بر ضمیر منیر برادران مخفی نماند که مراتب آغاز و انجام را مرشدان کبار و دبیران عالی مقدار کتابها بیان فرمودهاند و حقیر را یارای آن نبوده و نیست که توانم به آن زبان بیان نمایم لهذا دو کلمه به طریق قصه مذکور میشود و این قصه آغاز و انجام نام نهادم. ملتمس از برادران و یاران آن که در صدد نکتهگیری بر نیامده در اصلاح آن کوشند. اما راوی اخبار و ناقل آثار یعنی فیاض خاکسار به عرض میرساند که عرصهای بود در عدم و آن را نام بود مشهور به قدم و پادشاهی بود که در آن شهر صاحب کرم با هزار غلام که متصف به صفاتند و در خلوت خانه کنت کنزا قرار و آرام داشت روزی خواهش نمود که عظمت و بزرگی خود را به ظهور آورد یکی از غلامان را که بدیع نام بود منصب و صاحب جاهی عقل کل مفوض داشت و عقول را در تحت وی مقرر داشت و دیگری که باعث نام بود حکومت نفس کل به وی...
متن يادداشت
... به خلوت خانه وحدت نشست و در کثرت بر روی خود بست نه کسی را با او نازی و نه او را به کسی نیازی و به زبان حال میفرمود:
متن يادداشت
ای آن که طلبکار خدایی به خود آی/ از خود بطلب کز تو جدا نیست خدای
متن يادداشت
این دو کلمه به جهت فرزندی نورالله سلمه الله مرقوم رقم حقیر فیاض گردید استدعا آنکه به شکسته بسته این فقیر نظر نموده از راه ذره پروری به فاتحهای یادآوری فرمائید زیرا که فرمودهاند: بدی را در عوض بدی سنگساری نیکی را در عوض نیکی خیرخواری، بدی را در عوض نیکی کار عبدالله انصاری. خلاصه آن که: حامی معاد و مبداء ما وحدت است و بس ما در میان کثرت موهوم و السلام.
یادداشتهای مربوط به نشر، بخش و غیره
متن يادداشت
(بدون تاریخ و رقم کاتب) که در برخی از صفحات کلماتی یا سطری سیاه شده.
یادداشتهای مربوط به مشخصات ظاهری اثر
مشخصات ظاهری
نوع خط:
مشخصات ظاهری
تزئینات متن:
مشخصات ظاهری
نوع کاغذ:
مشخصات ظاهری
تزئینات جلد:
متن يادداشت
نستعلیق.
متن يادداشت
عنوانها شنگرف. در عنوان نسخه با شنگرف نوشته است: «خلاصه قصه آغاز و انجام که به جهه فرزندی نورالله تالیف شد».
متن يادداشت
فرنگی سفید.
متن يادداشت
گالینور مشکی عطف تیماج قهوهای.
یادداشتهای مربوط به نمایه ها، چکیده ها و منابع اثر
يادداشت هاي مربوط به نمايه ها، چکيده ها و منابع
ماخذ فهرست: مجلد دوم، صفحه ۱۶۰۲-۱۶۰۳.
یادداشتهای مربوط به خلاصه یا چکیده
متن يادداشت
قصه آغاز و انجام است به روش قصه حسن و دل که برای فرزندش نورالله ساخته.