عنوان

تغییرات میزان و ترکیب اسانس شوید ایران (.‮‭(Anethum graveolens L‬ در طول رشد و نمو تحت شرایط آبیاری محدود

Number

‭۲۰۴۲پ‬

.Language of Text, Soundtrack etc

per

Title Proper

تغییرات میزان و ترکیب اسانس شوید ایران (.‮‭(Anethum graveolens L‬ در طول رشد و نمو تحت شرایط آبیاری محدود

First Statement of Responsibility

/بابک عندلیبی

Name of Publisher, Distributor, etc.

: کشاورزی

Specific Material Designation and Extent of Item

‮‭۱۷۲‬ ص، جدول، نمودار، عکس، لوح فشرده‬

Text of Note

چاپی

Text of Note

واژه نامه بصورت زیرنویس

Text of Note

کتابنامه ص.: ‮‭۱۳۹-۱۷۲‬

Dissertation or thesis details and type of degree

دکتری

Discipline of degree

زراعت و اصلاح نباتات

Date of degree

‮‭۱۳۸۸/۰۹/۱۶‬

Body granting the degree

تبریز

Text of Note

برای بررسی اثر تنش کم آبی در مراحل رویشی و زایشی روی تعدادی از پارامترهای فیزیولوژیکی، بیوماس، عملکرد دانه و میزان اسانس شوید ایران، دو آزمایش در سال های ‮‭۱۳۸۵‬ و ‮‭۱۳۸۶‬ در مزرعه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه زنجان اجرا گردید .آزمایش ها به صورت بلوک های کامل تصادفی در ‮‭۴‬ تکرار پیاده گردیدند .تیمارهای آبیاری شامل آبیاری کامل) شاهد (برای حصول ‮‭۱۰۰‬ ظرفیت زراعی در طول دوره رشد، دو تنش ملایم) در حد ‮‭۶۶‬ ظرفیت زراعی (و دو تنش شدید) در حد ‮‭۳۳‬ ظرفیت زراعی (در دو مرحله رویشی و زایشی بودند .طرح آزمایشی برای تعیین محتوای اسانس از نوع کرت های خرد شده بر پایه طرح بلوک های کامل تصادفی بود، تیمارهای آبیاری در کرت های اصلی و مراحل برداشت در کرت های فرعی قرار گرفتنه بودند .سه برداشت در مراحل رویشی‮‭(H۱)‬ ، گلدهی کامل ‮‭(H۲)‬ و رسیدگی دانه ها ‮‭(H۳)‬ انجام شد .اجزای فرار برگ ها، گل ها و دانه های شوید کشت شده با روش تقطیر با آب استخراج و توسط دستگاه های ‮‭GC‬و ‮‭GC/MS‬ جداسازی گردیدند .تجزیه واریانس مرکب داده ها نشان داد که قرار گرفتن گیاهان تحت تنش خشکی به کاهش قابل توجه سرعت فتوسنتز، هدایت روزنه ای، محتوای نسبی آب برگ ‮‭(RWC)‬ و تعرق منجر شد .در مقابل، بالاترین غلظت ‮‭Co۲‬ بین سلولی ‮‭(Ci)‬ و دمای کانوپی در تنش های شدید خشکی مشاهده شد .تنش شدید سرعت فتوسنتز ‮‭(Pn)‬ را در مراحل رویشی و زایشی به ترتیب ‮‭۷/۶۵‬ و ‮‭۱/۵۵‬ کاهش داد .با کاهش هدایت روزنه ای سرعت فتوسنتز کاهش یافت .افزایش ‮‭Ci‬ در شرایط تنش خشکی نشان داد که عوامل غیر روزنه ای ممکن است فتوسنتز را محدود نمایند .ارتفاع بوته، وزن تر و خشک بیوماس و عملکرد دانه در واحد سطح به طور معنی داری تحت تاثیر تیمارهای آبیاری قرار گرفتند .بیشترین ارتفاع بوته و وزن تر و خشک بیوماس تحت آبیاری کامل ‮‭(S۰)‬ به دست آمد .با کاهش آب قابل استفاده به خصوص در مرحله رویشی ‮‭(S۲)‬ این صفات به طور معنی داری کاهش یافتند .کمترین ارتفاع بوته و بیوماس تحت تنش شدید خشکی در مرحله رشد رویشی مش‍--اهده شد .در مقابل، کمترین عم‍-لکرد دانه تحت شرایط شدید تن‍-ش معنی داری عملکرد دانه بیشتری در واحد سطح تولید کرده بودند .هم آب قابل دسترس و هم زمان برداشت اثرات کمبود آب در مراحل گلدهی و پر شدن دانه ها ‮‭(S۴)‬ حاصل شد .گی‍---اهانی که آب کافی دریافت کرده بودند به طور معنی داری بر میزان اسانس شوید داشتند .درصد و عملکرد اسانس استخراج شده از گل ها ‮‭(H۲)‬ و دانه ها ‮‭(H۳)‬ درهمه تیمار های آبیاری بسیار بیشتر از اندام های رویشی ‮‭(H۱)‬ بود .درصد اسانس اندام های رویشی با کاهش آب قابل دسترس در همی‍-ن مرحله به طور معنی داری افزایش یافت .اما زمانی که گ‍-یاهان در مراحل مختلف نمو در معرض تنش های ملایم و شدید قرار گرفتند درصد اسانس گل ها و دانه ها به طور قابل توجهی بهبود یافت .در هر دو سال، بالاترین عملکرد اسانس در واحد سطح از گل های تحت تنش ملایم کم آبی در مراحل گلدهی و پر شدن دانه ها ‮‭(S۳H۲)‬ به دست آمد .در حالی که کمترین محصول اسانس توسط اندام های رویشی تحت تنش کم آبی در مراحل اولیه رشد ‮‭(S۲H۱)‬ تولید شد .ترکیبات اصلی اسانس اندام های رویشی و گل ها آلفا - فلاندرن، بتا - فلاندرن و بتا - پینن بودند، در حالی که ترکیب عمده دانه ها کارون بود .ترکیب مهم دیگر گلها و دانه ها لیمونن بود که دراندام های رویشی مشاهده نشد .میزان لیمونن و آپیول شوید بر اثر تنش شدید خشکی افزایش یافت، در حالی که محتوای کارون تحت تنش ملایم زیاد شد .مقدار بتا - فلاندرن تحت تاثیر تنش کم آبی قرار نگرفت، اما میزان آلفا - فلاندرن تحت تنش های ملایم و شدید کاهش یافت

