بررسی زمین شناسی زیست محیطی منطقه آزاد ارس (شهر جلفا) با نگاهی ویژه به پروژه های سرمایه گذاری و شهری
First Statement of Responsibility
آرزو محمودیان
.PUBLICATION, DISTRIBUTION, ETC
Name of Publisher, Distributor, etc.
علوم طبیعی
Date of Publication, Distribution, etc.
۱۴۰۰
PHYSICAL DESCRIPTION
Specific Material Designation and Extent of Item
۱۱۳ص.
Accompanying Material
سی دی
DISSERTATION (THESIS) NOTE
Dissertation or thesis details and type of degree
کارشناسی ارشد
Discipline of degree
زمینشناسی زیست محیطی
Date of degree
۱۴۰۰/۶/۳۰
SUMMARY OR ABSTRACT
Text of Note
ایجاد منطقه آزاد و توسعه شهرک¬های صنعتی جزء ملزومات توسعه اقتصادی هر استان بوده با این حال اثرات زیست محیطی و آلودگی¬های ناشی از این مناطق هم می¬توانند به محیط زیست آسیب برساند. متقابلا اثرات و خطرات محیط هم می-تواند، مناطق آزاد، صنعتی و سرمایه گذاری را با آسیب¬هایی مواجه سازد. مخاطرات محیطی به عنوان یکی از تهدیدات جوامع بشری و مانعی بر سر راه توسعه پایدار اهمیت زیادی دارد. بدون شک با توجه به افزایش جمعیت جهان، فشار بیش از حد به منابع طبیعی و محیط زیست و اقلیم در حال گذر مخاطرات محیطی در برنامه ¬ریزی¬های کشور¬های مختلف، اولویت¬های بالایی را به خود اختصاص می¬دهند. نکته با اهمیت آن است که فراوانی وقوع و شدت این مخاطرات رو به افزایش است. کشور ما به دلیل موقعیت خاص جغرافیایی خود همواره در برابر این مخاطرات آسیب¬ پذیر بوده و بخش زیادی از این مخاطرات در ایران احتمال وقوع دارند. مخاطرات محیطی مهم عبارتند از: سیل، طوفان، زلزله، فرونشست، روانگرایی خاک و ... در این میان ارزیابی اثرات زیست محیطی (EIA) برای شناسایی اثرات احتمالی بر روی محیط زیست و ارائه برنامه مدیریت زیست محیطی در کاهش مشکلات مربوطه نقش مهمی دارد. یکی از روش¬های مدیریتی مخاطرات طبیعی، تهیه نقشه¬های پهنه بندی خطر می¬باشد. این نقشه¬ها ضمن نشان دادن مسائل زیست محیطی شهر و پروژه¬های سرمایه گذاری، مناطق دارای پتانسیل مخاطرات طبیعی را نشان می¬دهد. نقشه¬های مذکور می¬تواند در مدیریت شهری و مخاطرات طبیعی بکار می¬رود.در این تحقیق بعد از بررسی شرایط زمین شناسی و آب¬های زیرزمینی منطقه، نقشه پهنه بندی خطر برای مخاطرات طبیعی منطقه آزاد ارس تهیه شده است. منطقه مورد مطالعه با توجه به سه مخاطره مهم طبیعی منطقه مورد مطالعه شامل خطرات زمین لغزش، سیل و روانگرایی خاک پهنه بندی گردید. همچنین برای تهیه نقشه پهنه بندی خطر زلزله و زمین لغزش، از روش AHP استفاده شده است. در ادامه عوامل موثر شامل ارتفاع از سطح دریا، شیب، بارندگی سالیانه، جهت شیب، فاصله از آبراهه، فاصله از جاده، لیتولوژی، کاربری اراضی و فاصله از گسل به عنوان لایه¬های اطلاعاتی موثر انتخاب و در محیط GIS آماده سازی شدند. در مرحله بعد هرکدام از این لایه¬ها به روش ارزش اطلاعاتی و تراکم سطح وزن دهی شده و با هم پوشانی این لایه¬ها، نقشه¬های پهنه بندی زلزله و زمین لغزش تهیه گردید. با توجه به نتایج، مهم ترین عوامل تاثیر گذار در وقوع زمین لغزش در منطقه مورد مطالعه، شیب و جنس خاک یا سنگ بوده¬اند. در خصوص مهم ترین عوامل تاثیر گذار در وقوع زلزله نیز، پارامتر¬های فاصله تا مرکز سطحی زلزله و فاصله تا گسل نقش اساسی داشتند.شیب عمومی سطح زمین در شهر جلفا از جنوب به سمت شمال بوده و جنس خاک¬های محدوده شهر عموماً درشت دانه بوده و از جنوب به شمال از اندازه ذرات خاک کاسته می¬شود. در کرانه¬های رودخانه ارس شاهد رسوبات ماسه¬ای هستیم. عمق آب زیرزمینی از 2 متر در نزدیکی رودخانه ارس تا بیش از 20 متر در جنوب شهر دیده می¬شود. ضخامت رسوبات در نقاط مختلف شهر متفاوت بوده و در شرق و غرب شهر با برونزدهای سنگی دیده می¬شود. در نواحی جنوبی ضخامت این رسوبات حدود 25 متر و در سمت شمال در کرانه رود ارس به حدود 20 می¬رسد. مهمترین پهنه در معرض خطر روانگرایی خاک، نوار ساحلی رودخانه ارس می¬باشد که دارای رسوبات ماسه¬ای سیلت دار سست و اشباع می¬باشد.
Text of Note
