اثرات تبدیل تناوب های زراعی گندم- آیش و گندم- نخود به کشت ممتد گندم بر خصوصیات ساختمانی خاک در اراضی دیم
First Statement of Responsibility
/مهدی ، رحمتی
.PUBLICATION, DISTRIBUTION, ETC
Name of Publisher, Distributor, etc.
تبریز: دانشگاه تبریز، دانشکده کشاورزی ، گروه خاکشناسی
Date of Publication, Distribution, etc.
، ۱۳۸۸
NOTES PERTAINING TO PUBLICATION, DISTRIBUTION, ETC.
Text of Note
چاپی
DISSERTATION (THESIS) NOTE
Dissertation or thesis details and type of degree
کارشناسی ارشد
Discipline of degree
خاکشناسی -فیزیک وحفاظت خاک
Date of degree
۱۳۸۸/۰۶/۱۲
Body granting the degree
تبریز: دانشگاه تبریز، دانشکده کشاورزی ، گروه خاکشناسی
SUMMARY OR ABSTRACT
Text of Note
برای بررسی اثرات تناوب های زراعی مختلف بر خصوصیات فیزیکی و شیمیایی خاک و عملکرد گندم دیم، سه مکان با سریصهای خاک سهند، رجل آباد و داراب واقع در منطقه مراغه- هشترود انتخاب گردید .در هر یک از این مکانصها چهار سیستم تناوبی کشت ممتد گندم) تیمار اول(، گندم- نخود) تیمار دوم(، گندم- آیش- گندم- گندم-گندم) تیمار سوم (و گندم- آیش) تیمار چهارم (به مدت پنج سال زراعی۱۳۸۲) - (۱۳۸۷اعمال شد .در خرداد ماه سال) ۱۳۸۷ مره رشد GS۵۴) نمونهصهای دست خورده و دست نخورده خاک از تمامی تیمارها در سه عمق۰- ۱۰،۱۰ - ۲۰و۲۰ - ۴۰سانتیمتری تهیه گردید .در این نمونهصها، تعدادی از خصوصیات فیزیکی و شیمیایی خاک) بافت،KS ،WAS ،Db ،MWD ،Dm ،pH ،EC ،CCE ،OC ، CECوP ،K ،Fe ،Mn ، Cu و Zn قابل استفاده و نیتروژن کل و فاکتور فرسایش پذیری خاک (تعیین شد .همچنین رطوبت خاک در چهار مرحله از دوره رشد گندم(GS۲۱ ،GS۳۲ ، GS۵۴ و GS۸۷) و عملکرد بیولوژیکی در اواخر خرداد ماه اندازهصگیری شد .کمترین مقدار KS در تیمارهای اول و سوم۱۰۱/۲) - ( cm.hrو بیشترین مقدار آن در تیمارهای دوم۱۸۹/۴) - ( cm.hrو چهارم۱۲۷/۵) - (cm.hrبدست آمد .بیشترین مقدار WAS ( ۶/۷۱) در تیمار چهارم حاصل شد که به طور معنی داری ( >(۰۵/۰P با تیمارصهای دیگر اختلاف نشان داد Db .در تیمارهای دوم۳۱۶/۱) - ( g.cmو چهارم۳۱۵/۱) - ( g.cmبه طور معنی داری ( >(۰۵/۰P در مقایسه با تیمارهای اول۳۲۹/۱) - ( g.cmو سوم۳۲۹/۱) - ( g.cmکاهش یافت که می تواند در اثر افزایش بخش سبک ماده آلی در تیمارهای دوم و چهارم نسبت به تیمار اول و سوم باشد .بیشترین۱۸/۴) - ( mg.Kgو کمترین۱۹/۳) - ( mg.Kgمقدار آهن قابل استفاده به ترتیب در تیمارهای چهارم و اول حاصل شد که با تیمارهای دوم و سوم به طور معنی داری (>(۰۵/۰P اختلاف داشتند .بیشترین مقدار فاکتور فرسایش پذیری خاک در تیمار های اول۱۰۰۶۸۱/۰) -۱ mm- ( t h MJو سوم۰۰۷۱۱/۰) -۱ mm- ( t h MJ ۱بدست آمد و به طور معنی داری با تیمارهای دوم۰۰۲۹۹/۰) -۱ mm- ( t h MJ ۱و چهارم۰۰۲۲۳/۰) -۱ mm- ( t h MJ ۱متفاوت بود .مقدار بیوماس گیاهی در تیمار های دوم۱۰/۳) - (t.ha ۱و چهارم۰۵/۳) - (t.ha ۱به طور معنی داری (>(۰۵/۰P با تیمارهای اول۵۰/۱) - (t.ha ۱و سوم۵۷/۱) - (t.ha ۱تفاوت داشت که می تواند به دلیل بهبود شرایط فیزیکی و بهبود شرایط تغذیه ای باشد .در دیگر خصوصیات اندازهصگیری شده و رطوبت خاک اختلاف معنی داری بین تیمارها مشاهده نشد .بر اساس نتایج حاصله، کشت ممتد گندم به جای تناوب گندم- نخود یا گندم- آیش، ریسک پسصروی کیفیت خاک اراضی و به خصوص در طولانی مدت را به همراه خواهد داشت
