عنوان
پدید آورنده
موضوع
رده
کتابخانه
محل استقرار
شماره کتابشناسی ملی
کد کشور
IR
شماره
۱۰-۱۹۴۷۰
زبان اثر
زبان متن نوشتاري يا گفتاري و مانند آن
فارسی
عنوان و نام پديدآور
عنوان اصلي
دیوان مذنب
نام عام مواد
[نسخه خطی]
نام نخستين پديدآور
/ از: مذنب.
وضعیت نشر و پخش و غیره
تاریخ نشرو بخش و غیره
ظاهرا در اوائل ق ۱۴ق.
مشخصات ظاهری
ابعاد
خشتی باریک. ۱۴/۵*۲۲سم. ۲۰۴گ. ۱۴بیت.
یادداشتهای کلی مربوط به اطلاعات توصیفی
آغاز، انجام، انجامه
1
متن يادداشت
ای مسیحی‌زاده فریاد از دو چشم مست تو/ با همه زهد و ورع آخر شدم پابست تو
متن يادداشت
دام صد صیاد بشکستم نیفتادم بدام/ خوب صیدم کرده‌ای جانا بنازم شست تو
یادداشتهای مربوط به عنوان و پدیدآور
متن يادداشت
مولف شاعری است غزل‌سرا با طبعی روان، و دوستدار علی (ع) و آل. در مقطع یکی از غزلیات خود (ص ۳۹۱ نه) گوید:
متن يادداشت
پس از هفتاد سال معصیت یکدم بشو تائب (نما توبه)/ که می‌گردد شفیع تو علی مرتضی، شرمی
متن يادداشت
بیفکن خرقه زهد و ریا را از برای مذنب/ روی آخر بپابوس علی موسی‌الرضا، شرمی
متن يادداشت
و گذشته از این تشیع وی از بسیاری از غزل‌های او آشکار است و نیز در این رباعی اظهار اخلاص کرده:
متن يادداشت
پیر خردم گفت بصد مهر و شعف/ تا کی بودت ساغر مینا در کف
متن يادداشت
خواهی تو اگر سعادت هر دو جهان/ از دست مده زیارت شاه نجف
متن يادداشت
در کتب تذکره و فهرست‌هائی که در دست نگارنده موجود است مذنب تخلص یافت نشده جز در دو کتاب یکی روز روشن در ص ۶۲۱ که گوید: مذنب مولوی حافظ علی احمد است که در ۱۲۷۱ق. بدین جهان پای گذارده و در هنگام تالیف این کتاب (۱۲۹۶ق.) در وطن خود بدایون به تحصیل علم باطن همت می‌گمارد و گاهی اشعار فارسی و عربی دارد و این دو بیت از او نقل نموده:
متن يادداشت
بر زبان بار بار می‌آید/ مژده ایدل که یار می‌آید
متن يادداشت
جعد مشکین که کرد وا کز وی/ بوی مشک تتار می‌آید
متن يادداشت
این غزل را در این نسخه نیافتم و گذشته از این در غزلیات دیگر این طرز را هم ندیدم و تصور می‌کنم که این غزلیات از آن این شاعر نباشد.
متن يادداشت
و مذنب دیگر فتحعلی بن حاجی حسن تبریزی از سخنوران ق ۱۳ق. می‌باشد و مرحوم تربیت در ۳۴۰ د آ به معرفی وی پرداخته و گوید در ۱۲۴۹ق. مجموعه‌ای مشتمل بر نثر و نظم از گفته‌های شعرای پیشین و سخنان خود گردآورده و نزد ایشان بوده و گوید دیوانی شامل چند هزار بیت از وی دیده‌ام و این مطلع از او است:
متن يادداشت
دوران چو داغدار نموده است لاله را/ با خون دل نموده از آن پر پیاله را
متن يادداشت
با جستجو نیز این مطلع را در نسخه پیشین نیافتم ولی با مقایسه این بیت با غزلیات نسخه توان احتمال داد که این نسخه دیوان (غزلیات و رباعیات) از این شاعر باشد و ما در اینجا برای نشان دادن پایه و مایه شاعر و زمان وی که شمع و لاله معمول گردیده (ق ۱۳ق.) به نقل یک غزل از وی به همین قافیه و روی مبادرت می‌نمائیم:
متن يادداشت
ساقی بیار باده و پر کن پیاله را/ کن سرخوشم بریز شراب دو ساله را
متن يادداشت
یک جام دیگرم بده از آن بیاد دوست/ ساکت نمای انده این چند ساله را
متن يادداشت
غم نیست گر که زهر بریزی بجای می/ تقدیر شد ز خوان ازل این نواله را
متن يادداشت
نور جمال خوب تو روشن کند جهان/ خوش‌تر نماید قرص مه دور هاله را
متن يادداشت
از پرتو جمالش حاجت بشمع نیست/ بردار خادما از برم شمع و لاله را
متن يادداشت
گر همرهی نکرد بما روزگار دون/ سودا کنیم ما و تو با آه ناله را
متن يادداشت
مذنب رها چسان کنم از دست دامنش/ ترسم که از جبین بکند پاک ژاله را
یادداشتهای مربوط به مشخصات ظاهری اثر
مشخصات ظاهری
نوع خط:
مشخصات ظاهری
نوع کاغذ:
مشخصات ظاهری
تزئینات جلد:
متن يادداشت
نستعلیق.
متن يادداشت
فرنگی.
متن يادداشت
مقوائی.
یادداشتهای مربوط به نمایه ها، چکیده ها و منابع اثر
يادداشت هاي مربوط به نمايه ها، چکيده ها و منابع
ماخذ فهرست: مجلد دوم، صفحه ۱۵۶۴-۱۵۶۶.
یادداشتهای مربوط به خلاصه یا چکیده
متن يادداشت
این نسخه شامل سه نسخه مکرر از غزلیات و رباعیات این شاعر می‌باشد، دو نسخه اول که ص ۱-۹۴ و ۹۵-۲۴۸ نسخه شامل آن است غزلیات و رباعیات در آنها بدون ترتیب نوشته شده و نسخه سوم که ص ۲۴۹-۴۰۶ شامل آن است مرتب به ترتیب حروف تهجی است و این بخش در حدود دوهزار و دویست بیت می‌باشد و برگ آخر نسخه اول و دوم با برگ بعد از هریک، یکی شده و آغاز کنونی نسخه سوم این است:
متن يادداشت
یک شب انیس من نشود گر خیال تو/ پهلو بروی خار بود تا سحر مرا
سایر رده بندی ها
شماره رده
۱۰۶۳
مبدا اصلی
کشور
ایران
سازمان
کتابخانه٬ موزه و مرکز اسناد مجلس شورای اسلامی
تاريخ عمليات
20121003
اطلاعات رکورد کتابشناسی
نوع ماده
MF
کد کاربرگه
87856
اطلاعات دسترسی رکورد
سطح دسترسي
a
تكميل شده
Y
