عنوان

ارزیابی کمی و کیفی علوفه در کشت مخلوط ذرت با چند لگوم در کشت دوگانه

Number

‭۲۰۳۹پ‬

.Language of Text, Soundtrack etc

per

Title Proper

ارزیابی کمی و کیفی علوفه در کشت مخلوط ذرت با چند لگوم در کشت دوگانه

First Statement of Responsibility

/عبدالله جوانمرد

Name of Publisher, Distributor, etc.

تبریز: دانشگاه تبریز

Specific Material Designation and Extent of Item

‮‭۲۱۳‬ ص، جدول، نمودار، عکس، لوح فشرده‬

Text of Note

چاپی

Text of Note

واژه نامه بصورت زیرنویس

Text of Note

کتابنامه ص.: ‮‭۱۹۵-۲۱۳‬

Dissertation or thesis details and type of degree

دکتری

Discipline of degree

زراعت

Date of degree

‮‭۱۳۸۸/۰۴/۳۱‬

Body granting the degree

تبریز: دانشگاه تبریز

Text of Note

به منظور بررسی اثرات کشت مخلوط ذرت با لگوم بر عملکرد و کیفیت علوفه، آزمایشی در دو سال زراعی‮‭۱۳۸۴ - ۸۵‬و‮‭۱۳۸۵ - ۸۶‬به صورت طرح بلوک‌صهای کامل تصادفی با سه تکرار در ایستگاه تحقیقات کشاورزی دانشکده کشاورزی دانشگاه تبریز اجرا شد .تیمارها کشت خالص شبدر برسیم، ماشک گل خوشه ای، لوبیا، گاودانه و دو هیبرید ذرت) هیبرید سینگل کراس ‮‭۷۰۴‬ و ‮‭۳۰۱)‬ در تراکم مطلوب و همچنین کشت مخلوط هیبرید ذرت ‮‭۷۰۴‬ و ‮‭۳۰۱‬ با هر یک از این لگوم‌صها به صورت افزایشی کامل را شامل می‌صشد .نتایج حاصل از تجزیه داده-ها نشان داد که عملکرد خشک علوفه ذرت در کشت مخلوط با لگوم‌صها بویژه ماشک گل خوشه‌صای و گاودانه کاهش می‌صیابد .میزان کاهش عملکرد علوفه خشک ذرت در مقایسه با کشت خالص ذرت ‮‭۸۰/۱۵‬ درصد بود .همچنین، عملکرد علوفه خشک همه لگوم‌صها در کشت مخلوط نسبت به کشت خالص آنها کاهش چشمگیری داشتند .کاهش عملکرد علوفه لگوم‌صها در مخلوط با ذرت هیبرید ‮‭۳۰۱‬ کمتر از کشت مخلوط با هیبرید ‮‭۷۰۴‬ بود .در مجموع عملکرد کل علوفه بر اثر مخلوط ذرت با لگوم‌صها به غیر از مخلوط ذرت با گاودانه افزایش معنی‌صداری را در مقایسه با کشت خالص ذرت نشان داد .بیشترین عملکرد کل علوفه در کشت مخلوط ذرت ‮‭۳۰۱‬ با ماشک گل خوشه‌صای و بعد از آن در مخلوط ذرت ‮‭۷۰۴‬ با ماشک گل خوشه‌صای حاصل شد .که نشان‌صدهنده تأثیر بیشتر ماشک گل خوشه‌صای در افزایش عملکرد کل علوفه است .افزایش عملکرد کل علوفه کشت مخلوط به افزایش درصد پوشش سبز و میزان دریافت نور بیشتر توسط کانوپی نسبت داده صشد .در بین لگوم‌صها، ماشک گل خوشه‌صای موجب کاهش معنی‌صدار ارتفاع بوته ذرت نسبت به کشت خالص شد .بعد از ماشک، گاودانه در رتبه دوم قرار داشت .ولی، لگوم‌صها اثری بر تعداد برگ ذرت نداشتند .بررسی شاخص‌صهای کیفی علوفه نشان داد که درصد خاکستر و میزان پروتئین خام ذرت در کشت مخلوط به دلیل مکمل بودن اجزای کشت مخلوط در جذب عناصر غذایی افزایش می‌صیابد .بطوری‌صکه، بر اساس میانگین دو سال بالاترین میزان) ‮‭ASH‬ خاکستر (و) ‮‭CP‬ پروتئین خام (ذرت در کشت مخلوط هیبریدهای ذرت با شبدر برسیم و لوبیا مشاهده شد .میزان افزایش ‮‭ASH‬ و ‮‭CP‬ هیبریدهای ‮‭۷۰۴‬ و ‮‭۳۰۱‬ ذرت در کشت‌صهای مخلوط نسبت به کشت خالص آنها به ترتیب‮‭۴۳/۹‬ ، ‮‭۰۲/۱۱‬ و‮‭۵۲/۱۴‬ ، ‮‭۴۲/۱۸‬ درصد بود .