«رؤیاهای یک روحبین» بهمنزلۀ گامی در مسیر «نقد عقل محض»
First Statement of Responsibility
علی حسنزاده
.PUBLICATION, DISTRIBUTION, ETC
Name of Publisher, Distributor, etc.
ادبیات فارسی و زبانهای خارجی
Date of Publication, Distribution, etc.
۱۴۰۲
PHYSICAL DESCRIPTION
Specific Material Designation and Extent of Item
۱۲۴ص.
Accompanying Material
سی دی
DISSERTATION (THESIS) NOTE
Dissertation or thesis details and type of degree
کارشناسی ارشد
Discipline of degree
فلسفه
Date of degree
۱۴۰۲/۰۶/۱۸
SUMMARY OR ABSTRACT
Text of Note
تعبیر رؤیاهای یک روحبین از طریق رؤیاهای متافیزیک یکی از آثار مهم بهاصطلاح «پیشاانتقادی» ایمانوئل کانت است که تا کنون در ایران مورد بررسی و مطالعۀ دقیق قرار نگرفته است. کانت این جستار مهم را در سال 1766، یعنی پانزده سال قبل از انتشار نخستین کتاب دوران بهاصطلاح انتقادیاش (نقد عقل محض)، منتشر کرده است. او در این جستار طرحی از دیدگاههای متأله، عالم و عارف سوئدی، امانوئل سوئدنبورگ، عرضه میکند و دعاوی او دربارۀ دسترسی به یک جهان فرامحسوس متعالی را به باد انتقاد میگیرد. مطالعۀ دقیق جستار رؤیاهای یک روحبین نشان میدهد که گرچه این اثر معمولاً بهعنوان یکی از آثار پیشاانتقادی کانت طبقهبندی میشود اما مؤلفههایی از تفکر انتقادی متأخر او را در خود دارد، از جمله نقد متافیزیک، نقد توهم استعلایی، نقد صورتبندیهای رایج از نسبت نفسـجسم، پافشاری بر مکان بهمنزلۀ شرط ضروری حسپذیری و پافشاری بر اهمیت تجربه. افزون بر این، چهبسا با مطالعۀ این اثر بتوانیم به پرسش چرایی وجود برخی مؤلفههای بهظاهر غیرانتقادی (برای نمونه، تأکید کانت بر ایمان اخلاقی) در نقد عقل محض پاسخ دهیم، زیرا کانت نخستین بار در رؤیاها دانش متعالی را انکار میکند تا جایی برای ایمان استعلایی باز کند. بنابراین، در پژوهش حاضر نخست میکوشیم توصیفی از جستار رؤیاهای یک روحبین و مواجهۀ کانت با سوئدنبورگ را ارائه کنیم. سپس، از راه تحلیل جستار مذکور و مقایسۀ هستۀ مفهومی آن با اندیشههای بیانشده در نقد عقل محض میکوشیم به این پرسش پاسخ دهیم که آیا نسبتی بین دو اثر مذکور هست؟ و تا چه حد و به چه نحو میتوان رؤیاهای یک روحبین را گامی در مسیر نقد عقل محض به شمار آورد؟
Text of Note
Abstract: Dreams of a Spirit-Seer Elucidated by Dreams of Metaphysics is one of the important so-called 'pre-critical' works of Immanuel Kant which as yet has not been investigated in Iran. Kant published this important essay in 1766, 15 years before publishing the first book of his so-called 'critical period', Critique of Pure Reason. In this essay, Kant examines the work of Swedish theologian, scientist and mystic Emmanuel Swedenborg and criticizes his claims about being in touch with a supersensible transcendent world. A careful examination of Dreams of a Spirit-Seer shows that, though this work is classified as 'pre-critical' in Kant studies, it contains components of Kant's later critical thought, such as critique of metaphysics, of transcendental illusion, and emphasis on experience and place as a necessary condition of sensibility. In the present investigation we will try first to give an account of Kant's encounter with Swedenborg and then, through analysis of the Dreams of a Spirit-Seer in light of Critique of Pure Reason, will try to answer the following questions: Is there any relationship between the two works? And to what extent and how can we consider Dreams of a Spirit-Seer as a step towards Critique of Pure Reason?
OTHER VARIANT TITLES
Variant Title
'Dreams of a Spirit-Seer' as a Step towards the 'Critique of Pure Reason'