عنوان

استیعاب الوجوه الممکنه فی صنعه الاسطرلاب

شماره

۱۰-۱۸۱۵۲

زبان متن نوشتاري يا گفتاري و مانند آن

عربی

عنوان اصلي

استیعاب الوجوه الممکنه فی صنعه الاسطرلاب

نام عام مواد

[نسخه خطی]

نام نخستين پديدآور

/ از: ابوریحان محمدبن احمد بیرونی ایرانی خوارزمی (۳۶۲-۴۳۰یا ۴۴۰ق.)

تاریخ نشرو بخش و غیره

۸۸۸ق.

ابعاد

رحلی کوچک. ۱۸*۲۴س. ۱۴۴گ.

متن يادداشت

کلمه اسطرلاب (Astrolabe) را بعضی یونانی دانسته و آن را ستاره‌گیر یا میزان النجوم معنی کرده‌اند. برخی برآنند که اسطرلاب کلمه فارسی است و اصلش ستاره‌یاب بوده.

متن يادداشت

مولف در تفهیم می‌گوید: «این آلتی است یونانیان را نامش اسطرلاب ای آینه نجوم و حمزه اصفهانی او را از پارسی بیرون آورد کی نامش ستاره یابست و بیدن آلت دانسته آیذ وفتها انج از روش و شب گذشته بوذ به آسانی و غایت درستی و نیز دیگر کارها کی از بسیاری نتوان شمردن». اختراع اسطرلاب را به بطلمیوس و هیبارک منجم یونانی نسبت داده‌اند، برای معرفت و صناعت آن کتب بسیار در لغت عرب نگاشته‌اند، کتاب الکامل شهاب‌الدین احمدبن محمد فرغانی، صنعه الاسطرلاب بالهندسه از مولف مزبور، صنعه الاسطرلاب و البرهان علیه احمدبن محمدبن کثیر، صنعه الاسطرلاب بالطریق الصناعی منصور بن علی بن عراق، العمل بالاسطرلاب امیه بن ابی الصلت، الاسطرلاب الغائب و الجیب الغائب، العمل بالاسطرلاب المغنی، بغیه الطلاب محمدبن حباک، الصفیحه شیخ بهایی، نزهه الطلاب حیدر حسینی، تحفه الطلاب، تسطیح الاسطرلاب، العمل بالصفیحه الآفاقیه و غیره از آن جمهل است.

آغاز، انجام، انجامه

1

آغاز، انجام، انجامه

2

متن يادداشت

الحمدلله حق حمده... کتاب محمدبن احمد البیرونی فی استیعاب الوجوه الممکنه فی صنعه الاسطرلاب الانفس الصافیه ذات فروع (نزوع) و اشتیاق الی تصور الموجودات و الاحاطه بها بالاطلاق...

متن يادداشت

و بتمام هذه الآله تم انجاز الوعد بما وعدته و الوفا بما ضمنته بعون الله و توفیقه...

متن يادداشت

مولف، صاحب الآثار الباقیه و تحقیق ماللهند من مقوله و القانون المسعودی و مولفات نفیسه دیگر است.

مشخصات ظاهری

نوع خط:

مشخصات ظاهری

تصاویر:

متن يادداشت

نسخ.

متن يادداشت

مشتمل بر جداول و دوائر.

خصوصیات نسخه موجود

1

متن يادداشت

۸ صفحه مکرر در اول.

يادداشت هاي مربوط به نمايه ها، چکيده ها و منابع

ماخذ فهرست: مجلد دوم، صفحه ۱۰۸۸.

متن يادداشت

به انضمام کتاب منهج الطلاب فی عمل الاسطرلاب از کتب مفیده این علم که ملک اشرف عمر بن ملک مظفر یوسف بن عمر از سلاطین دولت رسولیه یمن تالیف نموده است. آغاز: یقول العبد الفقیر الی الله تعالی عمر بن یوسف بن عمر بن کعلی بن رسول غفرالله له الحمدلله الذی لا یبلغ اذا حمده الحامدون و شکرا لنعمه فوق ما شکره الشاکرون...

متن يادداشت

ابراهیم بن ممدود الجلاد الموصلی که از اساتید این فن بوده در ۶۸۹ق. تقریظی بر این کتاب نگاشته و صحت مندرجات آن را تصدیق کرده: «شهدت له بالجوده فی الصناعه و وضعت له خطی هذا شاهدا علی صحه ذلک و اجزت له ان یعمل ما شاء من ذلک ای من الاسطرلابات فهو عندی صحیح العمل لما وثقت من جوده معرفته و ذکائه و فطنته و اختباری له فی ذلک».

شماره رده

کشور

ایران

سازمان

کتابخانه٬ موزه و مرکز اسناد مجلس شورای اسلامی

نوع ماده

MF

کد کاربرگه

87856

سطح دسترسي

a

تكميل شده

Y