عنوان

آینده نگاری تأمین امنیت غذایی در مناطق روستایی با تأکید بر تغییر الگوی کشت مطالعه¬ی موردی : شهرستان های هریس و بستان آباد

Number

پ۲۸۴۶۶

.Language of Text, Soundtrack etc

per

Title Proper

آینده نگاری تأمین امنیت غذایی در مناطق روستایی با تأکید بر تغییر الگوی کشت مطالعه¬ی موردی : شهرستان های هریس و بستان آباد

First Statement of Responsibility

محمد محسن زاده

Name of Publisher, Distributor, etc.

برنامه ریزی و علوم محیطی

Date of Publication, Distribution, etc.

۱۴۰۱

Specific Material Designation and Extent of Item

۲۱۷ص.

Accompanying Material

سی دی

Dissertation or thesis details and type of degree

دکتری

Discipline of degree

جغرافیا و برنامه ریزی روستایی گرایش برنامه ریزی آمایش و کیفیت محیطی

Date of degree

۱۴۰۱/۰۶/۲۷

Text of Note

امنیت غذایی در فهرست اولویت¬های توسعه¬ی جهانی، جایگاه بالایی را به خود اختصاص داده است. در نتیجه¬ی رشد جمعیت جهانی، تقاضای غذا، رقابت در استفاده از زمین زراعی، آب، انرژی و دیگر منابع کشاورزی افزایش یافته است. در حال حاضر تغییرات آب و هوایی به ویژه در کشورهای در حال توسعه که با ناامنی غذایی روبه رو هستند، چالش دیگری برای کشاورزی هست. با توجه به توسعه¬ی جهانی، مناطق تحت تأثیر بحران غذایی باید با این مشکل کنار بیایند. به بیانی دیگر، مشکل یک منطقه به سرعت مسائل اقتصادی و سیاسی جهان را تحت شعاع قرار می¬دهد. حل این مشکل مستلزم یافتن راه حل¬های نوین در زمینه¬ی تولید غذا می¬باشد. بنظر می¬رسد یکی از راه¬حل¬هایی که در این زمینه می¬تواند مؤثر باشد، مفهوم تغییر الگوی کشت است. هدف این پژوهش آینده¬نگاری تأمین امنیت غذایی در مناطق روستایی با تأکید بر تغییر الگوی کشت مناطق روستایی شهرستان¬های هریس و بستان¬آباد، بررسی وضعیت امنیت غذایی، بررسی عوامل مؤثر بر تامین امنیت غذایی، بررسی عوامل موثر بر تغییر الگوی کشت، بررسی رابطه تغییر الگوی کشت و امنیت غذایی در منطقه¬ی مورد مطالعه و ارائه¬ی مطلوب¬ترین سناریو برای افزایش امنیت غذایی در منطقه¬ی مورد مطالعه می¬باشد. بیان فلسفی روش تحقیق حاضر از نوع پراگماتیسم (کمی و کیفی) است. از لحاظ هدف از نوع کاربردی و از نظر ماهیت و روش توصیفی-تحلیلی است. جهت گردآوری اطلاعات از مطالعات کتابخانه¬ای و میدانی با استفاده از ابزارهای فیش¬برداری، پرسشنامه، مصاحبه، مشاهده و غیره استفاده شده است. قلمروی مکانی تحقیق را روستاهای شهرستان هریس و بستان¬آباد تشکیل می¬دهند. شهرستان هریس براساس سرشماری مرکز آمار ایران در سال 1395 دارای 104 نقطه روستایی، 20639 خانوار و 69093 نفر جمعیت بوده و شهرستان بستان¬آباد نیز طبق همین سرشماری، دارای 188 نقطه روستایی، 