رساله حاضر با موضوع اتحاد و انسجام اسلامی در قرآن کریم، در یک مقدمه و شش فصل تنظیم شده است. فصل اول: تبیین موضوع، بعد به مفهوم شناسی واژه های وحدت، اتحاد، انسجام، امت و اسلام پرداخته شده است. سپس به ضرورت و اهداف موضوع و پیشینه بحث، سوالات اصلی و فرعی و روش تحقیق اشاره شده است. از نگاه قرآن،اتحاد مراحلی دارد که یکی از آن مراحل، مرحله وحدت در بین امت اسلام است. بنابراین منظور از انسجام اسلامی، هماهنگی و همبستگی امت اسلامی با یکدیگر و تلاش در جهت تقویت روحیه همگرایی است. فصل دوم: ضرورت انسجام در میان مذاهب اسلامی است که در اینجا سه فرضیه وجود دارد. فرضیه سوم تبدیل به نظریه شده و مورد قبل اکثر اندیشمندان جهان اسلام قرار گرفته اند، زیرا شهید مطهری برای اثبات آن سه دلیل ذکر نمونه است. من نیز همین نظریه سوم را پذیرفته و برای تایید آن آیات، روایات، حکم عقل و نظر تعدادی از متفکران جهان اسلام در سده اخیر را استفاده نموده ام، زیرا برخی آیات اتحاد را واجب عینی اجتماعی می دانند، که باید در جهت گسترش آن تلاش کرد. از سویی تاکید بر خردورزی نموده زیرا انسجام را از نشانه هایی اهل خرد ذکر کرده است. فصل سوم: امت اسلامی (مذاهب اسلامی) در بسیاری از اصول مشترک اند، هم چون توحید، معاد، نبوت، قرآن، نماز، حج و ... که آن اصول تحت عنوان محورهای اعتقادی، عبادی و اخلاق امت اسلامی مطرح گردیده. در این راستا مطالبی که مورد اتفاق مسلمانان بوده بررسی شده است. فصل چهارم: امت اسلامی در جهت پایداری اتحاد نیازمند راهکارهای می باشد، که این اعمال باعث استحکام پایه های وحدت مسلمانان می گردد، زیرا امت اسلامی در راستای تحکیم انسجام اسلامی نیازمند مهرورزی، الفت، احترام متقابل، تعاون، انفاق و امر به معروف و نهی از منکر و... است. آن هنگام که این تلاش با صداقت و آگاهی همراه باشد، وحدت به ثمر خواهد رسید. فصل پنجم: انسجام اسلامی همواره با چالشهای رو به رو بوده است بنابراین امت اسلامی باید شناخت کافی از این موانع داشته باشد تا گرفتار آن ها نگردند؛ زیرا عصیانگری در برابر دستورات الهی بزرگترین مانع در مسیر اتحاد اسلامی است که منشا آن، جهل، پیروی از هوای نفس و اطاعت از شیطان، حسد، تعصب و سب است. فصل ششم: هنگامی که اتحاد و انسجام اسلامی تحقق پیدا کند آثار و برکات فراوانی نصیب مسلمانان می گردد، چون قدرت، عزت، رحمت، پیروزی، امنیت و آرامش، جلب محبت خداوند و شکوفایی جامعه اسلامی