مناسبات حکومت ممالیک عراق عرب با ایران ۱۲۶۴ - ۱۱۳۵ه.ق/۱۸۴۷- ۱۷۲۲م
First Statement of Responsibility
/ابراهیم اجاق
.PUBLICATION, DISTRIBUTION, ETC
Name of Publisher, Distributor, etc.
تبریز: دانشگاه تبریز، علوم انسانی و اجتماعی ، تاریخ عمومی جهان
PHYSICAL DESCRIPTION
Specific Material Designation and Extent of Item
۲۵۹ص.
Other Physical Details
: مصور، عکس ۳۰*۲۹س.م.-+ یک لوح فشرده
NOTES PERTAINING TO PUBLICATION, DISTRIBUTION, ETC.
Text of Note
چاپی
INTERNAL BIBLIOGRAPHIES/INDEXES NOTE
Text of Note
واژه نامه بصورت زیرنویس
Text of Note
کتابنامه ص: ۲۱۹-۲۲۶
DISSERTATION (THESIS) NOTE
Dissertation or thesis details and type of degree
کارشناسی ارشد
Discipline of degree
تاریخ
Date of degree
۱۳۸۶/۱۱/۲۴
Body granting the degree
تبریز: دانشگاه تبریز، علوم انسانی و اجتماعی ، تاریخ عمومی جهان
SUMMARY OR ABSTRACT
Text of Note
در اوایل قرن دوازدهم هجری /هجدهم میلادی، محمود افغان، از ضعف حکومت صفویه استفاده کرده، دست به شورش زد ودر نواحی شرقی ایران نیروهایی برای خود جمع آوری نمود .او توانست پایتخت ایران - شهر اصفهان- را تسخیر نماید و خود را شاه ایران بنامد .در نواحی مختلف ایران حکام محلی قد علم کردند و آشفتگی و هرج و مرج کامل، تمام ایران را فرا گرفت .این وضعیت باعث شد تا دو همسایه قدرتمند و توسعه طلب ایران روسیه و عثمانی نیز خاک این کشور را از شمال و غرب مورد حمله قرار دهند.در اوایل سال ۱۱۳۵ ه.ق/۱۷۲۳ م حسن پاشا، والی بغداد، با اشاره سلطان عثمانی به کرمانشاه لشکر کشیدو این شهر را تصرف کرد.پس از مرگ او، فرزندش احمد پاشا لشکرکشی به ایران را ادامه داد و توانست شهر همدان و ماوراء آن را تسخیر نماید .سپس در پی مصالحه ای که در زمینه تجزیه خاک ایران، بین پطر کبیر و سلطان احمد سوم عثمانی صورت گرفته بود، این مناطق و قسمتهای زیادی از شمال ایران، به خاک روسیه و عثمانی منضم شد.ظهور نادر شاه در ایران، شرایط را دگرگون کرد .او توانست ضمن اخراج افاغنه از ایران، روس ها را وادار به عقب نشینی کرده و سپس در چندجنگ پیاپی با عثمانیها، آنها را شکست داده و سرزمینهای تصرف شده را از دست آنها در آورد .نادر به این هم قناعت نکرد و به سرزمین عراق عرب از امپراتوری عثمانی لشکر کشید و شکستهایی به آنها وارد آورد و توانست دو بار، شهر بغداد را تا آستانه ی سقوط در محاصره قرار دهد .او قبل از مرگش ۱۱۶۰) ه.ق /۱۷۴۷ م) در صدد بود تا تنش های مذهبی، مسئل زوار و اختلافات مرزی را با عثمانیها بر طرف نماید و در این زمینه قرار داد کردان را با سلطان به امضاء رساند.ادامه چکیدهدر دورة زندیه و با شروع حکومت کریم خان، که همزمان بود با به قدرت رسیدن ممالیک در عراق عرب، و در زمان نخستین فرد از آنها(سلیمان پاشا ابولیله) به مدت چند سال آرامش نسبی بر روابط ایران و عثمانی حاکم بود .اما رفتارهای عمر پاشا، مسئله زوار، قضیة بابان و مهم تر از هم موقعیت و پیشرفت تجاری شهر بصره، کریم خان را برآن داشت تا در سال ۱۱۸۹ ه.ق /۱۷۷۵م همزمان به جانب بغداد، بصره و ایالت بابان لشکر کشی نماید .سفارت محمد وهبی) سنبل زاده (نیز نتوانست از محاصره و سقوط بصره جلوگیری نماید.با شروع حکومت قاجار در ایران که مصادف بود با حکومت سلیمان پاشای کبیر در بغداد، باز چند سالی بین ممالیک و ایران، علیرغم برخورد های نا چیز، آرامشی برقرار بود .اما پس از قتل آقا محمد خان، بار دیگر بخاطر بروز اختلافات بر سر مسئله بابان، مسئله زوار ایرانی و عشایر مرز نشین، و همچنین تحریک و تشویق روسها، شروع جنگ بین ممالیک و ایران اجتناب نا پذیر بود.علیرغم دوستی ها و تبادل سفرا و ارتباطی که بین فتحعلی شاه و بعضی از پاشاهای ممالیک در بغداد بر قرار بود، او چند بار به فرزند خود، محمد علی میرزا حاکم کرمانشاه دستور لشکر کشی به خاک عراق عرب را صادر کرد و با ممالیک به جنگ پرداخت.از عواملی که بیش از هر چیز باعث این جنگها می شد، می توان به دخالتهای مستمر ایران در ایالت بابان و طرفداری از بعضی از حاکمان این ایالت بویژه عبدالرحمن پاشا اشاره کرد.سر انجام در سال ۱۲۳۸ ه.ق /۱۸۲۳ م با انعقاد عهد نامه اول ارزروم بین ایران و عثمانی، به خصومتهای بین ایران و ممالیک نیز پایان داده شد.
Text of Note
In the early years of eighteenth century, the internal condition of Iran, has been badly distracted. In different parts of the country, the local commanders rioted. In the central and eastern area of Iran, Mahmud-e Afghan Showed himself up and in 1722 could captivate Esfahan, the capital of Iran.Then, Iran's two powerful and old neighbor enemies-Russia and Ottoman- attacked it, from north and west directions and each of them occupied a considerable part of Iran. While the safavide government was too weak to do any reaction. Iran's unsteady and distracted condition changed when, Nadir shah emerged and got to help shah Tahmasib, the latest king of the safavide dynasty. Nadir fighted the Afghans as well as the ottomans, and soon he could expel them out of his countery. Meanwhile, he forced Russia leave Iran. Then Nadir began his military expeditions to the areas that ruled by the ottoman. He could surround Baghdad in two times (1743/1732), near to conquer it. Before his death (1747) Nadir was going to release his problems with ottomans and in this case he signed the kordan pact (Septamber 1746) with the Caliph of ottoman.The start of karim Khan's rule in Iran was coincident with the dominance of the founder of Mamalik (Soleyman pasha abulayleh) government in Arab Iraq. After passing of some years of peace between Iran and Arab Iraq at that time, because of omar pasha's (the third Mamluk governor of Baghdad) manners, the case of pilgrims, the commercial progresses of the city of Basreh and some other cases, soon there was a war (1775) between Iran and Mamalik government of Arab Iraq and Iranian captivated Basreh.