27647 خانوار و 94769 نفر جمعیت می¬باشد. با توجه به محدودیت تحقیق و عدم امکان مطالعه همه خانوارهای روستایی در این شهرستان¬ها در زمینه امنیت غذایی، برای انتخاب روستاها و خانوارهای نمونه در شهرستان¬های مورد بررسی به روش طبقه¬بندی فضایی اقدام شد و ده درصد از روستاها با توجه به فاکتورهای خانوارهای بالای 50 خانوار، توزیع جغرافیایی در سطح دهستان، ارتفاع و ... به ¬عنوان روستاهای نمونه تحقیق انتخاب شدند. جامعه آماری براساس فرضیات تحقیق متفاوت است. ولی به طور کلی حجم نمونه را 392 خانوار روستایی، کارشناسان، مسئولین روستایی، خبرگان محلی و ... تشکیل می¬دهند که جهت انتخاب خانوارها از فرمول کوکران و جهت انتخاب کارشناسان و خبرگان محلی از نمونه¬گیری هدفمند (گلوله برفی) استفاده شد. جهت تجزیه و تحلیل داده¬ها و اطلاعات از روش¬های کمی (آزمون میانگین و کای اسکوئر، آزمون رگرسیون چندمتغیره، آزمون همیستگی اسپرمن و پیرسون) و کیفی ( روش Q و نظریه مبنایی) به صورت ترکیبی استفاده گردید. نتایج تحقیق نشان داد، وضعیت ابعاد و متغیرهای امنیت غذایی مناطق روستایی شهرستان¬های هریس و بستان-آباد در مقایسه با شاخص¬های کشور در سطح مطلوبی قرار دارد. از نظر عوامل مؤثر بر امنیت غذایی، عوامل اقتصادی بیشترین تأثیر را دارد و تغییرات آب و هوایی رابطه¬ی معناداری در این مورد ندارد. و از لحاظ عوامل مؤثر بر تغییر الگوی کشت مناطق روستایی شهرستان¬های هریس و بستان¬آباد اندازه¬ی مزارع دارای اولویت می¬باشد. همچنین بین تغییر الگوی کشت و امنیت غذایی مناطق روستایی شهرستان¬های هریس و بستان¬آباد با سطح اطمینان 95% رابطه¬ مثبت و معناداری وجود دارد. از دید آینده¬نگاری نیز سناریوهای خوش¬بینانه در آینده¬های ممکن تأمین امنیت غذایی در مناطق روستایی شهرستان¬های هریس و بستان¬آباد به واقعیت نزدیک¬تر است. در همین راستا پیشنهادات کاربردی و اجرایی که در منطقه¬ی مورد مطالعه ارائه شده است عبارتند از: تسهیل در نظام مالی و بهبود دسترسی خانوارهای روستایی به اعتبارات مالی با حل بروکراسی اداری و ضمانت¬های بانکی در دریافت تسهیلات؛ اعطای بسته¬های حمایتی و سبد کالایی غذا برای خانوارهای تحت پوشش نهادهای حمایتی؛ حمایت از ظرفیت¬های کشاورزی این شهرستان¬ها در جهت کاهش نیازهای خانوارهای روستایی؛ بهبود زیرساخت¬های بخش کشاورزی و تسریع فرآیند توسعه کشاورزی پایدار و ایجاد درآمدهای مناسب و پایدار؛ تشویق به تنوع¬بخشی اقتصادی توسط روستاییان و توسعه مشاغل غیرکشاورزی در کنار کشاورزی به جهت دسترسی به درآمدهای متنوع و پایدار و پایداری معیشت روستاییان؛ و رفع مشکلات مربوط به بازاریابی محصولات کشاورزی و خرید تضمینی تولیدات روستاییان توسط دولت به جهت ایجاد انگیزه در روستاییان برای تولید و ایجاد امنیت غذایی.