Text of Note

Two experiments were conducted in 2006 and 2007 to evaluate the influence of water stress during vegetative and reproductive stages on some physiological parameters, plant biomass, seed yield and essential oil of Iranian dill. The experime- nts were arranged on the bases of randomized complete block design with four replications. Irrigation treatments were full irrigation (control) to achieve 100 of field capacity (FC) during the plant growth, two moderate (66 of FC) and two severe (33 of FC) water stresses during vegetative and reproductive stages. The experimental design for determination of essential oil content was split - plot, with irrigation treatments in main plots and harvest times in sub plots. Three harvests were carried out at vegetative (H1), full flowering (H2) and seed maturity (H3) stages. The volatile constituents of the vegetative parts, flowers and seeds of cultivated dill were isolated by hydro distillation and analyzed by GC and GC/MS. Combined analysis of variance of the data showed that exposure of plants to drought stress led to noticeable decrease in photosynthesis rate, stomatal conductance gas, relative water content (RWC) and transpiration. In contrast, the highest intercellular CO2 concentration (Ci) and canopy temperature were observed under severe water stresses. Severe water stress induced reductions in photosynthetic rate (Pn) by 65.7 and 55.1 at vegetative and flowering stages respectively. Photosynthesis rate decreased with decreasing stomatal conductance. Increasing Ci under drought stress showed that non-stomatal limitations to photosynthesis might have been in operation. The plant height, fresh and dry biomass and seed yield per unit area were significantly affected by irrigation treatments. The greatest plant height and fresh and dry biomass were obtained under full irrigation (S0). These traits were significantly decreased with decreasing water availability, particularly during vegetative stage. Consequently, the lowest plant height and biomass were observed under severe water stress during vegetative growth (S2). In contrast, the lowest seed yield was obtained under severe water deficit during flowering and seed filling phases (S4). Plants that received comparatively more water produced significantly more seed yield per unit area. Both moisture availability and the growth phase at harvest had significant effects on essential oil content. The percentage and yield of essential oil isolated from seeds (H3) and flowers (H2) were much higher than those of vegetative parts (H1) under all irrigation treatments. Essential oil percentage of vegetative parts was increased with decreasing water availability at that stage. However, essential oil percentages of seeds and flowers were considerably improved, when plants were subjected to moderate and severe water deficit at different developmental stages. In both years, the highest essential oil yield per unit area was obtained from flowers under moderate water stress during flowering and seed filling phases (S3H2), while the lowest essence yield was produced from vegetative parts under severe water deficit during early growth (S2H1). The main oil constituents of the vegetative parts and flowers were ? - phellandrene, ? - phellandrene and ? - pinene, while that of seed oil was carvone. The other main component in the flowers and seeds was limonene, which was not found in the vegetative parts. The amount of limonene and dill apiol increased under severe stress, while carvone content increased under moderate stress. The quantity of ? - phellandrene was not affected by water limitation, but the amount of ? - phellan-drene decreased under moderate and severe water stress.

Dill

Drought stress

Essential oil

Photosynthesis rate

Seed yield

عندلیبی، بابک

قاسمی گلعذانی، کاظم، استاد راهنما

زهتاب سلماسی، سعید، استاد راهنمای همکار

صبا، جلال، استاد مشاور

Public note

سیاه و سفید

نمایه‌سازی قبلی