عنوان

ارزیابی اثرات زیست محیطی معادن پوکه شهرستان بستان آباد

Number

پ۲۷۵۵۲

.Language of Text, Soundtrack etc

per

Title Proper

ارزیابی اثرات زیست محیطی معادن پوکه شهرستان بستان آباد

First Statement of Responsibility

طاهره زهدی

Name of Publisher, Distributor, etc.

علوم طبیعی

Date of Publication, Distribution, etc.

۱۴۰۱

Specific Material Designation and Extent of Item

۱۱۴ص.

Accompanying Material

سی دی

Dissertation or thesis details and type of degree

کارشناسی ارشد

Discipline of degree

زمین شناسی گرايش زیست محیطی

Date of degree

۱۴۰۱/۰۶/۲۸

Text of Note

ارزیابی اثرات زیست محیطی یکی از روش‌های مناسب برای دستیابی به اهداف توسعه پایدار بوده و می‌تواند یک ابزار برنامه‌ریزی مناسب باشد. معدنکاری و صنایع وابسته به آن، اگرچه نقش ارزشمندی در ایجاد اشتغال و تولید ثروت، همچنین ایجاد بستر رشد و توسعه جوامع بشری را دارد، اما اثرات زیست محیطی آن بی‌شک تاثیرات مخربی بر محیط زیست و اکوسیستم دارد. از این رو بررسی و ارزیابی اثرات زیست محیطی معادن حائز اهمیت می‌باشد. در این خصوص بیشتر مطالعات و پژوهش‌های صورت گرفته بر روی معادنی می‌باشد که ماده معدنی یا فرآوری آن شیمیایی و یا اسیدی بوده است ولی در مورد ارزیابی اثرات زیست محیطی معادن پوکه پژوهش و مطالعه خاصی در ایران مشاهده نمی¬شود. در این تحقیق مسایل زیست محیطی معادن پوکه شهرستان بستان آباد بررسی شده است. بررسی اطلاعات قبلی، بررسی‌های صحرایی، نمونه‌برداری و آزمایش نمونه‌ها، روش اصلی این تحقیق بوده است. بیشتر معادن پوکه شهرستان بستان¬آباد که از دامنه¬های کوه آتشفشانی سهند استخراج می¬شوند، در قسمت غربی این شهرستان واقع شده¬اند. بر اساس گزارشات اداره کل معادن استان آذربایجان شرقی ذخیره احتمالی پوکه در این شهرستان حدود 75 میلیون تن و ذخیره قطعی آن 41 میلیون تن است. استخراج سالانه پوکه از معادن این شهرستان حدود 100 هزار تن برآورد شده است.تعداد دقیق معادن پوکه شهرستان بستان آباد اعم از فعال و متروکه معلوم نیست و شاید تعداد آنها بیش از 150 معدن باشد. بر اساس عکس‌های ماهواره¬ای و بازدیدهای صحرایی، تعداد معادنی که در 10 سال گذشته بهره برداری شده¬اند 84 معدن است. از این تعداد حدود 40 معدن هم اکنون در حال فعالیت و بهره برداری هستند. بر اساس بررسی عکس‌های ماهواره¬ای و تهیه نقشه معادن موجود با نرم افزار GIS سطح اشغال این 84 معدن حدود 730 هکتار است.بر اساس مطالعات زمین شناسی، توده سنگ پوکه این معادن به فعالیت‌های آتشفشانی کوه سهند متعلق است که در طی پلیوسن و پلیستوسن نهشته شده است. برای بررسی سنگ شناسی پوکه، سه نمونه از معادن اسفنگره، جوقان و اوجان سازه برداشت شده و مقاطع نازک تهیه شده است. مطالعات میکروسکپی بافت آنها را هیالوپورفیریک و در مواردی پوئی¬کلیتیک با فنوکریست‌های پلاژیوکلاز، آمفیبول و در برخی موارد بیوتیت و کانی‌های اصلی را پلاژیوکلاز، کوارتز، هورنبلند، کانی‌های بیوتیت و سنگ‌های آمورف نشان داده است. برای بررسی مشخصات فیزیکی پوکه تعداد 4 نمونه از معادن مختلف برداشته شده و آزمایش گردیده است. وزن مخصوص پوکه¬های منطقه بین 64/0 تا بیش از 1 گرم بر سانتی متر مکعب بدست آمده است. همچنین مقدار جذب آب نمونه¬های مورد آزمایش بین 50 تا بیش از 100 درصد است.بررسی‌های انجام شده نشان می‌دهد که مهمترین اثرات زیست محیطی معادن پوکه، اشغال اراضی، تاثیر بر چشم انداز طبیعی منطقه و ایجاد گرد و غبار می‌باشد. در 10 سال گذشته بیش از 700 هکتار از اراضی کشاورزی و مراتع منطقه با عملیات معدنکاری از بین رفته است. بادهای غالب منطقه به سمت جنوب بوده و از سمت ناحیه معادن به سمت کوه سهند است. روستاهای اطراف معادن در معرض گرد و غبار ناشی از استخراج پوکه می‌باشند. پوکه منطقه بالای 65 درصد سیلیس دارد که با استنشاق گرد و غبار، ذرات ریز سیلیس (5/0 تا 5 میکرون) وارد ریه انسان‌ها می¬شود و یکی از علل بیماری ریوی سیلیکوزیس ناشی از استنشاق غبار سیلیکاتی در کارگران این معادن است. از سایر آثار زیست محیطی معادن پوکه می‌توان به مسدودسازی آبراهه‌ها اشاره کرده که سبب جلوگیری از جریان آب‌های سطحی و سیلاب‌ها می¬شود. با توجه به قرارگیری تعداد زیادی از این معادن در حوضه آبریز قوری¬گول، معدنکاری تاثیر منفی در جریان رواناب‌ها به سمت این تالاب در معرض خشک شدن می¬گذارد. ماشین آلات سنگین در معدنکاری باعث آلودگی صوتی مخصوصاً برای کارگران معادن، ایجاد ترافیک و تصادف در جاده¬ها، آلودگی هوا در حین باطله برداری، حمل و نقل، پراکندگی ماده معدنی در کنار جاده¬ها و زمین‌های کشاورزی و مراتع اشاره کرد. در برخی معادن گودهای عمیقی دیده می¬شود که خطر سقوط اهالی، احشام و حیوانات وحشی را دارد. همچنین خطر ریزش دیواره گود معدن برای کارگران و ماشین آلات وجود دارد. بر اساس ضوابط بهره برداری از معادن، در پایان معدنکاری بایستی گودال معدن پر شده و به حالت اولیه بازگردانده شود، البته معادن متروکه¬ای زیادی دیده می‌شود که از این ضوابط تبعیت نکرده¬اند. ضرورت دارد که نظارت بیشتری بر عملیات معدنکاری و بهره برداری و حمل و دپو پوکه در منطقه صورت گیرد تا از اثرات زیست محیطی این معادن کاسته شود

