مطالعه و پیش بینی سطح آب زیر زمینی حوضه آبریز تالاب قوروگول با استفاده از مدل سری زمانی
First Statement of Responsibility
/بهزاد زینال زاده
.PUBLICATION, DISTRIBUTION, ETC
Name of Publisher, Distributor, etc.
: پردیس دانشگاه تبریز
Date of Publication, Distribution, etc.
، ۱۳۹۴
Name of Manufacturer
، راشدی
NOTES PERTAINING TO PUBLICATION, DISTRIBUTION, ETC.
Text of Note
چاپی
DISSERTATION (THESIS) NOTE
Dissertation or thesis details and type of degree
کارشناسی ارشد
Discipline of degree
زمین شناسی
Date of degree
۱۳۹۴/۰۶/۳۰
Body granting the degree
تبریز
SUMMARY OR ABSTRACT
Text of Note
حوضه آبریز قوروگول حوضه بسته ای بشمار میرود که در فاصــله ۴۵ کیلــومتری جنوب شـرق تبریــز و ۱۵ کیلومتری شمال غرب بستان آباد واقع شده است .متوسط بارندگی سالیانه منطقه ۷۲/۲۷۹ میلیمتر در سال است و در اقلیمنمای آمبرژه نیز با توجه به میزان بارش (mm ۲۷۹) و متوسط دمای سالانه (C ۲/۱۱) اقلیم منطقه از نوع خشک برآورد گردید .تالاب قوروگل یکی از منابع زیست محیطی بسیار مهم استان آذربایجانشرقی میباشد که به عنوان یکی از تالابهای بین المللی حفاظت شده کشور به ثبت رسیده است .با توجه به کاهش نزولات جوی طی چندین سال اخیر و بهتبع آن کاهش سطح آب زیرزمینی و همچنین افزایش فشار استفاده از منابع مذکور، لزوم استفاده از روشی جهت پیشبینی وضعیت پیش روی آبخوان ضروری بهنظر میرسد .هدف از این پژوهش بررسی کارایی تکنیک سریهای زمانی در پیشبینی سطح ایستابی آب زیرزمینی منطقه قوروگول میباشد .آبخوان دشت قوریگل از نوع آبخوان آزاد بوده و جنس آن نیز آبرفت جوان است و بیشتر به صورت ته نشست های ریز دریاچهای میباشد .همچنین شیب کلی آبخوان از سمت غرب به سمت شرق است .هیدروگراف واحد حوضه نشان میدهد که تراز آب زیرزمینی با کاهش میزان بارندگی و افزایش بهرهبرداری روند نسبتا نزولی داشته، بطوریکه میزان افت سطح آب در ۱۰ سال اخیر حدود ۶۶/۰ متر میباشد .بر اساس نتایج بدست آمده از محاسبه بیلان حوضه، ملاحظه میگردد که مقدار بیلان منطقه منفی میباشد که نشانگر بیشتر بودن میزان تخلیه از تغذیه میباشد .مقدار بیلان بدست آمده برابر با۰۹۱/۰ - میلیون متر مکعب میباشد .از بین مدلهای مختلف، مدل ARIMA و مدلهای جدید Simple Seasonal و Winters Additive به دلیل قدرت پیشبینی بالا و دقت بیشتر برای پیشبینی سطح آب زیرزمینی که توسط نرمافزار SPSS انتخاب شدند، استفاده گردید .همچنـین ضـرایب همبـستگی(R۲)، جذر میانگین مربعات خطا(RMSE)، درصد میانگین خطـای مطلق(MAPE)، میـانگین خطـای مطلـق (MAE) و BIC برای بررسی ارتباط دادههای مشاهداتی و پیشبینی شـده مـورد بررسی قرار گرفت .بر اساس پیشبینی مدلهای سری زمانی، در بیشتر پیزومترها با توجه به نمودار پیشبینی در ارتباط با روند سالیانه تغییرات، چنین نتیجهگیری میشود که روند سالانهای که در گذشته بوده، در آینده نیز ادامه خواهد داشت یعنی سطح آب زیرزمینی در هر سال، در طول شش ماهه اول روند نزولی و در شش ماهه دوم روند صعودی دارد و روند پیشبینی شده برای سطح آب زیرزمینی بیشتر پیزومترها به صورت نزولی میباشد .به دلیل تغییرات شدید و نامنظم سطح آب زیرزمینی در اثر برداشت زیاد از منابع آب زیرزمینی، در برخی از پیزومترها مدل انتخاب شده نتایج ضعیفی نسبت به سایر مدلها ارائه داد .پیشبینی انجام شده برای پیزومتر غرب قوروگول دارای بیشترین دقت بر اساس پیشبینی مدل میباشد که این مدل به ترتیب دارای R۲ و RMSE برابر با ۹۶/۰ با ۱۴۶/۰ میباشد و دلیل دقت پیشبینی بالا بخاطر نبود نوسانات زیاد در سطح ایستابی میباشد