عنوان

تاثیر تغییر کاربردی اراضی بر شاخص های کیفیت و سلامت خاک در جلکه سلد وز ( نقده- آذر بایجان غربی)

Number

‭۵۰۰۱پ‬

.Language of Text, Soundtrack etc

per

Title Proper

تاثیر تغییر کاربردی اراضی بر شاخص های کیفیت و سلامت خاک در جلکه سلد وز ( نقده- آذر بایجان غربی)

First Statement of Responsibility

/سید علی ابراهیم زاده

Name of Publisher, Distributor, etc.

دانشگاه تبریز : دانشکده کشاورزی

Specific Material Designation and Extent of Item

‮‭۹۰‬ص.‬

Other Physical Details

:نمودار

Text of Note

چاپی

Dissertation or thesis details and type of degree

کارشناسی ارشد

Discipline of degree

کشاورزی - علوم خاک

Date of degree

‮‭۱۳۹۰/۰۶/۲۰‬

Body granting the degree

دانشگاه تبریز : دانشکده کشاورزی

Text of Note

یکی از اجزای مهم محیط زیست، منابع خاکی است که برای حفظ آن باید کیفیت و سلامت خاک مد نظر قرار گیرد .از عوامل مهم اثرگذار بر کیفیت و سلامت خاک‌صها، تغییر کاربری آنها است .ریزجانداران توانایی ویژه‌ای در سنجش کیفیت و سلامت خاک دارند و سریعا به تغییرات محیطی واکنش نشان می‌دهند .این مطالعه به صورت فاکتوریل و در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با دو فاکتور :‮‭a‬ کاربری اراضی در سه سطح) سه نوع کاربری اراضی (و :‮‭b‬ عمق خاک در دو سطح‮‭(۳۰‬ - ‮‭۰‬و‮‭۳۰ - ۶۰‬سانتی‌صمتر (در دشت سلدوز نقده استان آذربایجان‌غربی در منطقه میرآباد در پهنه‌صای به مساحت ‮‭۲۰۰‬ هکتار انجام گردید .کاربری‌های مورد مطالعه عبارت بودند از باغ سیب توأم با زراعت یونجه) کشت مخلوط (با قدمت بیش از ‮‭۱۰‬ سال، زمین زراعی با تناوب) گندم - چغندر قند - ذرت - کلزا (و مرتع درجه یک با تراکم بالای ‮‭۹۰‬ پوشش گیاهان مرتعی) به عنوان اکوسیستم شاهد .(در بهار سال ‮‭۱۳۸۹‬ از هر کاربری داخل هر بلوک دو نمونه مرکب از عمق‌های ‮‭۳۰ ۰‬ و ‮‭۶۰ ۳۰‬ سانتی‌متر برداشته شد و شاخص‌های بیولوژیک کیفیت خاک شامل تنفس پایه، تنفس ناشی از بستره، کربن بیوماس میکروبی، نیتروژن بیوماس میکروبی، فسفر بیوماس میکروبی، کربوهیدراتهای خاک و فعالیت آنزیم‌های دهیدروژناز، سلولاز، اوره‌آز، فسفومنواستراز اسیدی و قلیایی و شاخص‌های اکوفیزیولوژیک شامل سهم متابولیک، سهم میکروبی و شاخص‌های شیمیایی شامل کربن آلی،‮‭pH‬ ،‮‭EC‬ ، درصد آهک و شاخص‌های فیزیکی شامل بافت خاک و پایداری خاکدانه‌ها در آب ‮‭((WAS‬ اندازه‌گیری شد .تحلیل آماری داده‌های حاصل از آزمایش با استفاده از نرم‌افزارهای‮‭SPSS‬ ، ‮‭MSTATC‬و رسم نمودارها با استفاده از نرم افزار ‮‭Excel‬ انجام گردید .مقایسه میانگین‌صها با آزمون دانکن در سطح احتمال یک درصد انجام گرفت .شاخص‌های کیفیت و سلامت خاک در کاربری‌های زراعت و باغ سیب نسبت به مرتع دست نخورده) شاهد (کاهش معنی‌داری نشان داد .کاهش تنفس پایه در کاربری باغ سیب و زراعت نسبت به کاربری مرتع در عمق ‮‭۳۰ ۰‬ به ترتیب‮‭۲۹/۴۹‬ ، ‮‭۹۷/۴۳‬ درصد و در عمق ‮‭۶۰ ۳۰‬ به ترتیب‮‭۱/۶۷‬ ، ‮‭۷۹/۶۵‬ درصد بود .کاهش معنی‌صدار تنفس پایه با افزایش عمق خاک به ترتیب در کاربری‌صهای مرتع، باغ سیب و زراعت‮‭۷۹/۵۴‬ ،‮‭۹۸/۴۹‬ ، ‮‭۹۵/۵۲‬ درصد به دست آمد .فسفر بیوماس میکروبی و فعالیت آنزیم اوره‌صآز در کاربری‌ص‍ باغ و زراعت نسبت به کاربری مرتع در عمق ‮‭۳۰ ۰‬ سانتی‌صمتری به ترتیب ‮‭۲۲/۷۶‬ و‮‭۶۲/۷۰‬ ، ‮‭۴۸/۶۵‬ و ‮‭۷۴/۷۲‬ درصد کاهش یافته‌صاست .از میان شاخص‌صهای اندازه-گیری شده، سهم میکروبی خاک و واکنش خاک متأثر از کاربری‌صها نبودند، سهم میکروبی خاک، واکنش خاک، درصد آهک، درصد شن، پایداری خاک‌صدانه‌صها در حالت مرطوب، کربن بیوماس میکروبی، نسبت تنفس ناشی از بستره بر تنفس پایه، فعالیت آنزیم‌صهای فسفاتاز قلیایی و اوره‌صآز متأثر از عمق خاک نبودند .نتایج حاصل از تجزیه رگرسیون چند متغیره میان شاخص‌صهای اندازه‌صگیری شده با کربن آلی خاک و فسفاتاز اسیدی به ترتیب دارای بیشترین ضریب تبیین معنی‌صدار ** ‮‭۹۸۵/۰=۲R‬و ** ‮‭۹۷/۰=۲R‬بود .در این مدت مصرف انواع سموم دفع آفات و علف کش‌ها و کودهای شیمیایی و انجام عملیات خاکورزی) کشاورزی سنتی (باعث کاهش کیفیت و سلامت خاک گردیده‌صاست .کاربری زراعت بیشتر از دیگر کاربری‌صها باعث افت کیفیت و سلامت خاک شده‌صاست .شاخص‌صهای بیولوژیک کیفیت خاک شامل تنفس پایه خاک، فسفر بیوماس میکروبی و فعالیت آنزیم اوره‌صآز خاک دچار بیشترین درصد تغییرات شده‌صاند که نشانگر حساسیت این شاخص‌صها به تنش‌صهای وارده بر اکوسیستم است و این شاخص‌صها به عنوان حسگر عمل کرده و سریعا به تنش‌صها واکنش نشان داده‌صاند

