عنوان
پدید آورنده
موضوع
رده
کتابخانه
محل استقرار
شماره کتابشناسی ملی
کد کشور
IR
شماره
۱۰-۱۹۳۶۶
زبان اثر
زبان متن نوشتاري يا گفتاري و مانند آن
فارسی
عنوان و نام پديدآور
عنوان اصلي
دیوان حاجی ابرقوئی
نام عام مواد
[نسخه خطی]
نام نخستين پديدآور
/ از: حاجی ابرقوئی.
مشخصات ظاهری
ابعاد
خشتی باریک. ۱۴*۲۲سم. ۱۱۰گ. ۱۱ بیت.
يادداشت کلی
متن يادداشت
رباعی آخرین الحاقی و نسخه کنونی در ح ۲۵۰۰ بیت میباشد.
یادداشتهای کلی مربوط به اطلاعات توصیفی
آغاز، انجام، انجامه
1
آغاز، انجام، انجامه
1
متن يادداشت
آغاز قصائد: این نسخه ز عیب چون مبراست/ از حا و الف ز جیم و از یاست
متن يادداشت
ایا فرمان ده اشیا که هستی خالق اشیا/ توئی دانا توئی بینا زهی یکتای بیهمتا
متن يادداشت
آغاز غزلیات: من بیدل قربان کمان ابروانش را/ کشیدن گر چه نتوانم سر مویی کمانش را
یادداشتهای مربوط به عنوان و پدیدآور
متن يادداشت
مولف از شعرای ق ۱۰ق. است. در کتب تذکره به نام و آثار وی دست نیافتم، در یکی از قصائد که در مدح حضرت امام رضا علیه السلام سروده شرح حالی از خویشتن به دست داده و به همین مناسبت آن قصیده را «نسب نامه» نامیده.
متن يادداشت
چو در این قصیده شده ذکر اصلم/ نسب نامه نامش نهادم بدوران
متن يادداشت
ابیات زیر را که گذشته از معرفی شاعر، مبین طرز شعر و شاعری حاجی میباشد (ص ۲۷-۳۰ نسخه) در اینجا میآوریم:
متن يادداشت
من بی سر و پا که گشتم ز خاصان/ پدر کرد و مادر بود از لرستان
متن يادداشت
فلک در ابرقویه افکند ما را/ که باشد گل ابیض باغ رضوان
متن يادداشت
بدامان مادر چو یکساله گشتم/ پدر زین جهان شد بدان جای پاکان
متن يادداشت
بشش سالگی دل بکاری نهادم/ کزو بگذرانم معاش خود آسان
متن يادداشت
سه سال از پی گله رفتم بصحرا/ شدم از برای سگ نفس چوپان
متن يادداشت
سه سال دگر گرد گاوان دویدم/ بنوعی که آسوده گشتند گاوان
متن يادداشت
سه سال دگر بنده خربنده بودم/ بکف چوب و دایم بدنبال خویشان
متن يادداشت
سه سال دگر هیزم عالمی را/ زکوه فلک سا کشیدم بمیدان
متن يادداشت
سه سال دگر تخم ذرت فشاندم/ چو آن عاشقی کو بود اشک پاشان
متن يادداشت
سه سال دگر کار گل پیشه کردم/ رساندم بسی طاق ایوان بکیوان
متن يادداشت
سه سال دگر کردهام ره رویها/ که خورشید گردیده که در گرد پنهان
متن يادداشت
سه سال دگر سود و سودا نمودم/ که هرگز نکردم در آنکار نقصان
متن يادداشت
بهنگام سی سالگی خواجه گشتم/ مرا چون فلک کرد تاجر بدوران
متن يادداشت
پی سود و سودای خود میدویدم/ گهی سوی شیراز و گه سوی کرمان
متن يادداشت
و چنانکه از مندرجات این دیوان به دست میآید به هندوستان رفته و سلاطین آنجا را مدحها گفته و در قصیدهای که در مدح محمدقلی قطب شاه سروده (ص ۵۶-۵۸ نسخه) گوید:
متن يادداشت
شها در دکن بنده سی سال گشتم/ ز حکم قضا و به امر الهی
متن يادداشت
و در مثنوی خود که به نام «ناظر و منظور» انشاء نموده و در آن داستان عاشقی خود را آورده رفتن خود را به هندوستان نیز تذکر داده و این چند بیت از آنجاست (ص ۸۷ نسخه):
متن يادداشت
مادر طبع من این طفل خیال/ زاد در نهصد و هفتاد و دو سال
متن يادداشت
چون فلک قرعه پی نامش زد/ نام این «ناظر و منظور» آمد
متن يادداشت
بیت افسانه عشقم ز قلم/ صد و پنجاه و شش آمد برقم
متن يادداشت
حاجی این نسخه از دیوان خود را به نام مصطفی خان که ظاهرا از خوانین هند بوده جمعآوری کرده و در قطعهای که در آخر غزلیات گذارده میگوید:
متن يادداشت
زانکه از یمن همتش گفتم/ ز ابتدای سفینه تا انجام
متن يادداشت
و از مندرجات دیوان به دست آمد که حاجی بیش از شصت سال زندگانی نموده و تا سال ۹۷۲ق. مسلما زنده بوده است.