Text of Note
In order to evaluate the effects of various crop rotations and their alteration on soil physical and chemical properties in drylands, three locations with Sahand (Fluventic Haploxerepts), Rajol Abad (Typic- Calcixerepts), and Darab (Calcic Haploxerepts) soil series was chosen in Maragheh and Hashtroud, north western of Iran. The treatments included continuous wheat cropping (T1), wheat-chickpea rotation (T2), wheat-fallow-wheat-wheat-wheat (T3) and wheat-fallow (T4) rotations, were executed for 5 cropping years from autumn 2003 to summer 2008. Disturbed and undisturbed soil samples at 0-10, 10-20, and 20-40 cm depths were taken from the three experiment sites on June 2008. Selected soil physical and chemical properties such as texture, wet-aggregate stability (WAS), bulk density (Db), main weight diameter (MWD), fractal dimension (Dm), saturated hydraulic conductivity (Ks), soil erodibility , organic carbon (OC), pH, EC, carbonate calcium equivalent (CCE), CEC and available P, K, Mn, Fe, Cu, Zn, and total nitrogen were determined by common laboratory methods. Soil samples for assessing moisture content were taken at four growth stages of wheat (GS21, GS32, GS54, and GS87). Sampling for the biomass was performed at harvest (on last days of June 2008). The lowest Ks in T1 and T3 (2.01 cm.hr-1) were significantly (P<0.01) less than those in T2 and T4. Soil WAS in T4 (71.54 ) become significantly (P<0.05) greater than other treatments. Db in T2 (1.16 g cm-3) and T4 (1.15 g cm-3) was also significantly (P< 0.05) lower than T1 (1.29 g cm-3) and T3 (1.29 g cm-3). The highest soil erodibility was occurred in T1 (0.00681 t h MJ-1mm-1) and T3 (0.00711 t h MJ-1mm-1) that significantly (P< 0.01) differed with T2 (0.00299 t h MJ-1mm-1) and T4 (0.00223 t h MJ-1mm-1). The above mentioned difference implies that T2 and T4 rotation systems significantly improved soil physical status relative to T1 and T3. The highest (4.79 ppm) and lowest (3.88 ppm) Fe concentration occurred in T4 and T1 that significantly (P< 0.05) differed with other treatments. Biological yield in T2 (3.096 t. ha-1) and T4 (3.052 t. ha-1) significantly (p< 0.05) became greater than T1 (1.501 t. ha-1) and T3 (1.573 t. ha-1). Other measured properties particulary soil moisture was not significantly affected by the treatments. Based on the results from this study, it appears that substituting of wheat-follow or wheat-chickpea rotation by the continuous wheat cropping gradually would degrade the soils of the region and should be avoided