شناسایی مولکولی ایزولههای فاسیولا و دیکروسلیوم در نشخوارکنندگان استان مرکزی با استفاده از تکنیک RFLP-PCR و HRM
General Material Designation
[طرح تحقیقاتی]
First Statement of Responsibility
/ محسن اربابی، حسین هوشیار
Subsequent Statement of Responsibility
؛ مهدی دلاوری، احمد حسینی صفا
.PUBLICATION, DISTRIBUTION, ETC
Place of Publication, Distribution, etc.
کاشان
Name of Publisher, Distributor, etc.
: دانشگاه علوم پزشکی کاشان
Date of Publication, Distribution, etc.
، ۱۳۹۶.
NOTES PERTAINING TO PUBLICATION, DISTRIBUTION, ETC.
Text of Note
الکترونیکی - لوح فشرده
SUMMARY OR ABSTRACT
Text of Note
سابقه و هدف :فاسیولیازیس و دیکروسلیازیس یکی از بیماریهای مهم انگلی مشترک بین انسان و دام با گسترش جهانی است و به لحاظ پزشکی، دامپزشکی و اقتصادی دارای اهمیت فراوان است .یکی از عوامل بیماری کبدی جنس فاسیولا و دیکروسلیوم است .ایران جزء مناطق آندمیک بیماری است و از سراسر کشور آلودگی به هر دو گونه فاسیولاصهپاتیکا و فاسیولاصژیگانتیکا و دیکروسلیوم گزارش میصشود .دیکروسلیازیس از شایعترین بیماریصهای انگلی مجاری صفراوی و کیسه صفرای طیف وسیعی از پستانداران ازجمله نشخوارکنندگان اهلی و گاهی انسان است .عامل ایجادکننده بیماری گونهصهای مختلف دیکروسلیوم است که مهمصترین آن در ایران وجهان دیکروسلیوم دندریتیکوم میصباشد .هدف از انجام این مطالعه تشخیص و شناسایی ایزولههای گاو، گوسفند و بز فاسیولا و دیکروسلیوم جمعآوریشده از کشتارگاه اراک طی سالهای۱۳۹۵ - ۹۶ با استفاده از چهار روش مرفومتریک، تعیین توالی وRFLP -HRM PCRمی باشد .مواد و روشصها :تحقیق به روش مقطعی (CrossSectional) طراحی شد .بدین منظور در مرحله اول ۶۸۰کرم بالغ دیکروسلیوم و۱۲۰کرم بالغ فاسیولا از کبد گاو، گوسفند و بز) از هر کبد۱ کرم بالغ فاسیولا و۴ کرم بالغ دیکروسلیوم (جمعآوری و با استفاده از ۲۵شاخص و نسبت استاندارد مرفومتریک، گونه فاسیولا و ۲۱شاخص گونه دیکروسلیوم شناسایی و مورد آنالیز فنوتیپی قرارگرفت و نتایج با آزمونصهای آماریWay ANOVA - OneوTest - Tمورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت .در مرحله دوم ۶۰ ایزوله فاسیولا و ۶۰ایزوله دیکروسلیوم که دارای اختلافات مرفومتریک بودند، انتخاب و با استفاده از کیت، استخراج DNA صورت گرفته و واکنش زنجیرهای پلیصمراز (PCR)جهت تکثیر نواحی ژنی میتوکندریائی ND۱و CO۱ فاسیولا و همچنین ناحیه ND۱دیکروسلیوم انجام گردید .از روشRFLP -PCRو با استفاده ازآنزیمصهای محدودالاثر HindIII و Eco۸۸۱ الگوی هضم آنزیمی نواحی ND۱و CO۱ایزولهصهای فاسیولا تعیین گردید .سپس DNA ۶۰نمونه فاسیولا برای آنالیز واکنش HRMمورد بررسی قرار گرفت .