عنوان

بررسی خصوصیات کمی و کیفی آبخوان و تعیین بخش های آلوده و پتانسیل آلودگی در آبخوان

Number

پ۲۷۲۱۹

.Language of Text, Soundtrack etc

per

Title Proper

بررسی خصوصیات کمی و کیفی آبخوان و تعیین بخش های آلوده و پتانسیل آلودگی در آبخوان

First Statement of Responsibility

صدرا اشجاری اقدم

Name of Publisher, Distributor, etc.

علوم طبیعی

Date of Publication, Distribution, etc.

۱۴۰۱

Specific Material Designation and Extent of Item

۱۵۳ص.

Accompanying Material

سی دی

Dissertation or thesis details and type of degree

کارشناسی ارشد

Discipline of degree

زمین شناسی گرایش هیدروژئولوژی

Date of degree

۱۴۰۱/۰۶/۲۹

Text of Note

دشت ساوه متشکل از 2 بخش مرکزی و نوبران بوده و شامل سه شهر ساوه، نوبران و غرق¬آباد می¬باشد. مساحت منطقه مورد مطالعه در حدود 4600 کیلومتر مربع می¬باشد که از این مقدار حدودا 2111 کیلومتر مربع مربوط به دشت ساوه و 2490 کیلومتر مربع مربوط به ارتفاعات می¬باشد. این محدوده مطالعاتی بخشی از حوضه آبریز دریاچه نمک در بخش انتهایی حوضه آبریز قره¬چای واقع شده است. متوسط بارندگی سالانه 46/210 میلی متر می‌باشد. براساس روش آمبرژه، منطقه مطالعاتی در محدوده از نوع معتدل و بر اساس طبقه‌بندی دومارتن از نوع خشک می‌باشد. آبخوان دشت ساوه از نوع آزاد بوده ( بخش مرکزی و نوبران) و بخش نوبران از 4 آبخوان مجزا تشکیل شده است. طبق گزارش آب منطقه‌ای استان مرکزی (1397) در بخش مرکزی و نوبران به طور متوسط هر سال به ترتیب 2/1 متر و 1 متر با افت سطح آب‌های زیرزمینی مواجه هستیم. بر اساس همین گزارش تعداد چاه‌ها هم در بخش مرکزی و هم بخش نوبران افزایش داشته به طوری که تعداد چاه‌ها در بخش مرکزی از 129 چاه در سال 1345 به 1798 چاه در سال 1388 افزایش داشته که این خود نشان از افزایش برداشت بی‌رویه از منابع آب زیرزمینی می‌باشد. کسری ذخیره آبخوان در بخش مرکزی طی بازه زمانی 26 ساله (1370 تا 1396) 1576- میلیون متر مکعب و در بخش نوبران مجموع کسری ذخیره مخزن برای 4 آبخوان بخش نوبران طی بازه زمانی 5 ساله ( 1392 تا 1397) 56- میلیون متر مکعب می‌باشد. جهت جریان آب زیرزمینی دشت از شرق به غرب می‌باشد. به منظور بررسی کیفیت آب زیرزمینی دشت ساوه به تعداد 62 نمونه آبی از چاه‌ها برای دما، هدایت الکتریکی،pH، یون‌های اصلی، فرعی و عناصر سنگین در سال 1399 اخذ گردید. نمودار‌های پایپر، استیف، شولر و ویکاکس رسم گردیدند. براساس نتایج حاصل از این داده‌ها تیپ هیدروشیمیایی آب زیرزمینی در آبخوان دشت ساوه از نوع بی‌کربناته در غرب دشت ساوه شروع و به تیپ سولفاته در بخش مرکزی و در نهایت به تیپ کلروره در بخش شرقی ختم می‌شود. از لحاظ آب شرب طبق نمودار شولر مناطق غربی دشت از غرب غرق‌آباد تا حد واسط شرق غرق‌آباد در رده قابل قبول می‌باشد. مناطق جنوب ساوه و شرق غرق‌آباد از نظر کیفی در رده متوسط و مناطق شرقی دشت در رده نامناسب و طعم‌ نامطبوع می‌باشند. از نظر دسته‌بندی کیفی آب کشاورزی نیز طبق نمودار ویلکاکس منطقه از نظر جذب سدیم در رده عالی و خوب قرار گرفته است. مناطق شرق دشت ساوه از نظر کشاورزی در رده نامناسب، مرکز دشت (مناطق اطراف غرق‌آباد)، شمالی‌ترین و جنوبی‌ترین نقاط دشت ساوه در وضعیت مشکوک و سایر مناطق در وضعیت مناسب قرار دارند. براساس نمونه‌های برداشت شده، شرق منطقه مطالعاتی از نظر هدایت الکتریکی بیش از حد مجاز هم برای شرب و هم برای کشاورزی می‌باشد. از نظر سختی آب، کل محدوده مطالعاتی در رده سخت تا خیلی سخت قرار دارد. مقادیر محاسبه شده کربنات سدیم باقی مانده نیز نشان می‌دهد، قسمت عمده دشت از سمت غرب غرق‌آباد تا شرق دشت برای کشاورزی مناسب نمی‌باشد. غلظت عناصر سنگین و سمی در دشت ساوه کم بوده و زیر حد مجاز می‌باشند. از نظر میزان مواد باقی مانده نامحلول بیشتر نواحی شرقی، شمالی و جنوبی دشت دارای آب لب‌شور و نواحی غربی دارای آب شیرین می‌باشند. تغییرات غلظت یون‌های کلسیم، منیزیم، سدیم، پتاسیم، کلر و سولفات نشان می‌دهد که بخش شرقی دشت از نظر غلظت، بیش از حد مجاز می‌باشند. تغییرات غلظت یون نیترات نشان از بیشتر بودن غلظت در داخل شهر‌های ساوه و غرق‌آباد می‌باشد. از نظر یون بی‌کربنات نیز کل منطقه به جز 2 نمونه زیر حد مجاز می‌باشند. شاخص کیفیت آب زیرزمینی ایران برای پارامتر‌های متداول و سمی محاسبه شدند (IRWQIGC و IRWQIGT) که نشان می‌دهند از نظر شاخص کیفیت پارامتر‌های متداول، قسمت عمده‌ای از کیفیت آب زیرزمینی منطقه در رده بد تا نسبتا بد می‌باشد ولی از نظر شاخص پارامتر‌های سمی کیفیت آب زیرزمینی در رتبه بسیار خوب قرار می‌گیرد. آسیب پذیری منطقه مورد مطالعه براساس مدل DRASTIC مورد بررسی قرار گرفت که نتیجه نشان از آسیب‌پذیری خیلی کم تا کم منطقه مورد مطالعه می‌باشد.

