عنوان

مدل یابی معادلات ساختاری عوامل موثر بر سلامت روان سالمندان مبتلا و غیر مبتلا به دیابت نوع 2 مقیم جامعه

Number

۳۴۱۲پ

.Language of Text, Soundtrack etc

فارسی

Title Proper

مدل یابی معادلات ساختاری عوامل موثر بر سلامت روان سالمندان مبتلا و غیر مبتلا به دیابت نوع 2 مقیم جامعه

General Material Designation

[پایان نامه]

Parallel Title Proper

Factors affecting mental health of Iranian older adults with and without Type 2 diabetes: A structural equation model

Name of Publisher, Distributor, etc.

علوم توان بخشی و سلامت اجتماعیUniversity of Social Welfare and Rehabilitation

Date of Publication, Distribution, etc.

۱۴۰۱

Specific Material Designation and Extent of Item

۲۲۹ص.

Text of Note

پیوست

Dissertation or thesis details and type of degree

20

Discipline of degree

08

Date of degree

۱۴۰۱/۰۲/۲۱

Text of Note

مقدمه: همزمان با افزایش جمعیت سالمندان، شيوع بیماری های مزمن از قبیل دیابت نیز بیشتر می شود. ابتلا به دیابت می تواند زمینه را برای بروز اختلالات روانی از قبیل افسردگی و اضطراب فراهم نماید. با افزایش ابتلا به اختلالات روانی و کاهش سلامت روان در افراد مبتلا به دیابت زمینه برای عدم تبعیت دارویی، ضعف در خودمراقبتی، عدم تنظیم قند خون، کاهش سازگاری های روانی_اجتماعی و فیزیکی و همچنین مرگ زودهنگام فراهم می شود. مطالعات مختلفی روی عوامل موثر بر کاهش و افت سلامت روان در افراد مبتلا به دیابت صورت گرفته ولي اغلب آنها در گروه های غیر سالمند بوده و بر عوامل اندکی از قبیل سن، جنسیت و طول دوره بیماری و همچنین نمایه توده بدنی تمركز كرده اند. لذا اين مطالعه قصد دارد با شناسايي جامعتر عوامل مرتبط با سلامت روان سالمندان مبتلا و غیر مبتلا به ديابت، مدل كاملتري را در زمينه عوامل موثر بر سلامت روان سالمندان مبتلا و غیر مبتلا به ديابت ارائه كند.مواد و روشها: مطالعه حاضر در دو فاز کیفی و کمی صورت گرفت که دو گروه از سالمندان مبتلا به دیابت (501 نفر) و غیر مبتلا به دیابت (555 نفر) مشارکت نمودند. هدف مطالعه فاز کیفی، طراحی مدل عوامل موثر بر سلامت روان سالمندان مبتلا و غیر مبتلا به دیابت می باشد که شامل 3 اقدام اساسی بود. در ابتدا با استفاده از بررسی متون گسترده، عوامل موثر بر سلامت روان سالمندان شناسایی و سپس تمامی عوامل دسته بندی و جهت بررسی و شناسایی عوامل بیشتر موثر بر سلامت روان سالمندان برای 30 نفر از متخصصین به روش دلفی ارسال گردید (در این مرحله از متخصصین خواسته شد که علاوه بر مشخص نمودن دیگر عوامل تاثیرگذار، مسیر تاثیر هر یک از متغیرها بر سلامت روان را نیز مشخص نمایند). پس از جمع بندی نظرات، تمامی عوامل منتخب جهت تعیین مهمترین عوامل موثر بر سلامت روان سالمندان در پنل متخصصین مطرح و عوامل اولویت دار بر اساس 4 معیار مرتبط بودن، قابل اندازه گیری بودن، نو آورانه بودن و قابل اجرا بودن مشخص شدند. پس از شناسایی اولویت های مهم و طراحی مدل، مدل جهت بررسی برازش وارد فاز اجرایی گردید. در این مرحله جهت آزمون مدل نظری عوامل موثر بر سلامت روان سالمندان از نرم افزار AMOSV24 استفاده شد.یافته ها: در مرحله بررسی متون حاصل از فاز کیفی، 1628 مطالعه با کلید واژه های مشخص وارد نرم افزار اندنوت شد. پس از بررسی کیفیت مطالعات، در نهایت 119 مطالعه مورد بررسی نهایی قرار گرفتند. پس از استخراج عوامل موثر بر سلامت روان حاصل از بررسی متون، عوامل جهت بررسی بیشتر به متخصصین در روش دلفی ارسال شد. در این مرحله علاوه بر متغیرهای قبلی، تعداد 20 متغیر دیگر نیز شناسایی گردیدند. به نظر متخصصان در روش دلفی، تمامی متغیرها می توانند به صورت مستقیم بر سلامت روان تاثیر بگذارند. در مرحله سوم فاز کیفی، تعداد 18 متغیر با استفاده از 4 معیار ذکر شده انتخاب و جهت تدوین مدل نظری اقدام گردید. در فاز کمی مطالعه نتایج بیانگر این موضوع بود که سالمندان مبتلا به دیابت در مقایسه با سالمندان غیر مبتلا به دیابت از سلامت روان نامطلوبی برخوردار بودند و اختلالات روانی بیشتری از قبیل افسردگی، اضطراب و استرس را تجربه می کردند. مدل نظری حاصل از فاز کیفی برای هر دو گروه سالمندان مبتلا و غیر مبتلا به دیابت مورد آزمون قرار گرفت و نتایج نشان داد که عوامل تعيين شده در قالب مدل اکولوژیک در گروه سالمندان مبتلا به دیابت، در مقایسه با گروه سالمندان غیر مبتلا به دیابت سلامت روان بيشتری را تبیین می کنند. نتایج حاصل از مدلسازی معادلات ساختاری نشان دهنده نیکویی برازش مدل در هر دو گروه سالمندان مبتلا و غیر مبتلا به دیابت بود (918/0 GFI=،90/0 AGFI=، 90/0CFI=، 042/0 RMSEA=، 86/1=CMIN/DF). از مهمترین عوامل موثر بر سلامت روان در هر دو گروه رفتارهای مرتبط با سلامت بود که دارای بیشترین تبیین واریانس سلامت روان بود. در این مطالعه، مدل اکولوژیک عوامل موثر بر سلامت روان سالمندان در گروه مبتلا به دیابت در سطح فردی و بین فردی 1/65 تغییرات سلامت روان و در گروه سالمندان غیر مبتلا به دیابت 2/64 درصد تغییرات سلامت روان را تبیین نمود. نتيجه گيری: با مقایسه و شناسایی مهمترین عوامل موثر بر سلامت روان در هر دو گروه سالمندان مبتلا و غیر مبتلا به دیابت مشخص گردید که سالمندان مبتلا به دیابت از وضعیت سلامت روان نامطلوب تری نسبت به سالمندان غیر مبتلا به دیابت برخوردارند. نتایج حاصل از نیکویی برازش شاخص ها نشان داد که مدل طراحی شده در قالب مدل اکولوژیک دارای برازش مناسب می باشد. از میان عوامل فردی، رفتارهای مرتبط با سلامت یکی از مسیر های مهم اثرگذاری بر سلامت روان سالمندان بود. لذا باید در سطح سیاست گذاری و آموزش به این مهم پرداخته شود. می توان از طریق تقویت باورهای درست و آموزش های سلامت محور، شیوه زندگی سالم را ترویج داده و از این طریق سلامت روان سالمندان را نیز بهبود بخشید. شناسایی عوامل موثر بر سلامت روان سالمندان با شناخت گروه هاي در معرض خطر ابتلا به اختلالات رواني و طراحی مداخلات لازم در خصوص کاهش اختلالات روانی از قبیل برنامه های غربالگری سلامت روان و آموزش های گسترده در سطوح سیاستگزاری، جامعه و خانواده و فردی می تواند زمینه را برای کاهش اختلالات روانی و همچنین کاهش بار مراقبتی فراهم نماید.کلمات کليدی: سلامت روان، اختلالات روان، دیابت، سالمندان، افسردگی، اضطراب، استرس، مطالعه یاس(YaHs)

