عنوان

برخی واکنش‌های فیزیولوژیکی سویا به کمبودهای نور و آب در مراحل مختلف رشد و نمو

Number

‭۱۲۰۹۲پ‬

.Language of Text, Soundtrack etc

per

Title Proper

برخی واکنش‌های فیزیولوژیکی سویا به کمبودهای نور و آب در مراحل مختلف رشد و نمو

First Statement of Responsibility

/جواد بخشی

Name of Publisher, Distributor, etc.

: دانشکده کشاورزی

Specific Material Designation and Extent of Item

‮‭۱۳۴‬ص‬

Text of Note

چاپی

Dissertation or thesis details and type of degree

دکتری

Discipline of degree

در رشته زراعت (گرایش فیزیولوژی گیاهان زراعی)

Date of degree

‮‭۱۳۹۲/۱۱/۰۱‬

Body granting the degree

تبریز

Text of Note

به طور معمول گیاهان در شرایط مزرعه‌ای به صورت هم‌زمان در معرض تنش‌های متعددی قرار می‌گیرند .محدودیت نور و دسترسی به آب از عوامل اصلی محیطی است که سیستم‌های کشت مخلوط سویا را تحت تأثیر قرار می‌دهند .در این پژوهش اثرات کمبودهای نور و آب روی عملکرد مزرعه‌ای سویا) رقم ویلیامز (در شرایط مزرعه‌ای مورد ارزیابی قرار گرفت .دو آزمایش مزرعه‌ای در سال‌های ‮‭۱۳۹۰‬ و ‮‭۱۳۹۱‬ در ایستگاه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه تبریز اجرا گردید .آزمایش‌ها به صورت کرت‌های خرد شده با طرح پایه بلوک‌های کامل تصادفی در سه تکرار ترتیب داده شد که در آن تیمارهای آبیاری‮‭(I۱‬ ،‮‭I۲‬ ، ‮‭I۳‬ و ‮‭I۴‬ به ترتیب آبیاری پس از‮‭۶۰‬ ،‮‭۹۰‬ ، ‮‭۱۲۰‬ و ‮‭۱۵۰‬ میلی‌متر تبخیر از تشتک تبخیر کلاس ‮‭A)‬ در کرت‌ها اصلی و تیمارهای سایه‮‭(S۱‬ ، ‮‭S۲‬ و ‮‭S۳‬ به ترتیب ‮‭۱۰۰‬ ، ‮‭۶۵‬ و ‮‭۲۵‬ نور دریافتی خورشید (در کرت‌های فرعی قرار گرفتند .نتایج نشان داد که دمای برگ و شاخص پایداری غشا با افزایش سایه‌اندازی کاهش می‌یابد .با وجود این، شاخص کلروفیل برگ، شاخص سطح برگ، پتانسیل آب برگ و محتوای نسبی آب تحت همه تیمارهای آبیاری با کاهش دریافت نور افزایش یافت .این روند با کاهش دسترسی به آب بهبود پیدا کرد .سایه‌اندازی باعث بهبود کارآیی فتوسیستم ‮‭II‬ تحت تنش شدید آبی گردید .وزن ویژه برگ به طور معنی‌داری با افزایش سایه‌اندازی در ‮‭I۱‬ و ‮‭I۲‬ کاهش یافت، ولی در ‮‭I۳‬ تحت تمامی تیمارهای دریافت نور از نظر آماری مشابه بود .در مقابل، در تیمار آبیاری ‮‭I۴‬ افزایش سایه‌اندازی موجب افزایش وزن ویژه برگ شد .ارتفاع گیاه تحت تنش شدید آبی در مقایسه با شرایط مطلوب آبیاری به طور معنی‌داری کاهش یافت .با وجود این، قطر ساقه با کاهش کمبود آب افزایش پیدا کرد .سایه‌اندازی ارتفاع گیاهان سویا را افزایش و قطر ساقه آن‌ها را کاهش داد .دوره و سرعت پر شدن دانه تحت تنش سایه شدید ‮‭(S۳)‬ به ترتیب به طور معنی‌داری بالاتر و پایین‌تر از ‮‭S۱‬ و ‮‭S۲‬ بود که منجر به تولید بذرهای درشت‌تر در این شرایط شد .افزایش تنش سایه تعداد نیام در بوته، تعداد بذر در بوته، عملکرد بیولوژیکی و عملکرد بذر در واحد سطح را در ‮‭I۱‬ و ‮‭I۲‬ کاهش داد، ولی تحت آبیاری‌های ‮‭I۳‬ و ‮‭I۴‬ این صفات را بهبود بخشید که به طور مستقیم با تغییرات دمای برگ، کارآیی فتوسیستم‮‭II‬ ، پتانسیل آب برگ، محتوای نسبی آب، شاخص سطح برگ و دوره پر شدن دانه در این شرایط مرتبط می‌باشد .بنابراین، سایه‌اندازی می‌تواند اثرات تنش‌های شدید آبی را روی عملکرد سویا در شرایط مزرعه‌ای کاهش دهد .با افزایش سایه‌اندازی، درصد روغن دانه کاهش، اما درصد پروتئین افزایش یافت .با کاهش دریافت نور، عملکرد روغن و پروتئین در واحد سطح در شرایط مطلوب آبیاری ‮‭(I۱)‬و تنش ملایم ‮‭(I۲)‬ کاهش ، ولی تحت ‮‭I۳‬ و ‮‭I۴‬ افزایش یافت .افزایش عملکرد روغن و پروتئین در واحد سطح تحت تنش شدید آبی به بهبود عملکرد بذر در واحد سطح در این شرایط نسبت داده شد .کیفیت بذر همه تیمارهای نوری در فواصل آبیاری مختلف با نمو بذر روی گیاه مادری افزایش پیدا کرد .حداکثر کیفیت بذر اندازه‌گیری شده با سرعت جوانه‌زنی، وزن خشک گیاهچه و هدایت الکتریکی تحت همه فواصل آبیاری و سطوح دریافت نور اندکی بعد از رسیدگی وزنی) انتهای مرحله پر شدن دانه (حاصل شد .رطوبت بذر در این مرحله بسته به دسترسی به آب و نور در حدود‮‭۱۶ - ۲۰‬بود