Abstract:The creation of a free zone and the development of industrial estates are among the requirements for the economic development of each province. However, environmental effects and pollution caused by these areas can also damage the environment. Conversely, the effects and environmental hazards can damage free, industrial and investment zones. Environmental hazards are very important as one of the threats to human societies and an obstacle to sustainable development. Undoubtedly, due to the increasing population of the world, excessive pressure on natural resources and the environment and the climate of passing environmental hazards in the plans of different countries, are high priorities. It is important to note that the frequency and severity of these hazards are increasing. Due to its special geographical location, our country is always vulnerable to these hazards and a large part of these hazards are likely to occur in Iran. Important environmental hazards include floods, storms, earthquakes, subsidence, soil liquefaction, etc. Environmental Impact Assessment (EIA) plays an important role in identifying potential impacts on the environment and providing an environmental management plan to reduce the associated problems. One of the natural hazard management methods is the preparation of hazard zoning maps. These maps show areas with potential for natural hazards, while showing the city's environmental issues and investment projects. These maps can be used in urban management and natural hazards.In this research, after study of geological conditions and groundwater of the region, a hazard zoning map for the natural hazards of the Aras Free Zone has been prepared. The study area was zoned according to three important natural hazards of the study area including landslides, floods and soil liquefaction. Also, AHP method has been used to prepare the zoning map of earthquake and landslide hazards. Then, effective factors including altitude, slope direction, annual rainfall, slope direction, distance from waterway, distance from road, lithology, land use and distance from fault were selected as effective information layers and prepared in GIS environment. In the next step, each of these layers was weighted by the method of information value and surface density, and by overlapping these layers, earthquake and landslide zoning maps were prepared. According to the results, the most important factors influencing the occurrence of landslides in the study area were slope and soil or rock type. Regarding the most important factors influencing the occurrence of earthquakes, the parameters of distance to the epicenter of the earthquake and distance to the fault played a key role.The general slope of the earth's surface in the city of Jolfa is from south to north, and the soil content of the city is generally coarse-grained, and from the south to the north, the size of soil particles decreases. We see sand deposits on the banks of the Aras River. Groundwater depth is seen from 2 meters near the Aras River to more than 20 meters in the south of the city. Sediment thickness varies in different parts of the city and can be seen in the east and west of the city with rock outcrops. In the southern areas, the thickness of these sediments is about 25 meters and on your side on the banks of the Aras River is about 20 meters. The most important area at risk of soil liquefaction is the shoreline of the Aras River, which has loose and saturated silty sand deposits.
OTHER VARIANT TITLES
Variant Title
Investigation of the environmental geology of Aras Free Zone (Jolfa-city) with special Attention to investment and urban projects