بررسی شاخصهای ژئودایورسیتی دره لیقوانچای (آذربایجان شرقی)
First Statement of Responsibility
وحیده علمی
.PUBLICATION, DISTRIBUTION, ETC
Name of Publisher, Distributor, etc.
برنامه ریزی و علوم محیطی
Date of Publication, Distribution, etc.
۱۴۰۰
PHYSICAL DESCRIPTION
Specific Material Designation and Extent of Item
۶۹ص.
Accompanying Material
سی دی
DISSERTATION (THESIS) NOTE
Dissertation or thesis details and type of degree
کارشناسی ارشد
Discipline of degree
ژئومورفولوژی گرایش آمایش محیط
Date of degree
۱۴۰۰/۱۱/۱۰
SUMMARY OR ABSTRACT
Text of Note
دره لیقوان چای یکی از حوضههای بخش شمالی سهند در استان آذربایجان شرقی است که در تحقیق حاضر به تحلیل و ارزیابی تنوع زمینی و پدیدههای ژئومورفیک موجود در آن پرداخته شده است. برای این منظور از شاخص ژئومورفودایورسیتی (GMI) و امکانات تحلیلی سیستم اطلاعات جغرافیایی (GIS) استفاده شده است. در این زمینه پس از گردآوری دادهها و اطلاعات مکانی از منطقه مورد مطالعه، فاکتورهای پنجگانه تنوع مربوط به شاخص GMI شامل تنوع زمینشناختی، تنوع تراکم زهکشی، تنوع زبری ناهمواری، تنوع وضعیت شیب و تنوع طبقهبندی لندفرم محاسبه شده و نقشه مورد نظر برای کلیه فاکتورها به دست آمده است. در شناسایی لندفرمها از شاخص TPI استفاده شده و با اعمال درصدهای مربوطه اقدام به استخراج طبقات اصلی لندفرمی از نظر درصد شیب واقعی گردیده است. مقادیر ارزش تنوع برای کلیه فاکتورهای مذکور محاسبه شده و طبقهبندی ارزش تنوع برای آنها انجام گرفته است. در مرحله بعدی نقشههای حاصله برای فاکتورها در محیط GIS بر اساس مقدار ارزش با یکدیگر جمع شدند و نقشه نهایی ژئودایورسیتی منطقه حاصل گردیده است.تحلیل و ارزیابی نقشه ژئودایورسیتی حوضه آبریز دره لیقوان چای چنین نشان داده است که از کل مساحت منطقه، 451/5 کیلومترمربع (85/2 %) در طبقه تنوعی V1، 417/27 کیلومترمربع (23/14 %) در طبقه V2، 571/49 کیلومترمربع (09/26 %) در طبقه V3، 642/51 کیلومترمربع (27 %) در طبقه V4 و نهایتاً 862/55 کیلومترمربع (88/29 %) در طبقه V5 واقع شده است و بهعبارتی طبقه ارزشی V5 که بهمعنی حداکثر مقدار تنوع محیطی است بیشترین نسبت از ژئودایورسیتی منطقه را به خود اختصاص داده است. تحلیلها حاکی از این بوده است که مقادیر پایین تنوع ژئودایورسیتی حوضه در درههای کمعمق، آبراههها و زهکشهای بالادستی اتفاق افتاده است و مقادیر بالای تنوع نیز عمدتاً مبتنی بر شیبهای متوسط تا تند، یالهای متوسط و دامنههای نسبتاً بلند مشاهده شده است و همچنین در اراضی دارای لیتولوژی آتشفشانی که سنگهای آذرآواری در ترکیب با مجموعهای از سایر سنگها در دامنههای شیبدار گسترده شدهاند، تنوعی از نهشتههای فرسایشی در اشکال مختلف آن ایجاد گردیده که این امر نیز در مقادیر بالای ژئودایورسیتی منطقه تأثیرگذار بوده است. نتایج نهایی تحقیق بیانگر اهمیت مطالعاتی بسیار زیاد مقوله ژئودایورسیتی و کارآیی بالای شاخصها و تکنیکهای تحلیلی موجود در این زمینه است که میتواند گام مهمی در راستای مدیریت و بهرهبرداری مناطق مورد مطالعه محسوب شود. نتایج تحقیق حاضر نیز میتواند بهعنوان یک الگوی پژوهشی مورد استفاده محققان مختلف واقع شود.
Text of Note
Abstract:LiqvanChay valley is one of the basins of the northern part of Sahand Mountains in East Azerbaijan province, which in the present study, its Geoodiversity has been analyzed and evaluated. For this purpose, we have used the Geomorphic Diversity Index (GMI) and the Analytical functions of the Geographical Information System (GIS). After collecting data and spatial information from the study area, the five variety factors related to the GMI index including geological diversity factor, drainage density diversity factor, roughness diversity factor, slope position diversity factor and landform classification diversity factor have been calculated and the expected maps have been obtained for all factors mentioned. In identifying landforms, TPI index has been used and by applying the relevant percentages, the main landform classes have been extracted in terms of real slope percentage. The values of diversity have been calculated for all the factors and the diversity value classification has performed for them. In the next step, the resulting maps for the factors in the GIS environment were summed together based on the value and the final geodiversity map of the area was obtained.Analysis and evaluation of the geodiversity map of Liqvan Basin has shown that of the total area, 545.1 hectares (2.85%) in V1 diversity class, 2741.7 hectares (14.23%) in V2 class, 4957.1 hectares (26.09%) in V3 class, 5164.2 hectares (27 %) are located in V4 class and finally, 5586.2 hectares (29.88%) are located in V5 class and in other words, the V5 value class, which means the maximum values of environmental diversity, has the maximum geodiversity ratio of the our study area. Analyzes have shown that low geodiversity values of Liquan Basin have occurred in shallow valleys, waterways, and upstream drains and high values of variety have been observed mainly in medium to steep slopes, medium ridges, and relatively long slopes. Also high levels of geodiversity have also been prevalent in lands with volcanic lithology where pyroclastic rocks in combination with a collection of other rocks have spread on steep slopes. Erosion deposits have also been significant in these areas. The final results of the research indicate the importance of many studies in the field of geodiversity and the high efficiency of indicators and analytical techniques in this field, which can be an important step towards the management and operation of the study areas. The results of the present study can also be used as a research model.
OTHER VARIANT TITLES
Variant Title
Investigation of Geodiversity Indicators of Liqvan chay Valley (East Azerbaijan)