عنوان

بررسی و تطبیق بارش های برفی با آب حاصل از ذوب در کوه سبلان با استفاده از داده های سنجش از دور

Number

‭۱۳۳۲۰پ‬

.Language of Text, Soundtrack etc

per

Title Proper

بررسی و تطبیق بارش های برفی با آب حاصل از ذوب در کوه سبلان با استفاده از داده های سنجش از دور

First Statement of Responsibility

/سکینه کدخدایی

Name of Publisher, Distributor, etc.

: جغرافیا و برنامه‌ریزی

Text of Note

چاپی

Dissertation or thesis details and type of degree

کارشناسی ارشد

Discipline of degree

گروه آب و هواشناسی

Body granting the degree

تبریز

Text of Note

اگرچه بخش کوچکی از کره زمین را مناطق کوهستانی در بر می گیرد، اما همین مقدار اندک در چشم انداز هیدرولوژیکی حوضه های آبریز تاثیر شگرفی دارند .بارش برف قسمت عمده نزولات جوی در مناطق کوهستانی و در عرض های جغرافیایی بالا را تشکیل می‌صدهد و با داشتن عکس العمل کند هیدرولوژیکی، نقش خاصی از نظر تغذیه‌صی سفره های آب زیر زمینی و تأخیر در جریان آب رودخانه ها را ایفا می‌صکند و هرگونه تغییرات در مقدار، توزیع و زمان ریزش برف، در دراز مدت دارای عواقب زیست محیطی و اقتصادی است .توزیع مکانی ذخایر برفی به منظور برآورد هرچه دقیق تر رواناب حاصل از آن‌صها، در آب شناختی برف از اهمیت خاصی برخوردار است .ذخایر برفی حوضه های کوهستانی از منابع آبی مهم کشور محسوب می‌صشوند که شناخت دقیق کمیت این منابع به لحاظ ارزش روز افزون آب شیرین و هم به دلیل بهره برداری بهینه از منابع آب ضروری است .علاوه بر استفاده‌صهای کشاورزی، آب حاصل از برف در تامین آب مورد نیاز برای شرب نیز نقش بسیار مهمی دارد .کوهستان سبلان در استان اردبیل، جنوب مشکین شهر و در عرض های ‮‭۰۷ ۳۸۰‬ /تا ‮‭۱۹ ۳۸۰‬ / شمالی و طول های جغرافیایی ‮‭۳۶ ۰ ۴۷‬ /تا ‮‭۵۸ ۰ ۴۷‬ / شرقی قرار دارد .این کوهستان از حوضه های مهم برف گیر کشور محسوب می شود که آب حاصل از ذوب برف باریده شده در فصل زمستان، تامین کننده آب مورد نیاز کشاورزی و شرب نواحی اطراف، در فصول بهار و تابستان می باشد .در این پژوهش ابتدا تغییرات سطح پوشش برف حوضه کوهستانی سبلان با استفاده از تصاویر سنجنده‮‭MODIS‬ ، فاصله سال‌صهای‮‭۱۳۷۹‬ تا‮‭۱۳۹۰‬، با قدرت تفکیک مکانی ‮‭۵۰۰‬ متر، استخراج شدند .نتایج بدست آمده حاکی از آن است که بیشترین مقدار پوشش برف در طول دوره آماری مربوط به بهمن ماه و کمترین میزان آن مربوط به اردیبهشت ماه می باشد همچنین کمترین پوشش برف بهمن ماه مربوط به سال ‮‭۱۳۸۸‬ با ‮‭۹۱/۹۸۳‬ کیلومتر مربع وبیشترین مساحت آن مربوط به سال ‮‭۱۳۸۶‬ با ‮‭۲۸/۲۵۲۴‬ کیلومتر مربع می باشد، در اردیبهشت ماه نیز کمترین پوشش برف مربوط به سال ‮‭۱۳۹۱‬ با ‮‭۱۳/۴۶‬ کیلومتر مربع وبیشترین مساحت مربوط به سال ‮‭۱۳۸۷‬ با ‮‭۰۱/۲۰۶‬ کیلومتر مربع می باشد .در حوضه های کوهستانی و همچنین در حوضه کوهستانی سبلان آمار و اطلاعات هواشناسی و هیدرولوژیکی مورد نیاز در شبیه سازی جریان، معمولاص‍ در دسترس نیست از جمله مدل های هیدرولوژی که در صورت واسنجی پارامترهای آن قابلیت شبیه سازی جریان روزانه را بدون استفاده از اطلاعات برفسنجی داراست، مدل ‮‭SRM‬ می باشد .نتایج کاربرد مدل ‮‭SRM‬ در این پژوهش برای شبیه سازی رواناب حاصل از ذوب برف در حوضه آبریز سهزاب، یکی از زیر حوضه های قسمت جنوبی سبلان، شبیه سازی قابل قبولی را نشان داد .به طوریکه نتایج حاصل از ارزیابی مدل با استفاده از دو شاخص ضریب همبستگی و تفاضل حجمی به ترتیب برابر با ‮‭۸۱‬ و ‮‭۳/۲‬ درصد می باشد .مقدار ‮‭R‬ از نظر قابل قبول بودن بستگی به کیفیت داده ها دارد و ممکن است با داشتن داده های کافی مقدار ‮‭۸۵‬ هم قابل قبول نباشد ولی در حوضه‌صای با داده های کم و بی‌صکیفیت مقادیر پایین‌صتر هم قابل قبول می‌صباشد .با توجه به کمبود داده های هواشناسی و زمینی در حوضه آبریز سهزاب، نتیجه بدست آمده برای حوضه مذکور قابل قبول می باشد، لذا ایجاد شبکه های قوی هواشناسی برای بدست آوردن نتایج دقیق تر و همچنین برای ارزیابی نتایج بدست آمده ضروری به نظر می رسد

