Théories de la lecture en didactique de la littérature : Finalités et enjeux de l’enseignement-apprentissage de la lecture en milieu universitaire hétéroglotte
General Material Designation
Dissertation
First Statement of Responsibility
Zahra SHOKRI
.PUBLICATION, DISTRIBUTION, ETC
Name of Publisher, Distributor, etc.
Lettres Persanes et Langues Etrangères
Date of Publication, Distribution, etc.
1401
PHYSICAL DESCRIPTION
Specific Material Designation and Extent of Item
230p.
Other Physical Details
cd
DISSERTATION (THESIS) NOTE
Dissertation or thesis details and type of degree
Ph.D.
Discipline of degree
Français
Date of degree
1401/02/28
Body granting the degree
Tabriz
SUMMARY OR ABSTRACT
Text of Note
Ce travail de recherche porte sur l’enseignement-apprentissage de la lecture des textes littéraires français en milieu universitaire iranien où le français est une langue étrangère. Nous nous penchons sur l’impact des théories littéraires, celles de lecture plus précisément, sur la didactique de la littérature. Ancrée donc dans le domaine de la littérature et de la didactique, cette recherche, influencée par les théories de la réception développées par Jauss, Iser et Eco, s’adosse, d’une part, aux théorisations du lecteur présentées par Michel Picard, Vincent Jouve et Michèle Petit, et d’autre part, aux recherches effectuées par les didacticiens de la lecture tels que Giasson, Moirand, Cicurel, Lecavalier, Richard, Dufays …, ceux qui ont observé le rôle de la subjectivité du lecteur dans la lecture.Nous avons décidé d’orienter notre étude vers deux actants : les enseignants et les étudiants, afin de mettre en évidence les spécificités et les enjeux de la didactique de la lecture littéraire dans les cours de littérature française, en contexte hétéroglotte. Dans le premier chapitre, nous présentons le cadre théorique de notre recherche et définissons les concepts centraux de notre étude tels que la lecture, le texte littéraire, la lecture littéraire, etc. Notre deuxième chapitre vise à présenter l'approche « globale » et la lecture « interactive » et à expliquer qu'elles nous semblent adaptées pour travailler sur la lecture des textes littéraires. En effet, il s'agit des approches dont l’idée principale est que l’apprenant en langue étrangère, comme un lecteur natif, peut découvrir le texte d’une manière progressive en se servant de différents indices qui peuvent aider le processus de compréhension.Dans le troisième chapitre, après avoir brièvement décrit la situation de l'enseignement de la littérature française dans les universités iraniennes offrant la formation en « Langue et Littérature Françaises », nous présentons la méthodologie de notre recherche et détaillons les résultats et les analyses de nos deux questionnaires auxquels ont répondu vingt enseignants et quarante-huit étudiants de LLF de quelques universités iraniennes. Ces questionnaires nous donnent, tout d'abord, une vision globale sur des obstacles que rencontrent des étudiants iraniens de LLF lors de la lecture des textes littéraires et sur des stratégies qu’ils mettent en œuvre pour les surmonter. Ils nous permettent par la suite, de mieux comprendre les points de vue des enseignants de littérature française sur la lecture des textes littéraires ainsi que les pratiques qu'ils mettent en œuvres dans leurs cours. Nous cherchons également à découvrir, grâce à ces questionnaires, la place que le lecteur et sa subjectivité occupent dans les cours de lecture littéraire et l’importance avec laquelle les principes des approches « globale » et « interactive » y sont pris en compte. Nous pensons également proposer des démarches pédagogiques adaptées à un enseignement-apprentissage de lecture littéraire en milieu universitaire hétéroglotte.
Text of Note
تحقیق پیش رو به آموزش و فراگیری خوانش متون ادبی فرانسوی در محیط دانشگاهی غیر بومی که درآن فرانسه، زبانی خارجی است، می پردازد. برای این منظور، به تاثیر نظریه های ادبی، به ویژه نظریه های خوانش، بر روی آموزش ادبیات متمرکز می شویم. این پژوهش که درحوزۀ ادبیات و آموزش قرار می گیرد، با الهام از نظریه های دریافت یاوس، ایزر و اکو، از یک سو بر نظریه های خواننده محور، ارائه شده توسط میشل پیکار، ونسان ژوو و میشل پتی تکیه دارد، و از سوی دیگر، به یافته های نظریه پردازان خوانش همچون ژیاسون، مواران، سیکورل، لوکاوالیه، ریشار، دوفایس و... که نقش فردیت خواننده را در پروسۀ خوانش مورد مطالعه قرار داده اند، استناد می کند. به منظور دست یافتن به ویژگی ها و چالش های آموزش خواندن متون ادبی درکلاس های ادبیات فرانسه در محیط غیر بومی، بر آن شدیم تا به بررسی موقعیت و دیدگاه های دو گروه بپردازیم : مدرسان و دانشجویان. در فصل اول، چارچوب نظری تحقیق خود را ارائه، و مفاهیم محوری آن مانند خواندن، متن ادبی، خوانش ادبی و... را تعریف می کنیم. در فصل دوم، هدفمان پرداختن به مطالعۀ رویکرد « کلی » و خواندن « تعاملی » است که به عقیدۀ ما، می توانند برای خوانش متون ادبی مناسب باشند. در واقع، ایدۀ اصلی این رویکردها این است که زبان آموز خارجی، مانند یک خوانندۀ بومی، می تواند با استفاده ازنشانه های مختلفی که می توانند به فرآیند درک مطلب کمک کنند، متن را به روشی تدریجی و پیشرو کشف کند.در فصل سوم، پس از تشریح اجمالی وضعیت تدریس ادبیات فرانسه در دانشگاههای ایرانی ارائه دهندۀ رشتۀ « زبان و ادبیات فرانسه » ، روش تحقیق خود را معرفی و نتایج و تحلیلهای دو پرسشنامۀ خود را که به آن بیست استاد و چهل و هشت دانشجوی زبان و ادبیات فرانسۀ چند دانشگاه ایرانی پاسخ داده اند، به تفصیل بیان میکنیم. ا ین پرسشنامه ها، ابتدا دیدی کلی در مورد موانعی که دانشجویان ایرانی زبان و ادبیات فرانسه هنگام خواندن متون ادبی با آن مواجه می شوند و راهبردهایی که برای رفع آنها به کار می برند، به ما می دهد. سپس این امکان را به ما میدهند که دیدگاههای اساتید ادبیات فرانسه را در مورد خواندن متون ادبی و همچنین فعالیت هایی را که درکلاس های خود به کار میبرند، بهتر درک کنیم. همچنین به کمک این پرسشنامه ها، به دنبال یافتن جایگاه خواننده وفردیت او در کلاس های خواندن متون ادبی و میزان توجه به اصول رویکردهای « کلی » و « تعاملی » خواهیم بود. به علاوه، سعی می کنیم فعالیت های آموزشی متناسب با آموزش و یادگیری خواندن متون ادبی در محیط دانشگاهی غیر بومی را پیشنهاد کنیم.
OTHER VARIANT TITLES
Variant Title
نظریه های خوانش درآموزش ادبیات : اهداف و چالش های آموزش و فراگیری خواندن در محیط دانشگاهی غیر بومی
UNCONTROLLED SUBJECT TERMS
Subject Term
Enseignement-apprentissage de la littérature, lecture littéraire, milieu universitaire hétéroglotte, sujet-lecteur, théories de la réception.
Subject Term
آموزش و فراگیری ادبیات، خوانش ادبی، خواننده-فاعل، محیط دانشگاهی غیربومی، نظریه های دریافت.