بنابراین، ذرت در کشت مخلوط با لوبیا و شبدر برسیم دارای ‮‭CP‬ بالاتر و در نتیجه عملکرد پروتئین بالاتر نسبت به کشت خالص آن بود .دلیل این امر می‌صتواند انتقال بیشتر نیتروژن از این لگوم‌صها به ذرت و همچنین کاهش کمتر عملکرد ذرت در کشت مخلوط با این لگوم‌صها در مقایسه با ماشک گل خوشه‌صای و گاودانه باشد .یکی از مزیت‌صهای عمده کشت مخلوط لگوم با گراس علوفه‌صای افزایش عملکرد کل پروتئین خام نسبت به کشت خالص گراس است .بر اساس میانگین دو سال، کشت مخلوط ذرت ‮‭۳۰۱‬ و ‮‭۷۰۴‬ با ماشک گل خوشه‌صای به ترتیب دارای بالاترین عملکرد پروتئین خام ‮‭(۹۵/۲۱۸۰‬ و ‮‭۱۹/۱۹۳۷‬ کیلوگرم در هکتار (بودند و کمترین میزان عملکرد کل پروتئین نیز به کشت خالص هیبریدهای ‮‭۷۰۴‬ و ‮‭۳۰۱‬ ذرت) به ترتیب ‮‭۹۷/۷۱۴‬ و ‮‭۳۰۸/۷۶۲‬ کیلوگرم در هکتار (تعلق داشت .در مقایسه بین دو هیبرید ذرت، هیبرید ‮‭۳۰۱‬ نسبت به هیبرید ‮‭۷۰۴‬ از لحاظ شاخص‌صهای‮‭CP‬ ،) ‮‭TDN‬ کل ماده مغذی قابل هضم(،) ‮‭DDM‬ ماده خشک قابل هضم(،) ‮‭NEL‬ انرژی ویژه شیردهی(،) ‮‭DMD‬ میزان هضم پذیری ماده خشک (و) ‮‭ME/D‬ درصد انرژی قابل متابولیسم ماده خشک (برتری داشت ولی، میزان) ‮‭NDF‬ دیواره سلولی (و) ‮‭ADF‬ دیواره سلولی بدون همی‌صسلولز (هیبرید ‮‭۳۰۱‬ نسبت به هیبرید ‮‭۷۰۴‬ کمتر بود .به دلیل همبستگی منفی بالا در بین) ‮‭DMI‬ ماده خشک مصرفی (و‮‭NDF‬ ، وقتی که میزان ‮‭NDF‬ ذرت در کشت مخلوط کاهش یافت، ‮‭DMI‬ و) ‮‭NEL‬ انرژی ویژه شیردهی (آن افزایش پیدا کرد .در نهایت با افزایش ‮‭DMI‬ و ‮‭DDM‬ علوفه ذرت بر اثر کشت مخلوط با لگوم‌صها، افزایش) ‮‭RFV‬ ارزش نسبی تغذیه‌صای (رخ داد .در این مطالعه، میزان ‮‭RFV‬ کل فقط در مخلوط ذرت ‮‭۳۰۱‬ با لوبیا بیشتر از ‮‭۱۵۱‬ بود .بنابراین، می‌صتوان نتیجه گرفت که علوفه حاصل از مخلوط هیبرید زودرس ‮‭۳۰۱‬ با لگوم مذکور از نظر ارزش تغذیه‌صای در حد عالی قرار دارد .پایین‌صترین رتبه به علوفه خالص ذرت ‮‭۷۰۴‬ با درجه ‮‭(Poor)‬ ‮‭۴‬ مربوط بود که نشان‌صدهنده ارزش تغذیه‌صای کمتر آن در مقایسه با سایر تیمارها است .نسبت برابری زمین در هر دو سال و برای همه ترکیب‌صهای کشت مخلوط بیشتر از یک بود .اختلافات مورفولوژیک گراس و لگوم و در نتیجه ایجاد اشکوب‌صهای مختلف و استفاده مکملی از منابع، بهره‌صبرداری بهتر از نور و یا افق‌صهای مختلف خاک می‌صتواند دلیل ‮‭LER‬ بزرگتر از یک باشد .بنابراین، با اینکه عملکرد علوفه خشک ذرت در کشت مخلوط کاهش یافت، ولی کشت مخلوط منجر به افزایش میزان ‮‭CP‬ هیبریدهای ذرت در مقایسه با کشت خالص آنها شد، همچنین، میزان ‮‭NDF‬ و ‮‭ADF‬ ذرت کاهش معنی‌صصداری را نشان داد و درنتیجه میزان‮‭TDN‬ ،‮‭DDM‬ ،‮‭NEL‬ ،‮‭RFV‬ ، ‮‭DMD‬ و ‮‭ME/D‬ ذرت افزایش چشمگیری یافت که نشان دهنده بهبود کیفیت علوفه است .بنابراین برای افزایش غلظت پروتئین خام علوفه و بهبود کیفیت آن کشت مخلوط ذرت هیبرید ‮‭۳۰۱‬ با لوبیا و ماشک گل خوشه‌صای به عنوان کشت دوم در منطقه اقلیمی تبریز توصیه می‌صشود.

