عنوان

توسعه مدل عامل‌بنیان برای تحلیل و مدیریت رفتار کشاورزان جهت احیای منابع آب زیر‌زمینی؛ مطالعه موردی دشت دامغان

Number

پ۲۴۵۴۳

.Language of Text, Soundtrack etc

per

Title Proper

توسعه مدل عامل‌بنیان برای تحلیل و مدیریت رفتار کشاورزان جهت احیای منابع آب زیر‌زمینی؛ مطالعه موردی دشت دامغان

First Statement of Responsibility

راضیه جباری

Name of Publisher, Distributor, etc.

عمران

Date of Publication, Distribution, etc.

۱۳۹۹

Specific Material Designation and Extent of Item

۱۱۹ص.

Accompanying Material

سی دی

Dissertation or thesis details and type of degree

کارشناسی ارشد

Discipline of degree

عمران - آب

Date of degree

۱۳۹۹/۱۱/۰۴

Text of Note

رشد روز‌افزون جمعیت و به دنبال آن افزایش تقاضای آب و از طرف دیگر مواجه شدن با خشک‌سالی به خصوص در مناطق خشک و نیمه‌خشک موجب استفاده بیش ‌از ‌حد از منابع آبی مخصوصا منابع آب زیرزمینی شده است. برداشت بیش از حد آب از سفره‌های زیر زمین در نواحی خشک و نیمه‌خشک تهدید جدی برای منابع طبیعی و محیط زیست به شمار می‌آید. در سیستم‌های هیدرولوژیکی- ‌اجتماعی رفتار عوامل (کشاورزان، نهاد‌ها، تشکل‌های تاثیر‌گذار و دیگر بهره‌برداران) در وضعیت آبخوان تاثیر‌گذار می‌باشد، هم¬چنین پیچیدگی این سیستم‌ها و اختلافات میان ذینفعان و ذی‌مدخلان منابع آب، مدیریت و مدل‌سازی این سیستم‌ها را پیچیده‌تر کرده است. در‌نتیجه جهت بهبود وضعیت آب‌های زیر‌زمینی صرفا قوانین و رویکرد‌های مدیریتی کافی نیستند. سیاست‌ها و رویکرد‌ها باید با توجه به وضعیت منطقه و آبخوان، رفتار و مشخصات عوامل و تعامل آن‌ها با یکدیگر در نظر گرفته شوند.دشت دامغان به طور متوسط با کسری مخزن سالانه 30 میلیون مترمکعب و متوسط افت سطح آب سالانه معادل 52 سانتی¬متر مواجه بوده است. در راستای احیا و تعادل¬بخشی، نصب کنتور¬های هوشمند در منطقه به تنهایی موثر نبوده است لذا ارائه راه‌حل مبتنی بر تعامل انسان و محیط‌زیست مساله مهم و پیچیده‌ای است.در این پژوهش، برای شبیه‌سازی رفتار ذینفعان موثر در منطقه، از مدل عامل‌بنیان استفاده شده است. در ابتدا مدل عامل‌بنیان با توجه به ذینفعان کلیدی منطقه، مشخصات، رفتار، خصوصیات محیط، نحوه تعامل بین عوامل و محیط در نظر گرفته شده است. به منظور شناسایی رفتار و خصوصیات عوامل، بازدید از منطقه و مصاحبه با کارشناسان و کشاورزان صورت پذیرفته است. مشخصه‌ها، رفتارها و تعاملات عوامل با قوانین اگر-آنگاه یا عملگرهای منطقی بیان و یا با معادلاتی فرمول‌بندی شده است. سپس سناریو‌های مدیریتی جهت احیا و تعادل‌بخشی منطقه مورد مطالعه، به مدت 10 سال بررسي می‌گردد. نتایج حاکی از آن است که اجرای همزمان چهار طرح نصب کنتورهای هوشمند، تعدیل پروانه چاه¬¬ها، ترویج سیستم¬های نوین آبیاری و ایجاد شرکت‌های تعاونی تولید منجر به کاهش 21 درصدی برداشت آب، کاهش 29 درصدی کمبود منابع آب و افزایش 52 درصدی درآمد خالص کشاورزان نسبت به سناریو یک (نصب کنتورهای هوشمند) می¬گردد. همچنین روش آبیاری 5900 هکتار از اراضی به آبیاری¬های تحت فشار تغییر می¬یابد. لازمه دستیابی به چنین موفقیتی، جلب مشارکت ذینغعان منطقه و هماهنگی مناسب بین نهادهای تصمیم¬گیرنده است.

Text of Note

Increasing population growth and subsequent increase in water demand and on the other hand facing drought, especially in arid and semi-arid regions, has led to overuse of water resources, especially groundwater resources. Excessive water extraction from aquifers in arid and semi-arid areas poses a serious threat to natural resources and the environment. In hydrological-social systems, the behavior of agents (farmers, institutions, influential organizations and other beneficiaries) influences the condition of the aquifer. Also, the complexity of these systems and the differences between beneficiaries and stakeholders of water resources make the management and modeling of these systems more complicated. Therefore management rules and approaches alone are not enough to improve groundwater condition. Policies and approaches should be considered according to the situation of the region and the aquifer, the behavior and characteristics of the agents and their interaction with each other. Damghan plain has faced an average annual reservoir deficit of 30 million cubic meters and an average annual water level drop of 52 cm. In order to restore groundwater resources of the study area, the installation of smart meters in the region alone has not been effective.In this study, the agent-based model has been used to simulate the behavior of effective stakeholders in the region. First, the agent-based model is considered according to the key stakeholders of the region, behavior, characteristics of the agents and environment, the interaction between agents and the environment, etc. In order to identify the behavior and characteristics of the agents, a visit was made to the area and interviews were conducted with experts and farmers. Characteristics, behaviors, and interactions of agents with if-then rules or logical operators are expressed or formulated with equations. Afterwards management scenarios to restore groundwater resources of the study area for 10 years. The results show that the simultaneous implementation of four plans including the installation of smart meters, adjustment well licenses, promotion of modern irrigation technologies and development of production cooperatives lead to 21 percent reduction in water extraction, 29 percent reduction in water shortages and 52 percent increase in farmers' net income compared to scenario one (installing smart meters). Also, the irrigation method of 5900 hectares of lands is changed to modern irrigation. Achieving such success requires the involvement of regional stakeholders and proper coordination between decision-making institutes

Variant Title

Developing an Agent-Based Model for Analyzing and Managing Farmers' Behavior to Restore Groundwater Resources; Case Study of Damghan Plain, Iran

Entry Element

جباری‏

Part of Name Other than Entry Element

‏ راضیه

Relator Code

تهيه کننده

Entry Element

ضرغامی‏

Entry Element

ندیری

Part of Name Other than Entry Element

‏ مهدی

Part of Name Other than Entry Element

‏ عطاالله

Dates

استاد راهنما

Dates

استاد مشاور

Entry Element

‏ تبریز