ارزیابی میزان مقاومت گیاهچه لاین های مختلف چغندر قند به Pythiom ultimum Trow در شرایط گلخانهای
First Statement of Responsibility
/مسعود ابرین نیا
.PUBLICATION, DISTRIBUTION, ETC
Name of Publisher, Distributor, etc.
دانشگاه تبریز: دانشکده کشاورزی
Date of Publication, Distribution, etc.
، بهمن ماه ۱۳۸۰
PHYSICAL DESCRIPTION
Specific Material Designation and Extent of Item
۱۵۱ص .
Other Physical Details
: مصور، جدول، نمودار
NOTES PERTAINING TO PUBLICATION, DISTRIBUTION, ETC.
Text of Note
چاپی
INTERNAL BIBLIOGRAPHIES/INDEXES NOTE
Text of Note
کتابنامه: ص. ۱۳۵-۱۵۱
CONTENTS NOTE
Text of Note
فلاپی دارد
DISSERTATION (THESIS) NOTE
Dissertation or thesis details and type of degree
کارشناسی ارشد
Discipline of degree
گیاهپزشکی
Date of degree
۱۳۸۰/۱۱/۱۰
Body granting the degree
دانشگاه تبریز: دانشکده کشاورزی
SUMMARY OR ABSTRACT
Text of Note
چغندر قند یکی از دوازده گیاه اصلی بوده و از نظر ارزش غذایی در ردیف برنج، ذرت، گندم، سیب زمینی و حبوبات قرار دارد. بیماری گیاهچه میری یکی از تهدیدات جدی برای این گیاه شناخته شده است که بدون شک Pythium ultimum از مهمترین عوامل ایجاد این بیماری بشمار میرود. بمنظور جداسازی گونه های Pythium عامل گیاهچه میری در چغندر قند، در اردیبهشت ماه ۱۳۷۹ از خاک مزارع چغندر قند مزارع شهرستانهای میاندوآب، اردبیل و خوی نمونه هایی تهیه و بذور چغندر قند الیت ۷۲۳۳ در شرایط گلخانه در همان نمونه ها کشت گردید. گیاهچه هایی که در طول مدت ۳ هفته آزمایش علائم گیاهچه میری از خود نشان میدادند، گزینش و بر روی محیط کشت انتخابی (آرد، ذرت آگار حاوی پنی سیلین، سولفات استرپتومایسین، پیماریسین و بنومیل) کشت گردیدند. از گیاهچه های بیمار مجموعا" ۷۸ ایزوله جداسازی و مورد بررسی تاکسونومیکی قرار گرفت و ۶ گونه و واریته و دو گروه به شرح زیر شناسایی گردید: P.aphanidermatum، P.deliens، P.oligandrum، P.ostracodes، P.paroecandrum، P.ultimum، ultimum var و دو گروه Pythium group HS و Pythium group T ضمنا شناسایی ۵ ایزوله نیز امکانپذیر نبود که بعنوان Pythium sp معرفی گردید. دربین آنها P.ultimum var. ultimum گونه غالب شناخته شد. مطالعات بیماریزائی ۳۳ ایزوله منتخب در شرایط گلخانه با استفاده از روش لایه مایه تلقیح صورت گرفت و درصد جوانه زنی بذور و بقای گیاهچه ها سه هفته بعد از تاریخ کاشت محاسبه شد و معلوم گردید که از بین ایزوله های منتخب، P.ostracodes، دو ایزوله P.oligandrum و دو ایزوله .Pythium sp فاقد قدرت بیماریزایی بودند، در حالیکه دوایزوله متعلق به گونه P.aphanidermatum یک ایزوله متعلق به گونه P.ultimum var. ultimum و یک ایزوله Pythimum group HS از بیماریزایی بسیار بالا برخوردار بودند، سایر ایزوله ها در حد واسط این دو گروه قرار داشتند. براساس نتایج آزمایشات اثبات بیماریزایی، ۲ایزوله ۱۳ و ۱۹ از P.ultimum که بترتیب دارای بیماریزایی خیلی شدید و شدید بوده و از خاک مزارع چغندر قند میاندوآب جدا شده بودند، برای انجام آزمایش ارزیابی مقاومت برگزیده شدند. جهت انجام آزمایش ارزیابی مقاومت، هر ۲ ایزوله منتخب در ظروف پتری حاوی محیط کشت مایع PDB کشت داده شدند. در مرحله بعد برای القاء تولید تورمهای هیفی، طبق روش نلسون و کرافت (۱۹۸۹) توده های میسلیومی با بافر شستشو، شسته شدند. سپس توده های میسلیومی حاوی تورمهای هیفی را با خاک الک کرده استریل مخلوط کرده به مدت ۱۰-۷ روز در دمای ۲۵ تا ۳۰ درجه سانتیگراد قرار داده شدند و پس از اینکه کاملا خشک گردیدند، بصورت پودر درآمد. برای تعیین CFU مایه تلقیح ( خاک + تورمهای هیفی) دو روش کشت سوسپانسیون رقیق شده خاک و قطرات خاک مورد بررسی قرار گرفت که براساس روشقطرات سوسپانسیون خاک CFU ایزوله ۱۳، ۲/۳ در ده به توان ۵ و ایزوله ۱/۴ در ده به توان ۵ تعیین گردید. محاسبه ED۵۰ به روش چن و همکاران ( ۱۹۸۷) و با استفاده از شاخص بیماری انجام گرفت که طبق این روش، ED۵۰ دو ایزوله ۱۳ و ۱۹ به ترتیب ۲۰ و ۱۳ تعیین گردید. میزان مقاومت گیاهچه های ۲۰ لاین چغندر قند به دو ایزوله P.ultimum منتخب، در شرایط گلخانه مورد ارزیابی قرار گرفت. برای این کار طبق روش لوتر بچر و همکاران ( ۲۰۰۰)، از مقیاس صفر تا ۵ با اندک تغییراتی استفاده شد. نتایج بررسیها نشان داد که از بین ۲۰ لاین مورد آزمایش، ۴ لاین Bulk-۸۱۵۰, ۲,MstC ۲۳۱Mst و ۵۸.P-۹۵۹۷ نسبت به بیماری گیاهچه میری متحمل تر بودند. لازم به ذکر است که لاین Rhizofort نیز همراه با ۴ لاین فوق در یک گروه قرار گرفته و ظاهرا" نسبت به بیماری متحمل بود ولی چون بذور این لاین در موسسه تحقیقات اصلاح و تهیه بذر چغندر قند با مادهای حاوی قارچکشهای ایپرودیون هایمکسازول و حشره کش فورادان پوشش یافته بود بنابراین احتمالا تحملی که در این لاین نسبت به بیماری دیده شد به دلیل اثر قارچکشها باشد