همچنین DNA ۶ایزوله فاسیولا و ۸ ایزوله دیکروسلیوم تعیین توالی و میزان مشابهت دوبدوی آنصها بایکدیگر ودرمقایسه با موارد ثبت شده در بانک ژن با استفاده ازنرم افزار Clustalw۲ محاسبه ودرنهایت درخت فیلوژنتیک ترسیم و مورد تفسیر قرارگرفت .یافتهصها :طول فاسیولا هپاتیکا برای ایزولههای گوسفند ۱/۲تا ۴/۲ سانتیمتر، گاو۹/۲ تا ۳/۳ سانتیمتر و بز ۲/۱تا ۵/۱ سانتیمتر و عرض آن برای ایزولههای گوسفند۷/۱تا۹/۱سانتیمتر، بز ۱/۱تا۲/۱سانتیمتر و گاو۲/۱تا۳/۱سانتیمتر تعیین شد .همچنین طول فاسیولا ژیگانتیکا برای ایزولههای گوسفند ۸/۴ تا ۰۳/۵ سانتیمتر، گاو۲/۴تا ۰۳/۵ سانتیمتر و بز۵/۴ تا ۹/۴ سانتیمتر و عرض آن برای ایزولههای گوسفند۱/۱تا۲/۱سانتیمتر، بز ۹/۰تا۰۳/۱سانتیمتر و گاو۱/۱ تا۲/۱سانتیمتر تعیین شد . طول دیکروسلیوم دندریتیکوم برای ایزولهصهای گوسفند۶۷/۰ تا۶۹/۰سانتیمتر، بز۶۵/۰ تا ۶۷/۰ سانتیمتر و گاو۹/۰ تا۷/۰سانتیمتر وعرض آن برای ایزولههای گاو۱۳/۰ تا۲/۰ سانتیمتر، بز۱۲/۰ تا۱۷/۰ سانتیمتر و گوسفند۱۳/۰ تا۱۷/۰ سانتیمتر تعیین شد .در ایزولهصهای گاو تمامی شاخصصها و نسبتصهای مرفومتریک بهطور معنیداری بالاتر از سایر میزبانان میصباشد .واکنش PCRطول نواحی ND۱و CO۱فاسیولا را به ترتیب ۷۰۰bp و ۵۰۰bpو طول ناحیه ND۱دیکروسلیوم را ۲۰۰ bp نشان داد .آنالیزRFLP - PCRبا استفاده از آنزیمصهای محدودالاثر HindIII و Eco۸۸۱ به ترتیب :باندهای۷۳bp، ۱۲۰bp و ۵۰۷bp را برای ناحیه ND۱و باندهای ۴۷bp، ۱۵۳bp و ۳۰۰bp را برای ناحیه CO۱فاسیولا نشان داد .آنالیز HRM۶۰نمونه DNA فاسیولا نشان داد، از ۲۰ایزوله گاو، ۸ ایزوله فاسیولا ژیگانتیکا و۱۲ ایزوله فاسیولا هپاتیکا، از ۲۰ایزوله گوسفند، ۷ایزوله فاسیولا ژیگانتیکا و ۱۳ ایزوله فاسیولا هپاتیکا و از ۲۰ ایزوله بز، ۴ ایزوله فاسیولا ژیگانتیکا و ۱۶ ایزوله فاسیولا هپاتیکا بود .آنالیز دوبدوی توالیصهای بدست آمده میزان مشابهت ژنتیکی نواحی ژنی CO۱و ND۱ایزولهصهای فاسیولا را به ترتیب ۴۲ :تا۱۰۰ درصد و ۲۸/۵۱ تا۱۰۰ درصد و ناحیه ژنی ND۱دیکروسلیوم را ۹۲/۴۳ تا ۱۰۰درصد نشان داد .نتیجهگیری:آنالیز مرفومتریک در شناسایی اولیه دو گونه فاسیولا هپاتیکا از فاسیولا ژیگانتیکا و همچنین دیکروسلیوم دندریتیکوم از سایر گونهها ابزار مناسبی است ولی برای تفکیک و شناسایی دقیق گونهصها باید از روشهای مولکولی نیز استفاده گردد .مارکرهای ژنتیکی میتوکندریائی CO۱و ND۱بخوبی قادر به تفکیک گونهصهای فاسیولا از یکدیگر و همچنین شناسائی دیکروسلیوم در دامصهای کشتارگاهی میصباشد . همچنین نشان داده شد، آنالیز HRMتکنیک حساس و قابل اعتمادی برای تفکیک گونهصهای جنس فاسیولا ازیکدیگر میصباشد .با توجه به محدودیتصهای روشRFLP - PCRاستفاده از روش آنالیز HRM جهت تعیین ژنوتایپصهای انگلی توصیه میصشود .کلمات کلیدی :مرفومتریک، مولکولی،HRM ،RFLP -PCR، نشخوار کننده، فاسیولا، دیکروسلیوم