Text of Note

Soil is a vital component of environment which its quality and health maintenance should be considered as an important factor land use changes are mainly affect soil quality and health. Soil microorganisms respond to these changes and have special capability to assay these criteria. This study was accomplished as factorial complete randomized blocks with two factors in 200 ha of Mirabad region, Suldoz plain in West Azerbaijan of Iran. Factor a) three types of land use including 1) apple orchard together with alfalfa as intercrop, 2) different crop production with rotation intervals and 3) rich grassland with more than 90 plant cover, and factor b) two soil depths including 0-30 and 30-60 cm were considered in this experiment. Soil sampling was carried out in land uses on spring 2010. Soil basal and substrate induced respirations (BR and SIR), microbial biomass carbon (MBC), microbial biomass nitrogen (MBN), microbial biomass phosphorus (MBP), soil carbohydrates (SC), dehydrogenase (DHA), cellulase (CA), urease (UA), acid and alkaline phosphatases (ACP and ALP) activities were measured as biological indices. Metabolic and microbial quotients (qCO2 and qmic ) were determined as ecophysiological parameters. Some important soil physical and chemical properties such as organic carbon, pH, EC, carbonate calcium equivalent (CCE), soil texture and water aggregate stability (WAS) were also determined. Data analysis was performed using SPSS and MSTATC softwares. Soil quality and health indices were significantly decreased in apple orchard and crop production fields compared to the intact grassland. Decline in BR in orchards and crop fields at 0-30 cm depth were 49.29 and 43.97 , and at 30-60 were 67.10 and 65.79 , respectively. The decrease in BR by increasing of soil depth in grassland, orchard and crop field were 54.79, 49.98 and 52.95 , respectively. MBP and UA in orchard were decreased by 76.22 and 70.62 , and in crop field by 65.48 and 72.74 , respectively. Among measured indicies, qmic and soil pH were not significantly different in these land uses. Regardless of land use type, soil depth had not considerable effect on qmic , pH, CCE, sand , WAS, MBC, SIR/BR and ALP and UA. Multiple regression analysis indicated that organic carbon and ACP have significantly higher R2 (0.985 and 0.970, respectively) with other soil quality indices. It seems that, application of pesticides, chemical fertilizers and soil tillage have adversely affected soil quality and health in cultivated soil. In this respect, crop production had negative effect. Among the biological indices, BR, MBP and UA are the most affected indices as a result of land use change, therefore they can be considered as more sensitive indices for evaluation of stresses effects on soil

ابراهیم زاد، سید علی

اصغرزاده، ناصرعلی، استاد راهنما

نصرت اله نجفی، استاد مشاور

Public note

سیاه و سفید

نمایه‌سازی قبلی