بررسی و مقایسه¬ی کارکردهای اجرایی در کودکان 4 تا 6 ساله¬ی فارسیزبان دارای اختلال صداهای گفتار و مقایسه¬ی آن با همتایان طبیعی
General Material Designation
[پایان نامه]
Parallel Title Proper
Executive functions in Persian-speaking preschool children with speech sound disorders and comparison with their typically developing peers
.PUBLICATION, DISTRIBUTION, ETC
Name of Publisher, Distributor, etc.
دانشگاه علوم توان بخشی و سلامت اجتماعیUniversity of Social Welfare and Rehabilitation Sciences
Date of Publication, Distribution, etc.
۱۴۰۰
PHYSICAL DESCRIPTION
Specific Material Designation and Extent of Item
۲۵۷ص.
INTERNAL BIBLIOGRAPHIES/INDEXES NOTE
Text of Note
پیوست
DISSERTATION (THESIS) NOTE
Dissertation or thesis details and type of degree
دکترا
Discipline of degree
19
Date of degree
۱۴۰۰/۰۴/۰۹
SUMMARY OR ABSTRACT
Text of Note
هدف: این پژوهش با هدف مقایسه¬ی اجزای اصلی کارکردهای اجرایی (حافظه¬ی فعال، کنترل مهاری و انعطافپذیری شناختی) در دو زیرگروه شایع از کودکان دارای اختلال صدای گفتار (تأخیر واجی و اختلال واجی باثبات) و یک گروه از کودکان دارای رشد طبیعی انجام شد. هدف دیگر این پژوهش تعیین رابطه¬ی هریک از اجزای کارکردهای اجرایی با صحت تولید صدای گفتار در دو زیرگروه دارای اختلال صدای گفتار بود. روش بررسی: این مطالعه به شیوه¬ی غیرتجربی و توصیفی-تحلیلی بر روی 15 کودک دارای تأخیر واجی، 16 کودک دارای اختلال واجی باثبات و 18 کودک دارای رشد طبیعی در محدوده¬ی سنی 4 تا 6 سال در شهر تهران انجام شد. آزمودنی¬ها به روش غیر احتمالی و در دسترس انتخاب شدند. نمونه¬گیری در بازه¬ی زمانی هفته¬ی سوم فروردینماه 1398 تا هفته¬ی اول اردیبهشتماه 1399 انجام شد. سه تکلیف تکرار ناکلمه، فراخنای عدد مستقیم و تکرار هجا برای ارزیابی حلقه¬ی واجی حافظه¬ی فعال، تکلیف فراخنای عدد معکوس برای بررسی اجراکننده¬ی مرکزی و تکلیف حافظه¬ی بینایی کیم¬کاراد برای بررسی صفحه¬ی بینایی-فضایی حافظه¬ی فعال استفاده شد. انعطافپذیری شناختی توسط تکلیف انتخاب گویه¬ی انعطافپذیر و کنترل مهاری توسط تکالیف استروپ روز-شب و برو-نرو بررسی شد. درصد همخوانهای صحیح برای محاسبه¬ی صحت تولید صدای گفتار استفاده شد. برای بررسی تفاوتهای بین گروهی در تکالیف کارکردهای اجرایی از تحلیل کوواریانس چند-متغیری در آلفای 003/0 استفاده شد. مقایسههای تعقیبی برای مشخصکردن تفاوتهای بین گروهی در هریک از تکالیف در سطح معناداری 001/0 آزمون شدند. رگرسیون خطی چند-متغیری برای بررسی رابطه¬ی صحت تولید صدای گفتار و عملکرد در تکالیف کارکردهای اجرایی استفاده شد. یافتهها: کودکان دارای رشد طبیعی در تکالیف تکرار ناکلمه، فراخنای عدد مستقیم، تکرار هجا، انتخاب دوم تکلیف انتخاب گویه¬ی انعطافپذیر و خطاهای انجام تکلیف برو-نرو عملکرد بهتری نسبت به هر دو گروه دارای تأخیر واجی و اختلال واجی باثبات داشتند (001/0 > p). گروه دارای رشد طبیعی نسبت به گروه دارای تأخیر واجی و دارای اختلال واجی باثبات در تکالیف فراخنای عدد معکوس (به ترتیب 001/0 < p و 001/0 = p) و پاسخهای اصلاح¬شده¬ی تکلیف استروپ (به ترتیب 001/0 = p و 001/0 < p) عملکرد بهتری داشت. همچنین کودکان دارای تأخیر واجی نسبت به گروه دارای اختلال واجی باثبات در تکالیف تکرار ناکلمه و پاسخهای اصلاحشده¬ی تکلیف استروپ عملکرد بهتری داشتند (001/0 < p). در گروه دارای تأخیر واجی، تکلیف تکرار ناکلمه (ضریب استاندارد بتا = 704/0، 003/0 = p) و پاسخهای اصلاحشده¬ی تکلیف استروپ (ضریب استاندارد بتا = 423/0-، 044/0 = p) توانستند صحت تولید صدای گفتار را به طور معناداری پیشبینی کنند و به ترتیب همبستگی مثبت بالا و منفی پایین با درصد همخوانهای صحیح نشان دادند. همچنین در کودکان دارای اختلال واجی باثبات، خطاهای انجام تکلیف برو-نرو همبستگی منفی متوسط با درصد همخوانهای صحیح نشان داد (ضریب استاندارد بتا = 621/0-، 010/0 = p) و توانست صحت تولید صدای گفتار را در این کودکان پیش¬بینی کند.نتیجهگیری: نتایج مطالعه¬ی حاضر مبنی بر عملکرد ضعیفتر هر دو زیرگروه دارای اختلال صدای گفتار در تکالیف ارزیابیکننده¬ی کارکردهای اجرایی، از این دیدگاه حمایت میکند که ابزارهای شناختی عمومی ممکن است در اکتساب زیرسیستم واجی زبان نقش داشته باشند. به بیان دیگر، به نظر میرسد زبان یک سیستم پیمانهای انعطاف¬ناپذیر نیست و در تعامل با مکانیسمهای شناختی عمومی است و از این رو با خصوصیات یک سیستم حوزه-عمومی منطبقتر است. نتایج به¬دست¬آمده، اهمیت نگاه فراتر از خطاهای سطحی صدای گفتار و شامل کردن ارزیابی مهارتهای حوزه-عمومی شناختی در زنجیره¬ی پردازش گفتار کودکان دارای تأخیر واجی و اختلال واجی باثبات را برجسته میکند.واژگان کلیدی: اختلال صدای گفتار، تأخیر واجی، اختلال واجی باثبات، کارکرد اجرایی، حافظه¬ی فعال، انعطافپذیری شناختی، کنترل مهاری، کودک فارسیزبان، رشد طبیعی
