عنوان

بررسی پتانسیل آلودگی ذاتی و ویژه آبخوان دشت تبریز

Number

‭۱۲۶۷۹پ‬

.Language of Text, Soundtrack etc

per

Title Proper

بررسی پتانسیل آلودگی ذاتی و ویژه آبخوان دشت تبریز

First Statement of Responsibility

/مهری تبرمایه

Name of Publisher, Distributor, etc.

: دانشکده علوم طبیعی

Specific Material Designation and Extent of Item

‮‭۱۳۹‬ص‬

Text of Note

چاپی

Dissertation or thesis details and type of degree

کارشناسی ارشد

Discipline of degree

در رشته زمین شناسی گرایش آب شناسی

Date of degree

‮‭۱۳۹۲/۱۰/۲۵‬

Body granting the degree

تبریز

Text of Note

در بسیاری از موارد آلودگی آب‌صهای زیرزمینی، بعد از آلوده شدن چاه‌صهای آب شرب شناسایی می‌شوند .رفع آلودگی آب‌صهای زیرزمینی بسیار پرهزینه و فرآیندی طولانی است و اغلب زمانی آلودگی تشخیص داده می‌شود که رفع آلودگی آبخوان تقریبا غیرممکن می‌گردد .به‌ص‍ همین دلیل، تلاش‌صهای زیادی در جهت جلوگیری، کاهش و محدود کردن آلودگی آب‌صهای زیرزمینی صورت گرفته است .تهیه نقشه آسیب پذیری آبخوان به عنوان راه حل مناسبی برای توسعه برنامه ریزی و تصمیمات مدیریتی، به منظور جلو گیری از آلودگی آب‌صهای زیر زمینی می باشد .با توجه به این مسئله که بخش عمده‌صای از منابع مهم آب از آبخوان زیرزمینی تامین می‌صشود و از طرفی دیگر وجود منابع آلاینده شهری، صنعتی و کشاورزی که باعث ورود یون‌صهای آلاینده به آبخوان می‌صشود، ضرورت تهیه نقشه خطر آسیب پذیری آبخوان چندین برابر می‌صشود .از مهم‌صترین اهداف این تحقیق صشناسایی نواحی آسیب پذیر آب‌صهای زیرزمینی آبخوان دشت تبریز و نواحی اطراف آن، در استان آذربایجان شرقی واقع در شمال شرقی ایران با استفاده از مدل ‮‭DRASTIC‬ و معرفی مدل جدید ‮‭DRAIA‬ برای بررسی پتانسیل ویژه آبخوان می‌صباشد .هفت پارامتر هیدروژئولوژیکی موثر بر آلودگی آب‌صهای زیرزمینی) عمق تا سطح ایستابی، تغذیه خالص، محیط آبخوان، محیط خاک، توپوگرافی، محیط غیراشباع و هدایت هیدرولیکی (به کار رفته در مدل ‮‭DRASTIC‬ و پنج پارامتر مناطق مسکونی) چگالی جمعیت(، تاسیسات غیر مسکونی)صنعتی(، مناطق کشاورزی، تاثیر نواحی چاه‌صهای پمپاژ و تاثیر رودخانه‌صها در تغذیه و تخلیه آبخوان در مدل‮‭DRAIA‬ ، برای تهیه نقشه‌صهای آسیب پذیری ذاتی و ویژه آبخوان استفاده می‌صشود .برای ارزیابی مدل‮‭DRASTIC‬، مدل‌صهای ‮‭SINTACS‬و‮‭SI‬ نیز برای تهیه نقشه آسیب پذیری آبخوان دشت تبریز استفاده شد و سپس همبستگی بین لایه نیترات و نقشه‌صهای آسیب پذیری مدل‌صهای یاد شده محاسبه گردید .با توجه به سطح معنی داری ضریب همبستگی محاسبه شده برای مدل ‮‭DRASTIC‬ واسنجی صورت گرفت و ضرایب پارامترهای آن تصحیح شد و مدل ‮‭DRASTIC‬ اصلاحی با ضریب همبستگی ‮‭۷۲۴/۰‬ به عنوان بهترین مدل برای ارزیابی آسیب پذیری آبخوان منطقه انتخاب شد .در نهایت نقشه آسیب پذیری ذاتی ‮‭(DRASTIC‬ اصلاحی (با نقشه آسیب پذیری ویژه جهت تهیه نقشه خطر آسیب پذیری تلفیق گردید .بر اساس نقشه حاصل نواحی شمال شرقی و شرق محدوده مطالعاتی آسیب پذیرتر از سایر نواحی آن می-باشد .جهت صحت صسنجی نتایج صبدست آمده از مدل در ‮‭۷۳‬ نکته از رده‌صهای مختلف آسیب پذیری نمونه تهیه شد و بر اساس نتایج حاصل، پراکندگی مقادیر نیترات در بخش شمال شرقی و شرق محدوده مورد مطالعه بیشتر از سایر نواحی آن می‌صباشد بنابرین مقادیر پراکندگی نیترات و رده‌صهای آسیب پذیری از هم‌صخوانی خوبی بر خوردار بوده و نتایج حاصل از مدل‌صها را تایید می‌صکند .لازم به ذکر است نتایج آنالیز حساسیت مدل ‮‭DRASTIC‬ به روش حذف تک نقشه و تک پارامتری نشان داد که مهم‌صترین پارامتر تاثیر گذار بر روی اندیس آسیب پذیری پارامتر عمق سطح ایستابی می‌صباشد