Text of Note

AbstractFood security has occupied a main position in the list of global developmental priorities. As a result of global population growth, the demand for food, competition in the use of agricultural land, water, energy and other agricultural resources has increased. Currently, climate change is another challenge for agriculture, especially in developing countries that are facing food insecurity. According to the global development, the regions affected by the food crisis must deal with this problem. In other words, the problem of a region quickly affects the economic and political issues of the world. Solving this problem requires finding new solutions in the field of food production. It seems that one of the solutions that can be effective in this field is the concept of changing the cultivation pattern.The aim of the current study is to forecast the provision of food security in rural areas with an emphasis on changing the cultivation pattern in the rural areas of Heris and Bostan-Abad cities, to investigate the food security situation, to investigate the factors affecting the provision of food security, to investigate the factors affecting the change of the cultivation pattern, to investigate the relationship between changing the cultivation pattern and food security in the study area and presenting the most favorable scenario for increasing food security in the study area. The philosophical statement of the current research method is pragmatism (quantitative and qualitative). In terms of purpose, it is of applied type and in terms of nature and methodology, it has descriptive-analytical method. In order to collect information, library and field studies have been used using survey tools, questionnaires, interviews, observations, etc. The geographical territory of this study is formed by the villages of Heris and Bostan-Abad. According to the census of Iran Statistics Center in 2015, Heris city has 104 rural points, 20639 households and 69093 people, and Bostan-Abad city has 188 rural points, 27647 households and 94769 people according to the same census. Considering the limitations of the research and the impossibility of studying all the rural households in these cities in the field of food security, a spatial classification method was used to select sample villages and households in the surveyed cities, and ten percent of the villages were selected according to The factors of households above 50 households, geographical distribution at the village level, altitude, etc., were selected as sample villages of the research. The statistical population is different based on research assumptions. But in general, the sample size consists of 392 rural households, experts, village officials, local experts, etc., and Cochran's formula was used to select households, and targeted sampling (snowball) was used to select local experts and experts. became. In order to analyze the data and information, quantitative methods (mean test and chi-square, multivariate regression test, Spermman and Pearson cointegration test) and qualitative methods (Q method and grounded theory) were used in combination. The results of the research showed that the state of dimensions and variables of food security in the rural areas of Heris and Bostan-Abad cities are at a favorable level compared to the indicators of the country. In terms of factors affecting food security, economic factors have the greatest impact and climate change does not have a significant relationship in this case. And in terms of factors affecting the change of the cultivation pattern in the rural areas of Heris and Bostan-Abad cities, the size of farms has priority. Also, there is a positive and significant relationship between the change of cultivation pattern and food security in the rural areas of Heris and Bostan-Abad cities with a confidence level of 95%. From the point of view of foresight, the optimistic scenarios in the possible futures of providing food security in the rural areas of Heris and Bostan-Abad cities are closer to reality. In this regard, the practical and executive suggestions that have been presented in the study area are: facilitating the financial system and improving the access of rural households to financial credits by solving administrative bureaucracy and bank guarantees in receiving facilities; providing support packages and food baskets for households covered by support institutions; supporting the agricultural capacities of these cities in order to reduce the needs of rural households; improving the infrastructure of the agricultural sector and accelerating the process of sustainable agricultural development and creating suitable and sustainable incomes; encouraging economic diversification by villagers and developing non-agricultural jobs in addition to agriculture in order to access diverse and stable incomes and sustainability of villagers' livelihoods; and solving the problems related to the marketing of agricultural products and the guaranteed purchase of the villagers' products by the government in order to motivate the villagers to produce and creating food security.

Variant Title

Forecasting the insuring Food Security in Rural Areas with an Emphasis on the Cultivation Pattern Change

Entry Element

‏محسن زاده،

Part of Name Other than Entry Element

‏محمد

Relator Code

تهیه کننده

Entry Element

‏کریم زاده،

Entry Element

آقایاری هیر،

Part of Name Other than Entry Element

‏حسین

Part of Name Other than Entry Element

‏ محسن

Dates

استاد راهنما

Dates

استاد مشاور

Entry Element

‏ تبریز