در غالب نسخهها تاریخ پایان تالیف ۷ جمادیالثانی ۱۰۹۷ق نوشته شده اما این تاریخ در نسخه ما اوایل شعبان ۱۰۸۹ق. است.
متن يادداشت
کامل.
یادداشتهای کلی مربوط به اطلاعات توصیفی
آغاز، انجام، انجامه
1
آغاز، انجام، انجامه
2
آغاز، انجام، انجامه
3
متن يادداشت
الحمدلله الذی شرح صدورنا للاسلام و هدانا لاتباع مله خیر الانام و اجتناب نحل اراء الاقوام. (در بعضی از نسخهها آغاز کتاب متفاوت است و احتمال دارد کتاب دو تحریر داشته باشد. نسخههایی که در آستان قدس، ج ۱۱، ص ۳۷۱-۳۸۲؛ هزار و پانصد نسخه خطی، ص ۳۴۳؛ دانشگاه اصفهان، ج ۲، ص ۵۴۸-۵۵۰ و ش ۱۵۴۶۳ آستان قدس معرفی شدهاند آغازشان چنین است: «الحمدلله الذی رفع منار الهدی دلیلا علیه و نصب اعلام الحق سبیلا الیه فسجان من اوقد مصابیح الانوار فی قلوب العارفین») دو تاریخ تالیف نیز در نسخهها آمده میتواند موید دیگری بر این مطلب باشد اما برای اطمینان بیشتر باید این نسخهها را با هم مطابقت داد.
متن يادداشت
و این قدرت را که اثبات میکنند از برای عهد موثر نباشد دیگر عهد چه اختیاری و چه تفویضی. ختم الله علی قلوبهم و علی سمعهم و علی ابصارهم غشاوه و لهم عذاب الیم. ختم الله لمن کان السبب فی تالیف هذه الرساله بالحسنی و لنا و لجمیع المومنین و صلیالله علی خیر خلقه محمد و آله الطاهرین و سلم تسلیما کثیرا. قد وقع الفراغ من تالیفها فی اوائل شهر شعبان المعظم من شهور سنه تسع است (کذا) و ثمانین بعد الالف من الهجره.
متن يادداشت
و قد تم تحریر هذه الرساله فی الشهور المذکور سنه ۱۲۶۴.
یادداشتهای مربوط به عنوان و پدیدآور
متن يادداشت
مولف پیش از این تالیف، کتابی با نام معراج السالکین الی الحق و الیقین به عربی نوشته و در نظر داشته پس از سراج السالکین کتاب دیگری همراه با براهین عقلی و دلایل نقلی به نام جامع البراهین علی الحق الیقین بنویسد. (از دو کتاب دیگر مولف نسخهای به دست نیامد)
متن يادداشت
جای نام مولف در نسخه ما سفید مانده است. (برگ ۶۵ر)
یادداشتهای مربوط به مشخصات ظاهری اثر
مشخصات ظاهری
نوع خط:
مشخصات ظاهری
تزئینات متن:
مشخصات ظاهری
تزئینات نسخه:
مشخصات ظاهری
رکابه نویسی:
مشخصات ظاهری
نوع کاغذ:
مشخصات ظاهری
تزئینات جلد:
متن يادداشت
نستعلیق و شکسته.
متن يادداشت
عناوین و نشانیها شنگرف.
متن يادداشت
در رساله چهارم تعداد کمی از عناوین با قلم مشکی نوشته شده ولی جای بیشتر آنها در متن خالی مانده و به جایش در حاشیه نوشته شده است.
متن يادداشت
عنوان کتابها با مداد سرخ رنگ در آغاز هر کدام نوشته شده است.
متن يادداشت
دارد.
متن يادداشت
فرنگی نخودی آهار مهره، رساله اول فستقی.
متن يادداشت
تیماج قهوهای ضربی با ترنج و سر ترنج، جدولدار ساده گرهی، یک لا، قطر: ۸/۱.
یادداشتهای مربوط به نسخه موجود
خصوصیات نسخه موجود
1
متن يادداشت
پایان نسخه چند نقل قول از حبیب السیر.
متن يادداشت
بالای بیشتر صفحات حروف «ا م ع» (کوتاه شده کلمات الله، محمد، علی) نوشته شده است.
یادداشت منشاء
تملک و سجع مهر
1
متن يادداشت
خریداری کتابخانه پیش از سال ۱۳۲۰ش.
یادداشتهای مربوط به کتابنامه ، واژه نامه و نمایه های داخل اثر
متن يادداشت
تنظیم شده در یک مقدمه و چند فصل بدون شماره و خاتمه:
متن يادداشت
مقدمه : باید دانست که در انسان دو قوه است علمی و عملی.
متن يادداشت
فصل: قوه علمی مستقل نیست در معرفت اکثر چیزها .
متن يادداشت
فصل: تقسیم مردم به اهل ملت و اهل نحلت.
متن يادداشت
فصل: چگونگی فکر مردم.
متن يادداشت
فصل: تقسیم اهل شرع به محدثین و متکلمین.
متن يادداشت
فصل: در اعتقادات امامیه.
متن يادداشت
فصل: اختلاف اشاعره با امامیه در اعتقادات.
متن يادداشت
فصل: در اعتقادات معتزله.
متن يادداشت
فصل: قضا و قدر.
یادداشتهای مربوط به نمایه ها، چکیده ها و منابع اثر
يادداشت هاي مربوط به نمايه ها، چکيده ها و منابع
ماخذ فهرست: جلد ۱/۲۹، صفحه ۲۷.
يادداشت هاي مربوط به نمايه ها، چکيده ها و منابع
فهرستواره، ج ۷، ص ۴۷۳ و ج ۹، ص ۳۴۲؛ ذریعه، ج ۱۲، ص ۱۵۷؛ معجم التراث الکلامی، ج ۳، ص ۵۲۶؛ منزوی، ج ۲، ص ۱۱۹۰؛ «نسخه خطی سراج السالکین به خط میرزا احمد نیریزی»، حمید فرزام، در فرخنده پیام: یادگارنامه استاد غلامحسین یوسفی، مشهد، دانشگاه مشهد، ۱۳۶۰ش، ص ۳۰۲-۳۱۰؛ دانشگاه اصفهان، ج ۲، ص ۵۴۸-۵۵۰؛ مرعشی، ج ۶، ص ۲۵-۲۶ و ج ۲۷، ص ۶۸؛ سپهسالار، ج ۵، ص ۹۹؛ نشریه نسخههای خطی، ج ۱۱، ص ۹۵۰؛ تلامذه المجلسی، ص ۴۲-۴۳؛ تراثنا، ش ۳، ص ۹۶؛ مرکز احیا، ج ۸، ص ۲۶۹-۲۷۰ و ۲۸۵.
یادداشتهای مربوط به خلاصه یا چکیده
متن يادداشت
در بیان اعتقادات شیعه بدون ذکر دلایل «اعتقادات حقه اهل حق و معتقدات باطله اهل باطل» (منظور مولف از اهل باطل «حکما و صوفیه و معتزله و اشاعره») است.