Text of Note

Abstract: Although a small portion of the globe is involved by the mountainous regions, but this small amount affects the landscape hydrological watershed. The snowfall includes main part of rainfall in mountainous areas and in the high latitudes and plays a specific role in groundwater recharge and delaying in river flows by a slow hydrological response. Any changes in the quantity, distribution and time of snowfall have long-term environmental and economic consequences. The local distribution of snow reserves is very important in hydrology of snow in order to more accurately estimate the runoff caused by them. snow reserves of mountain areas are an important water resources in country that accurately recognition of these resources quantity are essential due to to the increasing value of freshwater and optimal utilization of resources. In addition to agricultural usages, the water from snow also plays an important role to supply water for drinking. Sabalan mountains are located in the province of Ardabil, South of Meshkinshar and widths / 07 380/19 380 North and longitude 36/0 47/58 0 47 East. These mountains are one of the important basins of country that the water from melting snow which has fallen in winter, provides water for agriculture and surrounding areas drinking in spring and summer. In this study, changes in snow surface coverage of Sabalan mountainous area were obtained using MODIS measuring images, between the years 2000 to 2012; with a local resolution of 500 m. Results suggest during the statistical period, the greatest and lowest amounts of snow coverage are for Fabruary and May, respectively. Also, the lowest snow coverage in February is for 2010 with a 91/983 square kilometers and its highest area is for 2008 with 28/2524 square kilometers. In May, the lowest snow coverage is for 2013 with 13/46 square kilometer and highest area is for 1387 with 01/206 square kilometers. Meteorological and hydrological required data for flow simulation are not usually available in mountainous basins as well as in the mountainous area of Sabalan. The SRM is one of the hydrological models that can simulate daily flow without using the snow measuring information if the calibration of its parameters will happen. The SRM results of this study showed acceptable simulations for runoff simulation that was caused by snow melting in the Sahzab catchment, a sub-basin in the southern part of Sabalan. As the results of model evaluation using correlation coefficient and volume subtracting are 81 and 3.2 per cent, respectively. R-value acceptability depends on quality of data and may not be acceptable even by having enough data of 85 value and vice versa. According to the lack of meteorological and terrestrial data in Sahzab catchment, the obtained results for the mentioned area are acceptable; thus creating strong meteorological networks seems necessary to obtain more accurate results and also to evaluate the results.

کدخدایی، سکینه

جهانبخش اصل، سعید، استاد راهنما

ولیزاده کامران،خلیل، استاد راهنما

رضایی بنفشه، مجید، استاد مشاور

Public note

سیاه و سفید

نمایه‌سازی قبلی