عنوان

بررسی کاربرد استراتژی توسعه شهری ‮‭(CDS)‬ در بهبود سکونتگاه های غیر رسمی مطالعه موردی :محله ملازینال کلانشهر تبریز

Number

‭۱۲۸۵۸پ‬

.Language of Text, Soundtrack etc

per

Title Proper

بررسی کاربرد استراتژی توسعه شهری ‮‭(CDS)‬ در بهبود سکونتگاه های غیر رسمی مطالعه موردی :محله ملازینال کلانشهر تبریز

First Statement of Responsibility

/محمد رضا قربانیان تبریزی

Name of Publisher, Distributor, etc.

: پردیس بین المللی ارس-دانشکده جغرافیا و برنامه ریزی

Specific Material Designation and Extent of Item

‮‭۱۳۶‬ص‬

Text of Note

چاپی

Dissertation or thesis details and type of degree

کارشناسی ارشد ‮‭M.A)‬)

Discipline of degree

در رشته جغرافیا و برنامه‌ریزی شهری

Date of degree

‮‭۱۳۹۳/۰۲/۲۵‬

Body granting the degree

تبریز

Text of Note

حزن داستان حاشیه نشینان شهری هنگامی مضاعف می شود که آنها با این واقعیت تلخ روبرو می شوند که نه تنها به حاشیه شهرها بلکه به حاشیه برنامه های توسعه شهری نبز رانده و فراموش شده اند و هیچگاه شهروند واقعی محسوب نمی شوند مگر ایام انتخابات!آمارهای رسمی به صورت غیر قابل باوری نشان می دهند که در شهر تبریز درحدو نیم میلیون نفر در سکونتگاه های غیر رسمی زندگی می کنند یعنی از هر ‮‭۴‬ نفر یک نفر شهروند رسمی نیست .این چند جمله کافیست که به اهمیت و درک حیاتی مطالعه و بررسی این سکونتگاه ها و بهبود شرایط آنها در شهرهای جهان سومی نظیر کلانشهر تبریز پی برد .بر این اساس، پایان نامه حاضر نیز بر مبنای رویکرد جدید و کارآمد استراتژی توسعه شهری‮‭(CDS)‬، و با استفاده از مدل فرایند تحلیل شبکه ای ‮‭(ANP)‬ نرم افزار ‮‭(Super Decisions)‬ ، به بررسی ومطالعه محله ملازینال که در شمال تبریز - به عنوان یکی از مناطق حاشیه نشین تبریز- قرار دارد، می پردازد .مرکز راهبرد شهری بانک جهانی در گزارش سال ‮‭۲۰۰۹‬ خود چنین عنوان کرده است که با گذشت ‮‭۳۷‬ سال از فعالیت این بانک و صرف ‮‭۳۷‬ میلیارد دلار برای بهبود شرایط سکونتی شهرهای کشورهای در حال توسعه، هنوز هم بیش از یک میلیارد نفر از ساکنان شهرهای دنیا، به عنوان حاشیه نشین در سکونتگاه های غیر رسمی ساکن هستند) رضاطبع، .‮‭۱۳۹۰: ۳۸)‬ این بانک معتقد است که دلیل فقدان اثرات مثبت منابع مالی مصروف شده را باید در ناکارآمدی نگرش ها، پارادایم ها و رویکردهای برنامه ریزی و مدیریت شهری این کشورها کنکاش کرد .این مقوله از طرف سایر سازمان های بین المللی به ویژه مرکز ‮‭UNHABITAT‬ نیز بسیار مورد تاکید قرار گرفته و معتقدند که رویکردهای برنامه ریزی و مدیریت شهری در کشورهای در حال توسعه، به اصلاحات عمده و اساسی نیاز دارد .در واقع شکل گیری ص‌سازمان ائتلاف شهرها در سال ‮‭۱۹۹۹‬ بر پایه برنامه ص‌استراتژی توسعه شهری ‮‭(CDS)‬ از سوی بانک جهانی و مرکز سکونتگاه های انسانی سازمان ملل متحد ‮‭(UNCHS)‬ در واکنش به شرایط مذکور بوده است .رویکرد ‮‭CDS‬ به عنوان نسخه ای جدید برای شهرهای جهان سومی تجویز شده و اکنون با گذشت یک دهه از پیدایش آن، در بیش از ‮‭۳۰۰‬ شهر جهان در حال توسعه تهیه و اجرا شده و نتایج چشمگیری نیز داشته است) همان .‮‭۳۴)‬ :از سوی دیگر، تسلط پارادایم و رویکرد برنامه ریزی شهری سنتی و نیز مدیریت شهری تکنوکراتیک که از مهم ترین نگرش های مسلط بر ادبیات برنامه ریزی شهری در ایران محسوب می شوند، منجر به ظهور چالش های عمده ای خاصه در حوزه سکونتگاه های غیر رسمی شده است .روش تحقیق پایان نامه حاضر مبتنی بر دو روش مطالعه میدانی و اسنادی می شود .جامعه آماری نمونه شامل ‮‭۴۰۰‬ خانوار ساکن محله ملازینال می شوند که از طریق ‮‭۴۰۰‬ پرسشنامه، سوالات طرح شده در اختیار پرسش شونده گان قرار گرفت .یافته های تحقیق نشان می دهند که سیاست های برنامه ریزی شهری در حوزه سکونتگاه های غیر رسمی عمدتا ناشی از تسلط رویکردهای طرح جامع محور یا پرادایم نقشه های آبی رنگ) اوزالید (بوده است .فقدان برنامه ریزی مشارکتی، عدم انعطاف پذیری طرح های شهری از جمله طرح های جامع، رواج نگرش های فنی اجرایی به فرایند برنامه یزی شهری و نیز ناکامی سیاست های بهبود و ساماندهی سکونت گاههای غیر رسمی خاصه در مناطق فقیر و حاشیه- نشین از مهم ترین تبعات منفی ناشی از تسلط نگرش تکنوکراسی در سطوح مختلف مدیریت شهری و نیز برنامه ریزی شهری سنتی ص‌طرح جامع محور محسوب می شوند .تحقیق حاضر ضمن بررسی و تحلیل آسیب شناسانه روندهای کنونی، به معرفی رویکرد‮‭CDS‬ به مثابه رهیافتی جدید و کارآمد در افزایش کارآیی سیاست ها و استراتژی های ساماندهی سکونتگاه های غیر رسمی پرداخته است و با استفاده از مدل ‮‭ANP‬ و نرم افزار ‮‭Super Decisions‬به تحلیل کاربرد آنها در بهبود، ساماندهی و انتظام فضایی محله حاشیه نشین ملا زینال کلانشهر تبریز می پردازد .ارایه پیشنهادات راهبردی و برنامه های اجرایی مبتنی بر رویکرد، مدل و نرم افزار مذکور در راستای ساماندهی و بهبودی محله ملازینال، آخرین بخش تحقیق حاضر را شامل می شود