Text of Note

making processes in order to prevent groundwater contamination. Risk map of aquifer vulnerability preparing is inevetable because groundwater supplies the main source of drinking water, in one hand and high concentrations of human/economic activities, e.g. industrial, agricultural, and household represent real or potential sources of groundwater contamination on the other hand The main objective of this resarch is to find out the groundwater vulnerable zones in Tabriz aquifer in East Azarbayjan province and its surrounding areas, which is one of the fast growing cities of Iran, using DRASTIC model in a Geographical Information System (GIS) media. DRASTIC model which is based on the seven data layers (i.e. Depth of water, net Recharge, Aquifer media, Soil media, Topography, Impact of vadose zone and hydraulic Conductivity) was used to create a groundwater intrinsic vulnerability map by overlaying the layouts obtained from afromentioned parameters. In order to verify the DRASTIC model, SINTACS and SI models were used to evaluate the vul nerability of Tabriz plain groundwater too. Then the correlation between the initial layers and available nitrates concentration were calculated based on the calculated coefficient correlation, and DRASTIC model were calibrated using parameters modification. In this research, also a new method for evalution of specific vulnerability was approved. This methoduses 5 parameters (Density of Population, Rivers, Agriculture, Industrial, Abstraction ) and specify suitable weight and rate to each parameter and obtaining an index for specific vulnerability of aquifer. At last intrinsic vulnerability map (Modifide DRASTIC model) was combined with the specific vulnerability map to develop a ground water risk map. The resulting map shows that the east and northeast of the aquifer is more vulnerable than the other part of the aquifer. For calibration the vulnerability, 73 groundwater nitrate data were employed. The result of samples showed that the northeast and east parts of aquifer (High and moderatevulnerability zones) have higher nitrate concentration relative to the rest of aquifer, that are located in low vulnerability zone -In the most cases, pollution of groundwater are detected after reaching of pollution into drinking wells. Once contaminated groundwater is very expensive to clean up; in many cases, clean up my not be possible within a reasonable time. For this reason, efforts are increasing to prevent, reduce, and eliminate groundwater pollution .Groundwater vulnerability mapping is an important key to improving palaning and decision

تبرمایه، مهری

واعظی هیر، عبدالرضا، استاد راهنما

اصغری مقدم، اصغر، استاد مشاور

Public note

سیاه و سفید

نمایه‌سازی قبلی