Text of Note

Abstract:Saveh Plain consists of 2 central and Nobran parts and includes three cities of Saveh, Nobran and Ghareq-Abad. The area of the studied area is about 4600 square kilometers, of which about 2111 square kilometers are related to the Saveh plain and 2490 square kilometers are belong to the highlands. This study area is a part of the Namak Lake basin, located at the end of the Qarachai basin.The average annual rainfall is 210.46 mm. According to Emberger climate diagram, the study area is in the range of clement type and according to Domarten's classification, it is dry type. Saveh plain aquifer is unconfined type (central part and Nobran part) and Nobran part consists of 4 separate aquifers. According to the regional water report of the central province (1397), in the central and Nobran parts, we face an average drop of 1.2 meters and 1 meter in the groundwater level every year. According to the same report, the number of wells has increased both in the central part and the Nobran part, so the number of wells in the central part has increased from 129 wells in 1345 to 1798 wells in 1388, which is an indication of the increase in illegal extraction of underground water sources. The aquifer storage deficit in the central part during a 26-year period (1370 to 1396) is -1576 million cubic meters, and in the Nobran part, the total reservoir storage deficit for 4 aquifers in the Nobran part during a 5-year period (1392 to 1397) is -56 million cubic meters. The direction and the hydraulic gradient are from east to west.In order to check the groundwater quality of Saveh Plain, 62 water samples were taken from wells for temperature, electrical conductivity, pH, major and minor ions and heavy elements in 1399. Piper, Stiff, Schoeller and Wilcox diagrams were drawn. Based on the results of these data, the hydrochemical type of groundwater in Saveh Plain aquifer starts from bicarbonate type in the west of Saveh Plain and ends with sulfate type in the central part and finally ends with chloride type in the eastern part. In terms of drinking water, according to Schoeller's diagram, the western areas of the plain from west of Ghareqabad to the middle of east of Ghareqabad are acceptable. The areas south of Saveh and east of Ghareqabad are moderate in terms of quality, and the eastern areas of the plain are in the category of unsuitable and unpleasant taste. According to the Wilcox diagram, the region is in the excellent and good category in terms of sodium absorption. The eastern areas of Saveh Plain are in poor condition in terms of agriculture, the center of the plain (areas around Ghareqabad), the northernmost and southernmost parts of Saveh Plain are in questionable condition, and other areas are in good condition. Based on the collected samples, the east of the study area is more than the permissible limit for both drinking and agriculture in terms of electrical conductivity. In terms of water hardness, the entire study area is in the hard to very hard category. The calculated amounts of residual sodium carbonate also show that the major part of the plain from the west side of Ghareqabad to the east of the plain is not suitable for agriculture. The concentration of heavy and toxic elements in Saveh Plain is low and below the permissible limit. In terms of the amount of TDS, most of the eastern, northern and southern areas of the plain have brackish water and the western areas have fresh water. Changes in the concentration of calcium, magnesium, sodium, potassium, chloride and sulfate ions show that the eastern part of the plain is more than the perrmissible limit. The changes in the concentration of nitrate ions show that the perrmissible limit is higher in the cities of Saveh and Ghareghabad. In terms of bicarbonate ions, the whole area except for 2 samples is below the permissible limit. Iran's groundwater quality index was calculated for coventional and toxic parameters (IRWQIGC and IRWQIGT), which show that in terms of the quality index of coventional parameters, most of the groundwater quality in the region is in the bad to relatively bad category, but in terms of the toxic parameter index, the groundwater quality It ranks very well.The vulnerability of the studied area was investigated based on the DRASTIC model, which shows that the study area has very low to low vulnerability.

Variant Title

Investigations of Quantity and Quality, and determination of contamination and potential pollutant source in the aquifer of Saveh Plain (Central of Iran)

Entry Element

‏اشجاری اقدم،

Part of Name Other than Entry Element

صدرا

Relator Code

تهيه کننده

Entry Element

واعظی،

Entry Element

‏‏عظیمی،

Part of Name Other than Entry Element

عبدالرضا

Part of Name Other than Entry Element

رضا

Dates

استاد راهنما

Dates

استاد مشاور

Entry Element

‏تبریز