۵۸-۶۶۶)، ۲۴. عنقای طالقانی، ابوالفضل بن علی (۶۶۷-۶۹۲)، ۲۵. حاج میرزا سید علی اخوی (ص ۶۹۳) پنج صفحه ننوشته پس از شرح حال این شاعر می‌باشد، ۲۶. فرصت شیرازی محمدنصیر حسینی (۶۹۹-۷۰۷) نه صفحه ننوشته پس از این است، ۲۷. کمالی اصفهانی حیدرعلی (۷۱۷-۷۴۶)، دو صفحه ننوشته اینجا است، ۲۸. مایل توسرکانی، یدالله بن ابی‌القاسم (۷۴۹-۷۵۴)، ۲۹. مایل تهرانی، حبیب‌الله (۷۵۵-۷۶۰) و چهار صفحه ننوشته مانده، ۳۰. محمودخان کاشانی، عندلیب تخلص (۷۶۵-۸۲۲)، ۳۱. ناظم، علی بن علی‌اکبر ایروانی (۸۲۲-۸۲۳)، ۳۲. نعمت میرزا محمودخان شیرازی فسوی (۸۲۷) پنج صفحه ننوشته، ۳۳. نثار شیرازی، میرزا محمد پسر آخوند ملاعلی بابای شیرازی (۸۲۹-۸۵۲)، ۳۴. حاج سید نصرالله تقوی اخوی (۸۵۳-۸۷۵) نه صفحه ننوشته و ۳۵. وحدت کرمانشاهانی، طهماسب قلی بن رستم خان کلهر (ص ۸۸۵-۹۰۲).

متن يادداشت

چنان‌که گفته شد این تذکره به نام امیری فراهانی قائم مقامی آغاز گردیده ولی مولف شرح حالی از وی نیاورده و فقط در حاشیه صفحه نخستین عکسی چاپی از او چسبانیده و زیر آن نوشته است: «ولادتش شب پنجشنبه پانزدهم محرم الحرام سنه ۱۲۷۷ق. وفاتش سنه ۱۳۳۶ق.».

متن يادداشت

آغاز: امیری فراهانی قائم مقامی در افتتاح مجلس شورای ملی و مدح مظفرالدین شاه و مشیرالدوله گوید:

متن يادداشت

شاد باش ای مجلس ملی که بینم عنقریب/ از تو آید درد ملت را در این دوران طبیب

متن يادداشت

در پایان نسخه، اشاره‌ای به انجام رسیدن و اتمام کتاب نیست و صفحه آخر بدین بیت ختم شده است:

متن يادداشت

وحدت آسا برو قناعت کن/ تا نگردی ز دوست شرمنده

مشخصات ظاهری

نوع خط:

مشخصات ظاهری

نوع کاغذ:

مشخصات ظاهری

تزئینات جلد:

متن يادداشت

نسخ خوب.

متن يادداشت

فرنگی.

متن يادداشت

میشن.

خصوصیات نسخه موجود

1

متن يادداشت

اگرچه تاریخ نگارش را در آخر نسخه ننگاشته ولی پیداست که در سال‌های نزدیک به تالیف (۱۳۴۷ق.) نگاشته شده و گذشته از اینکه به خط نویسنده آشنایی داریم، پشت صفحه نخستین تصریح گردیده که نویسنده آن خود مولف است. عکس ۲۲ نفر از آنان که در این نسخه معرفی شده در آغاز شرح حال آنها موجود و از آن دیگران را ندارد. مولف پس از نگارش در آن نظر کرده و مطالبی را محو کرده و یا افزوده.

يادداشت هاي مربوط به نمايه ها، چکيده ها و منابع

ماخذ فهرست: مجلد دوم، صفحه ۱۷۰۱-۱۷۰۲.

شماره رده

کشور

ایران

سازمان

کتابخانه٬ موزه و مرکز اسناد مجلس شورای اسلامی

تاريخ عمليات

20121101

نوع ماده

MF

کد کاربرگه

87856

سطح دسترسي

a

تكميل شده

Y