یادداشتهای مربوط به نشر، بخش و غیره
متن يادداشت
طرز خط میرساند که نویسنده هندی بوده و چنانکه خواهیم دانست مسلما در هند نوشته شده و پس از سال ۹۷۲ق. این کار انجام یافته.
یادداشتهای مربوط به مشخصات ظاهری اثر
مشخصات ظاهری
نوع خط:
مشخصات ظاهری
تزئینات نسخه:
مشخصات ظاهری
نوع کاغذ:
مشخصات ظاهری
تزئینات جلد:
متن يادداشت
نستعلیق خوب یکی از اساتید.
متن يادداشت
دارای یک سرلوح میباشد، صفحات مجدول به طلا و لاجورد و شنگرف است.
متن يادداشت
حنائی.
متن يادداشت
تیماجی.
یادداشتهای مربوط به نسخه موجود
خصوصیات نسخه موجود
1
متن يادداشت
پشت صفحه و بر برگی که پیش از آن گذارده شده چند نفر راجع به نویسنده آن اظهار نموده بیشتر آنها گویند که خط بابا شاه عراقی است و یکی از آنها نگارش را نسبت به میرعلی داده ولی با مقایسه با سائر خطوط میرعلی ثابت میشود که نگاشته وی نیست.
یادداشتهای مربوط به نمایه ها، چکیده ها و منابع اثر
يادداشت هاي مربوط به نمايه ها، چکيده ها و منابع
ماخذ فهرست: مجلد دوم، صفحه ۱۴۸۷-۱۴۸۹.
یادداشتهای مربوط به خلاصه یا چکیده
متن يادداشت
دیوان حاجی مشتمل بر ۱. قصائدی در توحید و مدح حضرت رسول (ص) و ائمه دوازده گانه (ع) و شاه طهماسب صفوی (۴۳-۴۵) در ذیل منقبت امام زمان علیه السلام نیز از شاه طهماسب نام برده است (ص ۴۱) و پادشاهان هند- ۲. افسانه عشقی به نام «ناظر و منظور» به وزن مثنوی در ۱۵۶ بیت (ص ۷۴-۸۸ نه) ۳. غزلیات مرتبه به ترتیب حروف تهجی بر حسب ردیف (ص ۸۸-۲۱۳ نه)، ۴. رباعیات (۲۱۴-۲۱۷ نه) و بخشهای نامبرده با نقصی که دارند چنانکه گذشت در ح ۲۵۰۰ بیت است.
سایر رده بندی ها
شماره رده
۹۶۴
مبدا اصلی
کشور
ایران
سازمان
کتابخانه٬ موزه و مرکز اسناد مجلس شورای اسلامی
تاريخ عمليات
20120917
اطلاعات رکورد کتابشناسی
نوع ماده
MF
کد کاربرگه
87856
اطلاعات دسترسی رکورد
سطح دسترسي
a
تكميل شده
Y
