NOTES PERTAINING TO PUBLICATION, DISTRIBUTION, ETC.
Text of Note
چاپی
INTERNAL BIBLIOGRAPHIES/INDEXES NOTE
Text of Note
کتابنامه: ص. ۱۲۵-۱۳۴
CONTENTS NOTE
Text of Note
فلاپی دارد
DISSERTATION (THESIS) NOTE
Dissertation or thesis details and type of degree
دکتری
Body granting the degree
دانشگاه تبریز: دانشکده کشاورزی
SUMMARY OR ABSTRACT
Text of Note
کشاورزی پایدار نوعی کشاورزی است که در راستای تامین منابع انسان با محیط زیست در توازن بوده و کارآیی بیشتری در استفاده از منابع دارد. بمنظور تحقق سیستمهای پایدار، استفاده از اثرات متقابل عوامل اکولوژیک و فرایندهای اکولوژیک ضروری است. در کشاورزی پایدار، بررسی روابط موجود در بین دو یا چند گونه گیاهی و اکولوژی اجتماع گیاهی از اهمیت زیادی برخوردار می باشند. از نتایج حاصل از این گونه بررسی ها می توان در راستای طراحی اکوسیستم های زراعی کشت مخلوط و تعیین روابط موجوددر اجتماعات گیاهان زراعی و علفهای هرز بهره جست. بدین منظور جهت بررسی اکولوژی اجتماع گیاهی سویا و سورگوم آزمایشهایی در سالهای زراعی ۱۳۷۷ و ۱۳۷۸ در ایستگاه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه تبریز اجرا گردید. آزمایشهای مربوط به دوره بحرانی رقابت در دو طرح آزمایشی دوره فقدان و دوره آلودگی به سورگوم، هر کدام شامل هفت تیمار صفر، ۲، ۴، ۶، ۸، ۱۰ و ۱۷ هفته و با سه تکرار بودند. آزمایش فاکتوریل در سه تکرار و حاوی فاکتور اول شامل دو رقم سویا ( هارکور و ویلیامز)، فاکتور دوم شامل سه سطح از تراکم سویا( ۳۰، ۵۰ و ۷۰ بوته در متر مربع) و فاکتور سوم چهار تراکم سورگوم ( صفر، ۵، ۱۰ و ۱۵ بوته در متر مربع) بود. آزمایشهای هدف نیز در ۳ طرح جداگانه به اجرا درآمد. این بررسی ها به طور خلاصه نشان دادند که دوره بحرانی رقابت سورگوم برای حداکثر ۵ درصد افت عملکرد سویا، در بین ۲/۳ و ۵ هفته پس از سبزشدن قرار دارد. عملکرد بیوماس، اجزای عملکرد سویا و برخی ویژگیهای آن نظیر تعداد نیام، تعداد شاخه فرعی و تعداد گره در بوته، وزن ویژه برگ۷ پوشش سبز، قوه زیست و قدرت بذر و شاخص سطح برگ تحت تاثیر تداخل سورگوم قرار گرفت. سورگوم در فواصل کمتر از ۵۰ سانتی متر بر روی عملکرد سویا اثرات منفی قابل ملاحظه ای داشت. سویا حداکثر تا فاصله ۲۰ سانتی متر از سورگوم، اثرات رقابتی را بر روی آن اعمال کرد. ضریب رقابت برون گونه ای سویا بر روی سورگوم نسبت به ضرایب رقابت برون گونه ای سورگوم بر روی سویا کمتر بود. همچنین رقابت درون گونه ای سورگوم بیشتر از سویا شد. رقم ویلیامز نسبت به هارکور قدرت رقابت بیشتری را بر روی سورگوم نشان داد. سورگوم نیز بیشتر از اینکه تحت تاثیر رقابت سویا قرار گیرد تحت اثرات درون گونه ای قرار گرفت. بیشترین )LER ۱/۷) مربوط به کشت مخلوط هارکور با تراکم ۷۰ بوته در مترمربع و سورگوم با ۵ بوته در مترمربع بود. تراکم ۳۰ بوته در مترمربع ویلیامز با تراکم ۵ بوته در متر مربع سورگوم دارای LER برابر ۱/۶۱ گردید. باید گفت که ترکیبات تیماری یا تراکم های مطلوب از دو گونه با نوع رقم مورد استفاده ارتباط دارد. بنابراین آزمایشهای کشت مخلوط باید در مورد هر رقم انجام و بر این نتایج توصیه لازم بعمل آید. کشت تاخیری سورگوم، در حدود ۵ هفته پس از سبز شدن سویا ( ۶-۵ برگ اصلی) تاخیر چندانی را بر روی عملکرد سویا ندارد. پوشش سبز نسبی سورگوم به عنوان یک معیار مناسب برای اندازه گیری و برآورد افت عملکرد سویا بوده و افت ۶۰ درصد در عملکرد آن با پوشش سبز نسبی ۴۰ درصد و بیوماس نسبی ۵۰ درصد سورگوم مطابقت دارد. بیشترین اثرات رقابتی در اجتماع سویا با سویا و سویا با سورگوم به بخش هوایی این گیاهان تعلق داشت. در سویا، درصد افت عملکردهای بیولوژیک و اقتصادی ناشی از تداخل بخش هوایی، حدود دو برابر تداخل ناشی از بخش زیرزمینی ارزیابی گردید