Text of Note

In order to study the effect of intercropping maize with legume on forage quantity and quality, field experiments were carried out at the Agricultural Research Station, Faculty of Agriculture, University of Tabriz, Iran, in 2005-2006 and 2006-2007 growing seasons. Two maize (Zea mays L.) hybrids (704, 301), vetch (Vicia villosa), bitter vetch (Vicia ervilia), berseem clover (Trifolium alexandrinum L.) and common bean (Phaseolus vulgaris) sole crops as well as intercrops of maize hybrids with each of the legumes were used. The experiment was carried out as randomized complete block design with three replications. Results of analysis of variance showed that dry matter (DM) yield of corn in intercropping with vetch and bitter vetch decreasead. The corn dry matter yield loss in intercrop treatments in comparison with the sole crop of maize was 15.80 percentage. Also legumes dry matter yield decreased as compared to the legumes monoculture. Competition for light may largely account for the reduction of legumes yield in intercrops. The yield of legume forage in intercropping with hybrid maize 704 was less than that of maize 301. In general total forage yield of intercrops of corn hybrids with legumes was increased. On the average of two years, the largest DM yield was obtained from maize hybrids -vetch mixture, which indicates the larger effect of vetch in increasing forage yield. On the other hand the lowest dry matter yields were achieved from maize monocultures and maize hybrids -bitter vetch mixture. The higher total DM yield of maize - legume intercrops attributed to the interception of greater light and also the larger green cover percentage. Maize stem height in intercropping with bitter vetch and vetch was significantly reduced. But corn leaf number was not affected by intercropping with legumes. The study of forage quality characteristics indicated that maize ash and crude protein (CP) content in intercropping was increased because of having complementary effects in nutrients absorption. On the average of two years, the highest ash and CP content were achieved in intercropping of maize hybrids with berseem clover and bean. Amount of increase in ASH and CP for maize hybrids (704 and 301) in intercropping as compared to their monoculture was 9.43, 11.02, 14.52 and 18.42 percent, respectively. Thus, maize intercrops with bean and berseem clover had higher CP and also more CP yield in relation to its monoculture. The reason for this finding could be the larger transfer of fixed N from these legumes to maize and also smaller reduction of maize yield in intercropping with these legumes as compared with the vetch and bitter vetch. In addition, one of the main advantages of maize -legume forage intercrops has been increased protein yield, relative to maize sole crops. The highest protein yield were achieved with maize hybrid 704-vetch (1937.19 kg.ha-1) and maize hybrid 301- vetch (2180.95 kg.ha-1) intercrops. The CP per ha was the lowest for monocultures maize hybrid 704 (714.97 kg.ha-1) and maize hybrid 301 (762.308 kg.ha-1). Maize hybrid 301 had higher CP, TDN, DDM, NEL, DMD, ME/D than maize 704. But NDF and ADF concentrations of maize hybrid 301 was less than that of hybrid 704. As NDF percentage decreased in intercrops, DMI, DDM, NEL and RFV increased. Forage nutritive value, as indicated by RFV, was improved in all legume-maize intercrops in relation to the sole maize crop. The RFV value was higher than 151 only in the mixture of maize hybrid 301 with bean. It can be stated that of mixture maize hybrid 301 with the mentioned legume is considered as prime forage. The lower RFV for maize hybrid 704 sole crop was attributed to the higher NDF and ADF concentrations as compared to the legume-maize intercrops. Therefore, the lowest nutritive value belonged to maize hybrid 704 monoculture. In all intercropping treatments, land equivalent ratios (LER) were well above 1 indicating yield advantages for intercropping. The greater LER of the intercrops was mainly due to a greater resource use and resource complementarity that when the species were grown alone. Although, maize forage yield in intercrops reduced, but they produced greater dry matter yield than either species grown alone. Also intercropping of maize with legume improved the forage quality in terms of CP, CP yield, ash content, TDN, DDM, NEL, RFV, NDF and ADF concentrations as compared with the sole cropping of maize. In conclusion this investigation suggests that in a low input system in the northwest of Iran, the maize-legume intercrops, especially maize hybrid 301 with vetch and common bean, can be recommended as for forage production an available alternative to maize sole crop.

Maize

Legume

Intercropping

Forage quality and quantity

Crude protein (CP)

جوانمرد، عبدالله

دباغ محمدی نسب، عادل، استاد راهنما

جوانشیر، عزیز، استاد راهنمای همکار

مقدم، محمد، استاد مشاور

جانمحمدی، حسین، استاد مشاور همکار

Public note

سیاه و سفید

نمایه‌سازی قبلی