Text of Note

As the elderly population grows, the incidence of chronic diseases such as diabetes increases. Diabetes can lead to being affected by mental disorders such as depression and anxiety. Mental disorders in people with diabetes provide the basis for poor self-care, poor blood sugar regulation, reduced psychosocial and physical adaptations, as well as premature death. Various studies have been conducted on the factors affecting mental disorders in people with diabetes, but most of them are in non-elderly groups and have focused on a few factors such as age, gender and length of illness, as well as body mass index. Therefore, this study intends to identify the factors related to mental health in the elderly with diabetes, and provide a more complete model in terms of factors affecting the mental health of both the elderly with and without diabetes. Materials and Methods: In this cross-sectional study, 1056 elderly people participated in two groups of with and without diabetes. The present study was conducted in two phases, qualitative and quantitative, respectively. In the qualitative phase of the study, 3 basic measures including scope review literature, Delphi, and expert panel were taken to determine the most important factors affecting the mental health of the elderly with and without diabetes. After identifying the prior factors and designing the model, We used the data obtained from the recruitment phase of the YaHS to evaluate our model. The research participants were divided into two groups (501 subjects with diabetes & 555 individuals without diabetes). At this stage, AMOSV24 software was used to test the theoretical model of factors affecting the mental health of the elderly. Results: The results of the present study showed that the elderly with diabetes had poor mental health compared to the elderly without diabetes and they experienced more mental disorders such as depression, anxiety and stress. According to the results, among the individual factors various variables such as physical activity, sleep quality, smoking, marital status, educational status and in an interpersonal factors, support perceived from friends and family were related to mental health of the elderly. The structural model of mental health in the elderly with diabetes obtained acceptable goodness of fit (goodness-of-fit index [GFI] =0.918, adjusted goodness-of-fit index [AGFI] =0.90, comparative fit index [CFI] =0.90, root mean square error of approximation [RMSEA] =0.042, and minimum discrepancy per degree of freedom [CMIN/DF] =1.86) and, in without diabetics elderly also acceptable goodness of fit was found. One of the most important factors affecting mental health in both groups was health-related behaviors that had the highest explanation of variance in mental health. In general, the designed model in diabetics elderly could explain 64.9% and in the elderly without diabetes 72.6% of mental health variance. Conclusion: The study results revealed that the elderly with diabetes have an unfavorable mental health compared to the elderly without diabetes and the rate of mental disorders in diabetes was over 50%. Our results also showed that the designed model had an appropriate fitness. According to the study results, health behaviors factor had the greatest effect on mental health in both groups. Therefore, identifying the factors affecting their mental health and designing the necessary interventions to reduce mental disorders such as mental health screening programs and extensive training including strengthen health-related beliefs, health-related education and, strengthen healthy lifestyle, at the policy, community and family or individual levels must be considered as priorities in health programs.Keywords: Mental health, Diabetes, Mental disorders, Elderly, Depression, Anxiety, Stress, YaHs study

سلامت روان

Mental health

نامجو، شمس الدین

Namjoo, SHamshdiin

میرزایی، مسعود

فروغان، مهشید

Country

ایران

Agency

دانشگاه علوم توان بخشی و سلامت اجتماعی

Date of Transaction

20220615

D

TF

279226

a

Y