Text of Note

20 , depending on water and light availability-watering (I1) and moderate stress (I2), but increased under I3 and I4 by decreasing light interception. Increasing oil and protein yields per unit area under severe water stress was attributed to the large enhancement in seed yield per unit area. Seed quality of all light interception treatments under different irrigation treatments enhanced with improving seed development on mother plants. Maximum seed quality as measurd by germination rate, seedling dry weight and electrical conductivity, was obtained slightly after mass maturity (end of seed filling phase) under all irrigation intervals and light interseption levels. Seed moisture content at this stage was about 16-watered plants. However, stem diameter increased by decreasing water deficit. Shading increased soybean plant height and decreased stem diameter. Seed filling duration and seed filling rate under severe light stress (S3) were significantly higher and lower than those under S1 and S2, repectively, leading to the production of larger seeds. Increasing shade stress decreased pods per plant, seeds per plant, biological yield and grain yield per unit area under I1 and I2, but improved these traits under I3 and I4, which is directly related with the changes in leaf temperature, maximum quantum yield of PS (Fv/Fm) of leaves, leaf water potential, relative water content, leaf area index and seed filling duration under these conditions. Therefore, shading can reduce the impact of severe water stresses on soybean plant performance in the field. With increasing shading, seed oil percentage decreased, but protein percentage increased. Oil and protein yields per unit area decreased under well-Plants are usually exposed to several stresses simultaneously under field conditions. Limiting light and water availability as the main environmental factors affect soybean intercropping systems. In this research the effects of light and water deficits on field performance of soybean (cv. Williams) were evaluated. Two field experiments were conducted in 2011 and 2012 at the Research station of the Faculty of Agriculture, University of Tabriz, Tabriz, Iran. The experiments were arranged as split plot on the basis of randomized complete block design in three replicates, with irrigation treatments (I1, I2, I3, I4 for irrigation after 60, 90, 120 and 150 mm evaporation from class A pan, respectively) in main plots and shading treatments (S1, S2, S3 for 100, 65 and 25 intercepton of sun light) in subplots. Results showed that leaf temperature and membrane stability index decreased with increasing shading. However, chlorophyll content index, leaf area index, leaf water potential and relative water content under all irrigation treatments increased as light interception decreased. This trend was improved as water availability decreased. Shading improved maximum quantum yield of PS (Fv/Fm) of leaves under severe water stress. Specific leaf weight significantly decreased with increasing shading under I1 and I2, but it was statistically similar for all light interceptions under I3. In contrast, specific leaf weight was increased as shading increased under I4. Plant height was significantly reduced by severe water stress, compared to the well

بخشی، جواد

قاسمی گلعذانی، کاظم، استاد راهنما

زهتاب سلماسی، سعید، استاد راهنما

مقدم، محمد، استاد مشاور

Public note

سیاه و سفید

نمایه‌سازی قبلی