بررسی اپیدمیولوژی لیشمانیوز جلدی منطقه کویری جنوب شرقی کاشان
General Material Designation
[طرح تحقیقاتی]
First Statement of Responsibility
/ مهندی عباس درودگر ، مهندس روح ا... دهقانی
Subsequent Statement of Responsibility
؛ معاونت پژوهشی - دانشگاه علوم پزشکی کاشان
.PUBLICATION, DISTRIBUTION, ETC
Place of Publication, Distribution, etc.
منطقه جنوب شرق کاشان
Date of Publication, Distribution, etc.
، ۱۳۷۵.
PHYSICAL DESCRIPTION
Specific Material Designation and Extent of Item
۷۴ص.
Other Physical Details
:جدول.نمودار.مصور.۲ن
NOTES PERTAINING TO PUBLICATION, DISTRIBUTION, ETC.
Text of Note
چاپی
SUMMARY OR ABSTRACT
Text of Note
زمینه و هدف : لیشمانیوز جلدی از جمله بیماری های انگلی است که به وسیله پشه خاکی زیر خانواده فلبوتومینه منتقل می شود و در شمار بیماری های مشترک انسان و حیوان قرار دارد . اصولا لیشمانیوز در جهان بر خلاف سایر بیماری های عفونی رو به افزایش است . این بیماری در اکثر نقاط ایران به صورت آندمیک در کانون های شهری و روستایی وجود دارد و شاید بتوان آن را مهم ترین بیماری انگلی شایع در کشور بعد از مالاریا دانست . بنابراین به منظور روشن شدن وضعیت اپیدمیولوژیک بیماری این تحقیق در منطقه جنوب شرق کاشان در سال ۱۳۷۵ صورت پذیرفت . مواد و روشها : این پژوهش یک مطالعه توصیفی است که به منظور تعیین وضعیت اپیدمیولوژی لیشمانیوز جلدی در منطقه جنوب شرق کاشان (شامل ۱۰ روستای فخره ، علی آباد ، شهریاری ، ریجن ، ابوزیدآباد ، محمد آباد ، کاغذی ، یزدلان ، قاسم آباد ، حسین آباد شیبانی) صورت گرفته است . انتخاب خانه ها جهت بررسی بیماری نزد انسان و نمونه گیری از پشه خاکی ها به صورت نمونه گیری احتمالی و از روش تصادفی ساده استفاده شد . کلیه دانش آموزان ، (در سنین ۱۸ - ۷ سال) در سه مقطع تحصیلی ابتدائی - راهنمائی و متوسطه به روش سرشماری مورد مطالعه قرار گرفتند . کلیه افراد مورد مطالعه توسط پزشک معاینه کلینیکی شدند و به منظور مشاهده جسم لیشمن از افراد دارای ضایعه مشکوک نمونه برداری به عمل آمد و لامهای تهیه شده پس از رنگ آمیزی با گیسما در آزمایشگاه انگل شناسی دانشکده پزشکی مورد بررسی های میکروسکوپی قرار گرفت . پرسشنامه های مخصوص برای افرادی که دارای زخم فعال و جای زخم بودند تکمیل گردید . پشه خاکی به دو روش متداول تله چسبان و آسپیراتور در مناطق مورد نظر از داخل و خارج اماکن مسکونی و لانه جوندگان صید شدند . در آزمایشگاه پس از تشخیص پشه خاکی ها با استفاده از کلیدهای تشخیصی ، نسبت به تشریح آنها اقدام گردید . یافته ها : جمعا ۵۵۹۹ نفر در ۹۱۵ خانوار مورد بررسی قرار گرفتند . از این تعداد ۱۷۵۸ نفر (۳۱/۴ درصد) به زخم فعال و جای زخم (اسکار) مبتلا بودند . بیشترین فراوانی آلودگی (۴۹/۳ درصد) در گروه سنی زیر ۲۰ سال مشاهده گردید . ۱۰/۵ درصد افراد مورد مطالعه دارای جای زخم بودند . با استفاده از آزمون های آماری اختلاف معنی دار بین مبتلایان قبلی در گروه های سنی زنان و مردان مشاهده گردید . (۰/۰۰۲ > (P میزان زخم فعال سالک در افراد معاینه شده ۲۰/۹ درصد بود . حداکثر ابتلاء در گروه سنی ۱۹ - ۱۰ سال و برابر ۲۹/۲ درصد وجود داشت . بین توزیع آلودگی به زخم فعال و جنس اختلاف معنی دار مشاهده شد . (۰/۰۰۲ > (P انسیدانس بیماری در روستاهای مورد مطالعه ۹۳/۹ در هر هزار نفر جمعیت محاسبه گردید . در مجموع۳۴۶۷ دانش آموز دختر و پسر در سنین بین ۱۸ - ۷ مورد معاینه قرار گرفتند . میزان کل آلودگی (زخم فعال و جای زخم) در دانش آموزان مورد مطالعه ۲۶ درصد برآورد شد . بین مبتلایان به سالک در گروههای سنی دختران و پسران اختلاف معنی داری مشاهده نگردید . شیوع زخم فعال در دانش آموزان مورد بررسی ۱۷/۴ درصد بود . ۲۳۲۹ عدد پشه خاکی صید و مورد شناسایی قرار گرفت . در این بررسی ۷ گونه پشه خاکی (۴ گونه از جنس فلبوتوموس و ۳ گونه از جنس سرژانتومیا) تعیین هویت شد . پشه خاکی فلبوتوموس پاپاتاسی اکثریت پشه خاکی های اماکن داخلی و لانه جوندگان را تشکیل می داد و از تمام مناطق مورد مطالعه صید شد . در مجموع ۱۱۷ پشه خاکی ماده خون خورده ، نیمه باردار و باردار از داخل و خارج اماکن مسکونی و لانه جوندگان صید و تشریح شد . تنها یک مورد آلودگی طبیعی به فرم پروماستیگوت انگل در معده یک پشه خاکی سرژانتومیا کلایده ای مشاهده گردید . این گزارش اولین مورد آلودگی طبیعی S.clydei به انگل Leishmania در کشور می باشد . نتیجه گیری : نتایج این پژوهش بیانگر شیوع لیشمانیوز جلدی در سالهای اخیر در منطقه جنوب شرق کاشان است . از این رو توصیه می شود به منظور تعیین سطح آندمیسیته بیماری مطالعات اپیدمیولوژیک بیشتر انجام می گیرد و با استفاده از نتایج این تحقیق اقدامات لازم بهداشتی و درمانی جهت کنترل و پیشگیری بیماری در منطقه صورت پذیرد . ضمنا از آنجایی که در این بررسی آلودگی به انگل در پشه خاکی های ناقل بیماری به انسان مشاهده نگردید ، پیشنهاد می شود مطالعات آلودگی پشه خاکی ها نیز در این منطقه ادامه یابد