Text of Note

Environmental impact assessment (EIA) is one of the appropriate methods to achieve sustainable development goals and can be used as a suitable planning tool. Mining and its related industries, although it has a valuable role in creating employment, as well as creating a platform for the growth and development of human societies, but its environmental impacts will undoubtedly have destructive effects on the environment and ecosystem. Therefore, it is important to investigate and evaluate the environmental impacts of mines. In this regard, most of the studies and researches are conducted on mines whose mineral or processing was chemical or acidic, but there is no special research and study in Iran regarding the evaluation of the environmental impacts of pumice mines. In this research, the environmental impacts of pumice mines in Bostan Abad county have been investigated. Field surveys, sampling and testing of samples and studies have been the main method of this research. Most of the pumice mines of Bostan-Abad county, which are extracted from the slopes of the Sahand volcanic mountain, are located in the western part of this county. According to the reports of the General Administration of Mines of East Azarbaijan province, the probable pumice reserve in this county is about 75 million tons and its provn reserve is 41 million tons. The annual extraction of pumice from the mines of this county is estimated to be around 100 thousand tons. The exact number of pumice mines in Bostan Abad couty, whether active or abandoned, is not known, and their number may be more than 150. Based on satellite photos and field visits, the number of mines that have been exploited in the last 10 years is 84. About 40 mines are currently in operation and exploitation, and the rest are abandoned. Based on the analysis of satellite images and the preparation of maps of existing mines with GIS software, the occupation area of these 84 mines is about 730 hectares. According to the geological studies, the pumice mass of these mines belongs to the activities of the Sahand volcano, which was deposited during Pliocene and Pleistocene periodsIn order to investigate the lithology of mine pumice, samples were obtained from three mines of Sfengareh, Joqan and Ojan mines and thin sections were prepared. Microscopic studies showed that their type is mostly hyaloporphyric and in some cases poiclinic with phenocrysts of plagioclase, amphibole and in some cases biotite and the main minerals are plagioclase, quartz, hornblende, biotite minerals and amorphous rocks. To determination of physical characteristics of the pumice of the mines, 4 samples were obtained from different mines and tested. The dry density of pumice samples varies between 0.64 and more than 1 gr/cm3. Also, the amount of water absorption of samples is 50% to more than 100%. The studies conducted show that the most important environmental impacts of pumice mines are the impact on the natural landscape of the region and land occupation. The prevailing winds of the region are towards south, and causes problems for some villages due to mine dusts. The pumice particles have more than 65% silica, and by inhaling fine and small particles of silica (0.5 to 5 microns), its dust enters the lungs, and one of the causes of pulmonary silicosis disease is caused by the inhalation of silicate dust. Heavy machinery in mining causes noise pollution, especially for mine workers, traffic and accidents on the roads, air pollution during tailings removal, transportation, scattering of minerals on the sides of roads and agricultural lands and pastures. In some mines, there are deep pits that pose the risk of people, cattle and wild animals falling. There is also a risk of the mine pit wall collapsing for workers and machines.According to the rules of exploitation of mines, at the end of mining, the mine pit must be clusure and returned to its original state, but there are abandoned mines that do not follow these rules. There is a need for more monitoring of mining operations, exploitation, transportation and pumice depots in the region in order to reduce the environmental effects of these mines.

Variant Title

Environmental Impact Assessment of Pumice Mines in the Bostan Abad County

Entry Element

‏زهدی،

Part of Name Other than Entry Element

‏‏طاهره

Relator Code

استاد راهنما

Entry Element

‏اصغری کلجاهی،

Entry Element

جهانگیری،

Part of Name Other than Entry Element

‏‏ابراهیم

Part of Name Other than Entry Element

احمد

Dates

استاد راهنما

Dates

استاد مشاور

Entry Element

تبریز