تأثیر پایه و تنش کمبود آب بر رشد، عملکرد و کارآیی مصرف آب خیارگلخانهای
First Statement of Responsibility
سعید بهرهور
.PUBLICATION, DISTRIBUTION, ETC
Name of Publisher, Distributor, etc.
کشاورزی
Date of Publication, Distribution, etc.
۱۴۰۰
PHYSICAL DESCRIPTION
Specific Material Designation and Extent of Item
۱۳۲ص
Accompanying Material
سی دی
DISSERTATION (THESIS) NOTE
Dissertation or thesis details and type of degree
کارشناسی ارشد
Discipline of degree
مهندسی باغبانی گرایش تولید محصولات گلخانهای
Date of degree
۱۴۰۰/۰۶/۳۰
SUMMARY OR ABSTRACT
Text of Note
چکیده:خیار به عنوان سبزی مهم با ریشهای سطحی، برگهایی پهن و گسترده، حساس به خشکی و کمبود رطوبت خاک میباشد. خشکی از عوامل مهم کاهنده پتانسیل ژنتیکی گیاه بوده و مانع دستیابی آن به حداکثر ظرفیت عملکردی خود میشود. تعویض سیستم ریشهای گیاه خیار از طریق تکنیکهای ساده پیوند، یکی از مهمترین راهکارها برای مقاومت به تنش کمبود آب میباشد. بر این اساس آزمایشی گلدانی بهصورت فاکتوریل در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با چهار تکرار بهصورت گلخانهای بر روی خیار گلخانهای رقم ناگین انجام شد. فاکتورهای آزمایش شامل پیوند در سه سطح تیماریِ پیوند خیار روی پایه روتپاور و شینتوزا و بدون پیوند (بهعنوان شاهد) و نیز سه سطح رطوبتی خاک بر حسب ظرفیت گلدانی، شامل PC8/0-PC (بهعنوان شاهد)، PC6/0-PC8/0 و PC4/0-PC6/0 بود. در طی انجام آزمایش، صفات رشدی، فیزیولوژیکی و کمی و کیفی و غلظت عناصر ماکرو اندازهگیری و کارآیی مصرف آب برآورد شد. نتایج نشان داد که تیمار پیوند باعث افزایش معنیدار شاخصهای رشدی از قبیل وزن تر و وزن خشک اندام هوایی، طول بوته، طول ریشه، سطح ریشه، تعداد برگ اصلی و تعداد گره و نیز شاخص کلروفیل برگ شده و نیز صفات کمی و کیفی از قبیل درصد ماده خشک میوه، تعداد میوه، قطر میوه، TSS آب میوه و درصد تبدیل گل به میوه را بهبود بخشیده است. همچنین پیوند باعث کاهش معنیدار ماده خشک اندام هوایی، ماده خشک ریشه، هدایت روزنهای و فلورسانس کلروفیل برگ (Fv/Fm)، شاخص شکل میوه و تعداد گل در بوته شد. افزون بر این، تیمار پایه بر روی شاخصهایی نظیر قطر ساقه، سطح برگ، نشت یونی و هدایت روزنهای برگ، عملکرد تک بوته، میزان pH وEC آب میوه، عملکرد محصول نوبرانه و نیز غلظت نیتروژن، فسفر و پتاسیم برگ، میوه و ریشه و بعلاوه میزان کارآیی مصرف آب اثر معنیداری نشان داد. مطابق نتایج، تیمار سطوح رطوبتی اثر افزایشی معنیداری بر شاخص کلروفیل برگ، Fv/Fm و طول و قطر میوه داشت و در مقابل، اثر کاهشی معنیداری روی شاخصهایی مانند وزن تر و خشک اندام هوایی، طول بوته، وزن خشک ریشه، ماده خشک و سطح ریشه، تعداد برگ اصلی، تعداد میوه و تعداد گل در بوته داشته و بر غلظت عناصر ماکرو و نیز میزان کارآیی مصرف آب، اثر معنیداری از لحاظ آماری نشان داد. بدین ترتیب اثر متقابل معنیداری بین سطوح پایه و سطوح رطوبت خاک بر درصد ماده خشک و حجم ریشه، سطح برگ، شاخص کلروفیل، هدایت روزنهای و نشت یونی برگ، عملکرد تک بوته، شاخصهای مرتبط با آب میوه، عملکرد محصول نوبرانه، و نیز غلظت عناصر ماکرو و میزان کارآیی مصرف آب مشاهده شد. نتایج کلی نشان از برتری گیاهان پیوندی نسبت به گیاهان غیرپیوندی در مقاومت به تنش خشکی دارد. از این رو میتوان تکنیک پیوند را جزو یکی از بهترین گزینههای بهباغی در کنترل شرایط تنش خشکی و مقابله با کاهش عملکرد ناشی از آن در گیاه خیار عنوان کرد.
Text of Note
AbstractCucumber is an important vegetable with superficial roots, broad leaves, sensitive to drought and lack of soil moisture. Drought is one of the important factors reducing the genetic potential of the plant and prevents it from achieving its maximum functional capacity. Replacing the root system of cucumber plant with simple grafting techniques, is one of the most important strategies to resist water shortage stress. Based on this, a Potted experiment was conducted in the form of a randomized complete block design with four replications as a greenhouse on the greenhouse cucumber of Negeen cultivar. Experimental factors included grafting at three treatment levels of cucumber grafting on Rootpower rootstock and Shintoza rootstock and without grafting (as a control) and also three soil moisture levels according to pot capacity, including PC-0.8PC (as a control), 0.8PC-0.6PC was and 0.6PC-0.4PC. During the experiment, growth, physiological, quantitative and qualitative traits and concentrations of macro elements were measured and water use efficiency was estimated. The results showed that grafting treatment caused a significant increase in growth indices such as fresh weight and shoot dry weight, plant length, root length, root area, number of main leaves and number of nodes and also leaf chlorophyll index. It has also improved quantitative and qualitative traits such as fruit dry matter percentage, fruit number, fruit diameter, fruit juice TSS and fruit to flower conversion percentage. grafting also significantly reduced shoot dry matter, root dry matter, stomatal conductance and leaf chlorophyll fluorescence (Fv/Fm), fruit shape index and number of flowers per plant. In addition, rootstock treatment on traits such as stem diameter, leaf area, stomatal conductance and leaf Electrolyte leakage (LEL), single plant yield, pH and EC of fruit juice, Early period crop yield, as well as nitrogen, phosphorus and potassium concentrations of leaves, fruits and roots and in addition, water use efficiency showed a significant effect. According to the results, moisture levels treatment had a significant additive effect on leaf chlorophyll index, Fv/Fm and fruit length and diameter, and in contrast, a significant decreasing effect on indicators such as fresh and dry shoot weight, plant length, root dry weight, dry matter and surface area. Roots, number of main leaves, number of fruits and number of flowers per plant showed a statistically significant effect on the concentration of macro elements and water use efficiency. Thus, a significant interaction between basal levels and soil moisture levels on dry matter percentage and root volume, leaf area, chlorophyll index, leaf stomatal conductance and Electrolyte leakage, single plant yield, juice-related indices, Early period crop yield, and concentration Macro elements and water use efficiency were observed. Overall results show the superiority of grafted plants over non-transplanted plants in drought resistance. Therefore, grafting technique can be considered as one of the best crop improv options in controlling drought stress conditions and coping with the resulting reduction in yield in cucumber
OTHER VARIANT TITLES
Variant Title
Influence of rootstock and water deficit stress on growth, yield and water use efficiency in greenhouse cucumber