Text of Note

executive inclination to the process of urban planningand the inefficiency of urban policies such as informal settlement improvement strategies especially in the slumresidents are the most imperative negative impacts of technocratic approach dominance in different urban management levels and also traditional urban planning approaches.Present thesis in addition to pathology of mentioned trends,introduces CDS as a new and effective approach in the improvement of informal settlements' and ANP and Super Decisions s Software and their roles on the betterment ofinformal settlements' conditions, along the case study realm of Molla Zaynaldistrict of Tabriz Metropolis. The representation of recommendations and action plans based on CDS approach, ANP model and Super Decisions softwarefor Molla Zaynal district improvement arethe last part of present thesis-Oriented or Blueprint Paradigm. Lack ofparticipatory planning, inflexibility of city plans, the reutilization of technical-Formal statistics show unbelievably that half of 1 million Tabrizi citizens are living in informal settlements; hence 1 out of 4 people is not formal citizen.These few mentioned sentences are enough to understand and reflect the vital and critical importance of improving these settlements in urban planning especially our Third World cities like Tabriz Metropolis. Therefore, present thesis based on CDS approach and by ANP medal and Super Decision software, initially study and analysis Molla Zaynal district as one of informal settlements is located in north of Tabriz Metropolis,The World Bank Urban Strategy Center has mentioned in its 2009 report that after 37 years of activity of this Bank, and the expenditure of 37 billions of dollars for the improvement of urban settlement in the developing countries, there are still over 1 billion dwellers residing in informal settlements and Squatters (Rezatab A., 2011:38). The Bank believes that one should seek the reason for lacking of positive effects of spent financial resources in parameters such as inefficiency of attitudes, paradigms and urban planning approaches in these countries. This issue has been highly emphasized through international organizations especially UNHABITAT and they deem that urban planning and management approached require fundamental rectifications. In fact, the formation of Cities Alliance in the year 1999 on the basis of City Development Strategy (CDS) through the World Bank and United Nation Center for Human Settlements (UNCHS) has been a response to these conditions. CDS approach has been inserted as a new prescription for the Third World cities and nowadays after the passing of over a decade from its creation, it has been provided and implemented in more than 300 cities of the world resulting in outstanding outcomes (Ibid: 34).On the other hand due to the dominance of urban planning paradigms and approaches as well as the technocratic urban planning can be considered as the dominant views to the urban planning literature in Iran. One of the most important challenges in urban planning and management in developing countries such as Iran can be raised in policies related to informal settlements issues.Present thesis methodology is basedon both methods including field and desk research. The statistical sample population contains more than 400 households are living inMolla Zaynal district and in the next step questioned them by more than 400 questionnaires. Present research findings shows Iranian urban planning policies including informal settlement improvement strategies are affected by approaches which are called as Master Plan!The sorrows story of marginalized citizens (slum dwellers) multiplied when they are facing with the stark reality that not only they are livings always in city margin but also in urban plans margins and they are not a real citizen except election seasons

قربانیان تبریزی، محمد رضا

حیدری چیانه، رحیم، استاد راهنما

پورمحمدی، محمد رضا، استاد مشاور

Public note

سیاه و سفید

نمایه‌سازی قبلی