فرهنگ لغات نادره خارستان و نیستان و سفره سبزی و مثنوی عوام
General Material Designation
[چاپ سنگی]
First Statement of Responsibility
قاسمی کرمانی
.PUBLICATION, DISTRIBUTION, ETC
Place of Publication, Distribution, etc.
کرمان
Name of Publisher, Distributor, etc.
بسعی و اهتمام میرزا حسین خان طهرانی
Date of Publication, Distribution, etc.
۱۳۳۰ق.
Name of Manufacturer
مطبعه مبارکه دار الامان کرمان
PHYSICAL DESCRIPTION
Specific Material Designation and Extent of Item
۴۸، ۱۷۱ص.
Other Physical Details
سرلوح دار؛ مجدول؛ راده
Dimensions
؛ قطع : ۲۲ سم.
GENERAL NOTES
Text of Note
فارسی
GENERAL NOTES PERTAINING TO DESCRIPTIVE INFORMATION
Text of Note
آغاز فرهنگ لغات نادره: بسمله یکتای بی همتای را بنده و پرستنده ایم که یکّه الدنکان بچّه محله و غول دنگان بی کلّه پیش غرچماغیش از لاف غرتشنی ناکند و سماق میمکند قطعه یکپا سر کوچه غرچماقند / هم پیش تو بچّه اند و یارو / اگر چه در غرچماغی طاق و شهره افاقند ولی پیش جلالت کلاخورده و قاقند...
Text of Note
آغاز خارستان: بسمله صنعت خلوشیرا خفّ و ذلّ که تار شالش در کمال ظرافت است و بپود اندرش مزید لطافت هر مکّوئی که فرو میرود مفرّج نار است و چون برمیگردد مدرّج پود...
NOTES PERTAINING TO EDITION AND BIBLIOGRAPHIC HISTORY
Text of Note
تاریخ تالیف کتاب بنا بر تقریظ انتهای کتاب ۱۳۰۰ ق. است
NOTES PERTAINING TO PHYSICAL DESCRIPTION
نوع خط:
Text of Note
نسخ
PROVENANCE NOTE
Text of Note
ثبت ۲۷۵۳۷: یادداشت های دست نویس در ابتدا و انتهای کتاب؛ ثبت ۳۲۸۹۱۰: مهر مدوّر چاپی «کتابخانه دانشکده حقوق و علوم سیاسی و اقتصادی» در ابتدا و انتهای کتاب
SUMMARY OR ABSTRACT
Text of Note
کتاب متشکل از مجموعه آثار ادیب کرمانی است. فرهنگ لغات نادره مجموعهای از واژههای نادر محلی و اصطلاحات رایج میان شالبافان و برخی دیگر از اصناف کرمان که مؤلف در تألیفات خود استعمال کرده است. مؤلف براساس این مجموعه، کتاب نیستان و خارستان را نیز تألیف کرده است. این فرهنگ یکی از نخستین مجموعههای تنظیم شده از لغات محلی ایران محسوب میشود. خارستان از مهمترین تألیفات ادیب کرمانی است که به تقلید از گلستان تصنیف شده، در ۱۲ فرع و یک اصل است. فرع اول در فایدۀ کسب و هنر؛ فرع دوم در بخت و اتفاق؛ فرع سوم در بیاعتباری دنیا؛ فرع چهارم در ضرر غرت یعنی تکبر و خودخواهی؛ در فرع پنجم «علامات غرتی» را برمیشمرد؛ فرع ششم در «علامات کله» است؛ فرع هفتم در فواید بیعاری؛ فرع هشتم در فواید نان خویش خوردن و منت از بداندیش نبردن؛ فرع نهم در ضرر طمع و گول رندان خوردن؛ فرع دهم در حسن اتفاق؛ فرع یازدهم در مقامات دوستی؛ و فرع دوازدهم در عشق، و اصل رساله «در پند و حکمت» است. این کتاب را باید یکی از شاهکارهای نظم و نثر دورۀ معاصر دانست. زبان این اثر طنز و به گویش مردم کرمان خصوصاً بیان لغات و واژههای مصطلح قاطبهای از مردم است که در این شهر به حرفۀ شالبافی مشغول بودهاند و معرف احوال و عادات و روحیات، و نحوۀ معاش این طبقه است.