عنوان

مجمع البلاغه

شماره

۱۰-۱۸۳۶۱

زبان متن نوشتاري يا گفتاري و مانند آن

عربی

عنوان اصلي

مجمع البلاغه

نام عام مواد

[نسخه خطی]

ابعاد

رحلی. ۱۲/۵*۲۰سم. ۱۵۶گ. ۱۹س.

آغاز، انجام، انجامه

1

متن يادداشت

اولین صفحه دیباچه افتاده و صفحه دوم چنین ابتدا شده: «فقر انتخبتها و ما انتهیت الیه من اعلام حبر اقتضبتها و جمعتها و ما وجدته فی کلام البلغاء من لفظ یعد فی السحر الحلال و العذب الزلال ضممته الیه فعملت من ذلک کتابا مبوبا سمیته مجمع البلاغه و متی عن بیت یزول حسنه اذا قطع سلکه ذکرته فرب فقره لا یروق منظرها الا منظومه».

متن يادداشت

این نسخه نفیس در ۵۷۳ق. استنساخ شده است: «نجز کتاب مجمع البلاغه بحمدالله و عونه و صلواته علی سیدنا محمد و آله و رحم‌الله من دعا لکاتبه بالرحمه و المغفره امین و وقع الفراغ منه فی ذی الحجه من سنه ۵۷۳ و لله الحمد ما اختلفت یمین و شمال و له الشکر ما هبت جنوب و شمال».

مشخصات ظاهری

نوع خط:

متن يادداشت

نسخ.

خصوصیات نسخه موجود

4

متن يادداشت

نسخه مهم ادبی و نفیس.

يادداشت هاي مربوط به نمايه ها، چکيده ها و منابع

ماخذ فهرست: مجلد دوم، صفحه ۱۱۳۵-۱۱۳۶.

متن يادداشت

در مترادفات جمل فصیحه و کلمات بلیغه.

متن يادداشت

نسخه مهم ادبی که مولفش معلوم نیست و در فهرست‌های نسخ عربی اسم آن دیده نشد، این کتاب که شاید نظیرش در کتابخانه دیگر موجود نباشد اساس و مبدء مولفات ادبیه‌ای است که در این موضوع تدوین شده مانند الالفاظ الکتابیه تالیف عبدالرحمن بن عیسی بن حماد همدانی و کتاب الالفاظ المترادفه و تهذیب الالفاظ ابن سکیت و فقه اللغه ثعالبی و نجعه الرائد فی المترادف و المتوارد شیخ ابراهیم یازجی.

متن يادداشت

متضمن شانزده «حد»: «الاول حد العقل و ضده و ما یتعلق بهما، الثانی حد النطق، الثالث حد الاسماء و الرفعه و الضعه و الاخلاق المحموده و المذمومه، الرابع حد المال و الرغبه فیه و عنه و ما یتعلق بذلک، الخامس حد العطاء و الاستعطاء و ما یتعلق بهما، السادس حد الحرب و اربابها و آلاتها و ما یقرب منها، السابع حد الموده و انواعها و ما یضادها من ذلک، الثامن حد الحسن و القبح و الشباب والشیب، التاسع حد القرابه و شرف الابوه و دناتها و الدعوه و الحوالها، العاشر حد المطعوم و آلاته و اللهو و اللباس و الطیب و ما یتعلق به، الحادی عشر حد النکاح و الطلاق و ما یتعلق بهما، الثانی عشر حد المشی و المفاوز و نحوه، الثالث عشر حد التقوی و الزهر و التدین و الدهر و تقلبه من الهم و الصبر و المرض و الموت، الرابع عشر حد السماء و انواعها و النار و البناء، الخامس عشر حد الحیوان، السادس عشر حد فنون مختلفه».

متن يادداشت

حد نخستین که شامل بیست و سه «قسم» است بدین گونه شروع می‌شود: الاول حد العقل و ضده- «له عقل و جول و معقول و حجی و نهی و حصاه و اصاه هو وعاء عقل غیر ذی سقط، له عقل راجح و لب ناجح، له عقل رصین و حلم رزین، تسر بل النهی و ارتدی التقی، له من اللب وزیر رشید و ظهیر سعید، هو اعقل من ابن عباس و امجن من ابی نواس، هو فی فسحه من حجاه وسعه من نهاه، و ابعدهم مسافه غور عقل، بعید مسافه الرای، له من عقله رقیب علی شهوته یهدیه الی الهدی و یرده عن الردی غلب العقل علی صیغته و جری فی لبه روح الادب».

شماره رده

کشور

ایران

سازمان

کتابخانه٬ موزه و مرکز اسناد مجلس شورای اسلامی

تاريخ عمليات

20120820

نوع ماده

MF

کد کاربرگه

87856

سطح دسترسي

a

تكميل شده

Y