Text of Note
Aims: This study aimed to compare working memory, inhibitory control, and cognitive flexibility, the core components of executive functions, in two common subgroups of children with speech sound disorders (i.e., phonological delay and consistent phonological disorder) and a group of typically developing children. Another purpose of this study was to determine the relationship between each component of executive functions and the accuracy of speech sound production in the two subgroups of speech sound disorders.Methods: This non-experimental and descriptive-analytical study was performed on 15 children with phonological delay, 16 children with consistent phonological disorder, and 18 typically developing children in the age range of 4 to 6 years in Tehran, Iran. Participants were recruited by non-probability, convenience sampling. The sampling was conducted from the second week of April 2019 to the third week of April 2020. Nonword repetition, forward digit span, and syllable repetition tasks were used to evaluate the phonological loop of working memory. Backward digit span and Kim-Karad visual memory task were performed to examine the central executive and visuospatial sketchpad of working memory, respectively. Cognitive flexibility was assessed by the flexible item selection task and inhibitory control by Stroop and Go/No-Go tasks. The percentage consonants correct was used to calculate the accuracy of speech sound production. Multivariate analysis of covariance in the alpha of 0.003 was used to investigate between-group differences in EF tasks. Post hoc comparisons were tested at a significance level of 0.001. Multiple stepwise regression was used to investigate the relationship between speech sound accuracy and performance in EF tasks.Results: Typically developing group outperformed phonological delay and consistent phonological disorder groups in nonword repetition, forward digit span, syllable repetition task, second selection of the flexible item selection task, and commission errors of Go/No-Go (p < 0.001). Similarly, typically developing children’s performance was better than phonological delay and consistent phonological disorder groups in backward digit span (p < .001 and p = .001, respectively) and corrected responses of Stroop (p = 0.001 and p < 0.001, respectively). In addition, phonological delay group performed better than consistent phonological disorder group in nonword repetition task and corrected responses of Stroop (p < 0.001). In phonological delay group, nonword repetition task (Beta standardized coefficient = 0.704, p = 0.003) and corrected responses of Stroop (Beta standardized coefficient = −0.423, p = 0.044) were able to predict speech sound accuracy and showed high positive and low negative correlation with percentage consonants correct, respectively. Also, in children with consistent phonological disorder, commission errors of Go/No-Go showed a moderate negative correlation with percentage consonants correct (Beta standardized coefficient = −0.621 and p = 0.010) and was able to predict speech sound accuracy in these children.Conclusion: The results of the present study, which shows the weaker performance of both SSD subgroups in EF tasks, support the view that general cognitive tools may play a role in the acquisition of the phonology part of child language. In other words, language does not seem to be an inflexible modular system but interacts with general cognitive mechanisms and is, therefore, more in line with the characteristics of a domain-general system. The results highlight the importance of looking beyond superficial speech errors and including domain-general cognitive skills in current assessment protocols for phonological delay and consistent phonological disorder children.Keywords: speech sound disorder, phonological delay, consistent phonological disorder, executive function, working memory, inhibitory control, cognitive flexibility, typically developing, Persian speaking children