/ از: بهاءالدین محمدبن حسین عاملی٬ شیخ بهایی (۱۰۳۰ق.)
وضعیت نشر و پخش و غیره
تاریخ نشرو بخش و غیره
٬ ۱۲۵۷ق.
مشخصات ظاهری
نام خاص و کميت اثر
ص ۸۰-۱۴۶.
ابعاد
؛ ۱۴۶ص٬ ۱۵سطر٬ ۱۰/۵*۱۶/۸ سم.
یادداشتهای کلی مربوط به اطلاعات توصیفی
آغاز، انجام، انجامه
1
آغاز، انجام، انجامه
2
متن يادداشت
بسمله٬ نحمدک یا من لایحیط بجمیع نعمه عدد و لاینتهی تضاعف قسمه الی امد ... .
متن يادداشت
انجام افتاده: ... عو سبعه و اربعون جزاء مما به الاول اربعه ... .
یادداشتهای مربوط به مشخصات ظاهری اثر
مشخصات ظاهری
نوع خط:
مشخصات ظاهری
تزئینات متن:
مشخصات ظاهری
تزئینات متن:
مشخصات ظاهری
تزئینات جلد:
متن يادداشت
نسخ.
متن يادداشت
عناوین شنگرف.
متن يادداشت
بر فراز برخی رووس مطالب نیز شنگرف.
متن يادداشت
تیماج قهوهای.
یادداشتهای مربوط به نسخه موجود
خصوصیات نسخه موجود
1
خصوصیات نسخه موجود
2
متن يادداشت
در (ص۷۹) یادداشتی است به خط نستعلیق در اوزان مرسوم بدین مضمون: «بدانکه دینار شش دانق است و دانق چهار طسوج و طسوج چهار شعیر شش خردل و خردلی دوازده فلس و فلسی شش فتیله و فتیله شش نقیر و نقیری هشت قطمیر و قطمیری دوازده ذره و السلام» و در همان صفحه مسئله ریاضی «فی صفر فارسم صفرا و ان کان مع المفرد اصفار فارسمها عن یمین سطر الخارج مثاله خمسه فی هذا العدد ۶۲۵۴۳ فصوره العمل هکذا».
متن يادداشت
برخی صفحات به ندرت حاشیه نویسی دارد.
یادداشت منشاء
تملک و سجع مهر
2
متن يادداشت
یادداشت تملک نسخه با مهر بیضوی «عبده الراجی محمد بن عبدالرحیم» با عبارت «قد کتبته لنفسی لالغیری» که احتمالا از کاتب است.
یادداشتهای مربوط به کتابنامه ، واژه نامه و نمایه های داخل اثر
متن يادداشت
کتاب دارای یک مقدمه و ده باب و یک خاتمه است٬ بدین گونه: المقدمه: فی تعریف الحساب و موضوعه.
متن يادداشت
الباب الاول: فی حساب الصحاح.
متن يادداشت
الباب الثانی: فی حساب الکسور.
متن يادداشت
الباب الثالث: فی استخراج المجهولات بالاربعه المتناسبه.
متن يادداشت
الباب الرابع: فی استخراج المجهولات بعمل الخطائین.
متن يادداشت
الباب الخامس: فی استخراج المجهولات بالعمل بالعکس.
متن يادداشت
الباب السادس: فی المساحه.
متن يادداشت
الباب السابع: فیما یتبع المساحات.
متن يادداشت
البابا الثامن: فی استخراج المجهولات بالجبر . المقابله.
متن يادداشت
الباب التاسع: فی قواعد لابد للمحاسب منها.
متن يادداشت
الباب العشر: فی مسائل متفرقه.
یادداشتهای مربوط به نمایه ها، چکیده ها و منابع اثر
يادداشت هاي مربوط به نمايه ها، چکيده ها و منابع
ماخذ فهرست : جلد ۱/ ۴۰، صفحه ۹۱-۹۲.
يادداشت هاي مربوط به نمايه ها، چکيده ها و منابع
این کتاب با توجه به اهمیتی که دارد و سالها در مدارس و حوزههای علمیه کتاب درسی بوده٬ یکی از پرنسخه ترین آثار به حساب میآید٬ به طوری که تا به حال فقط در کتابخانههای ایران نزدیک ششصد نسخه از آن معرفی شده است (نک: فهرستواره دنا ۴/ ۹۳۳ - ۹۴۹) و اخیرا توسط نگارنده این سطور (۱۳۹۰ش) تصحیح و به همراه چاپ عکسی نسخه سنگی در قم (مجمع ذخائر اسلامی) منتشر شده است.(هر چند که بسیاری بر من به خاطر انتشار آن طعنه زدند اما بنده همچنان بر این عقیده راسخم که اثری که بیش از ۶۰۰ نسخه از آن تنها در ایران موجود است و حدود ۸۰ شرح و تفسیر بر آن نوشته شده و ۴۰۰ سال کتاب درسی حوزه های علمیه بوده آیا ارزش یک بار انتشار منقح ندارد ضمن آنکه فواد سزگین و دکتر جلال شوقی پیش از این به انتشار آن همت گماشته بودند.)
یادداشتهای مربوط به خلاصه یا چکیده
متن يادداشت
مختصر بسیار معروفی است در مسائل مهمه حساب٬ اول قواعد این علم را و سپس چند مثال جهت تمرین ذکر میکند. این کتاب در بعضی از نسخهها به سلطان حمزه بهادرخان یا سلطان حسن بهادر خان که هر دو برادر شاه عباس اول صفوی بودند تقدیم شده و در بعضی نسخهها نام هیچ یک مذکور نیست.