این مجموعه نسخه را بنابر تصریح در ص ۱۷۵ و ۳۵۲ در ۱۳۰۳ و ۱۳۰۲ق. (در نسخه چنین: ۱۳۳ و ۱۳۲) نوشته شده.
یادداشتهای مربوط به نمایه ها، چکیده ها و منابع اثر
يادداشت هاي مربوط به نمايه ها، چکيده ها و منابع
ماخذ فهرست: مجلد دوم، صفحه ۱۶۹۴-۱۶۹۵.
یادداشتهای مربوط به خلاصه یا چکیده
متن يادداشت
شامل:
متن يادداشت
۱. مخمسات و مسمط های میرزا حسن علیآبادی که بنابر تصریح نویسنده در آخر این بخش برادر نصیر الملک بوده. در کتب تذکره به نام این شاعر دست نیافتم به قرینه اینکه در بخش القاب المآثر و الآثار، نام نصیر الملک نیست و به قرائن دیگر بایستی این دو برادر پیش از سلطنت ناصرالدین شاه (۱۲۶۴ق.) در ق ۱۳ق. زندگانی میکرده باشند و این مخمسها و مسمطها عموما در مدح ائمه اطهار علیهم السلام میباشد و از مطالعه آنها معلوم شد که شاعر به همان نام خویش (حسن) تخلص میکرده و تصریح نموده که از پنجاه و پنج سالگی شروع به گفتن شعر نموده و مخمسهای وی بدین بند آغاز میگردد:
متن يادداشت
ای دل محزون مباش در غم و غوغا/ آمه ز کوثر بگیر و خامه ز طوبی
متن يادداشت
کن رقم از شوق بر صحائف اشیا/ اول دفتر بنام ایزد دانا
متن يادداشت
صانع و پروردگار و حی و توانا
متن يادداشت
۲ و ۳ و ۴. رباعیات خواجه حافظ و شیخ سعدی و خیام است،
متن يادداشت
۵. ترجیعبند و قصائد قانع گلپایگانی است که از شعرای ق ۱۳ق. و معاصر هدایت بوده و در مجمع الفصحا (۲/ ۴۲۵) او را به نام محمد و تخلص قانع معرفی نموده و ابیات مندرجه در این مجموعه از این شاعر همه در مدح و ثناء ائمه اطهار علیهم السلام میباشد و قصیده بهاریهای که در آخر این بخش میباشد به مدح حضرت میرزای شیرازی (میرزا محمدحسن اعلی الله مقامه ( -۱۳۱۲ق.) خاتمه یافته.
متن يادداشت
اشعار قانع بدین چند بیت آغاز میگردد:
متن يادداشت
ای آنکه بر هیاکل توئی چه جان/ هستی به کل خلق تو امروز حکمران
متن يادداشت
هر ممکنی که پای وجودش بود میان/ باشد وجود او به بقای تو در جهان
متن يادداشت
پس از زبان حال بود عرض بندگان/ تو آگهی چه ظلم شود روز و شب عیان
متن يادداشت
یا صاحب ولایت یا صاحب الزمان/ ای دادرس بخلق جهان داد از این زمان
متن يادداشت
۶. ترجیعبند هاتف که ترجیع آن معروف میباشد و معرفی مختصر از آن شاعر که در ذیل نسخه ش ۱۱۸۷ گذشت.
متن يادداشت
۷. مخمس و مسمطها و قصائدی از شاعری وفائی تخلص میباشد که از مندرجات در این بخش به دست آمد که نامش میرزا عبدالرسول و شوشتری است و گاهی هم مداح شوشتری و مداح مطلق تخلص دارد و مندرجات این بخش نیز همه در مدح و ثناء و مراثی ائمه اطهار (ع) میباشد.
متن يادداشت
آغاز: بریز ساقیا مرا مدام می بساغرا/ چه می که بر زند بجان هزار شعله آذرا
متن يادداشت
مندرجات آن به ترتیب عبارت است از:
متن يادداشت
۱. مخمسات و مسمطات میرزا حسن علیآبادی (ص ۱-۱۷۵) در حدود یکهزار و هفتصد بیت.
متن يادداشت
۲. رباعیات خواجه حافظ شیرازی (ص ۱۷۷-۱۹۶)، هفتاد و شش رباعی.
متن يادداشت
۳. رباعیات شیخ سعدی (ص ۱۹۶-۲۳۶) یکصد و شصت و سه.
متن يادداشت
۴. رباعیات خیام (ص ۲۳۶-۲۵۴) هفتاد دو رباعی به ردیف الف و باء و تاء.
متن يادداشت
۵. ترجیعبند و قصائد قانع گلپایگانی (ص ۲۵۷-۲۸۶) دویست و نود و یک بیت.
متن يادداشت
۶. ترجیعبند هاتف (ص ۲۸۵-۲۹۲).
متن يادداشت
۷. مخمسها و مسمطهای وفائی شوشتری (که ظاهرا همان میرزا عبدالرسول مداح شوشتری است (ص ۲۹۳-۳۵۲) و در حدود ششصد بیت.